Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Szlaki Papieskie w Małopolsce (cz. 1). Kraków - Kalwaria Zebrzydowska

Urszula J. Własiuk
Klasztor w Kalwarii Zebrzydowskiej
Klasztor w Kalwarii Zebrzydowskiej ks. Stefan Misiniec
W Krakowie mają początek trzy Szlaki Papieskie, wyprowadzające turystów poza granice miasta. Każdy z nich ma swoją specyfikę, upamiętnia różne okoliczności z życia naszego wielkiego rodaka i krakowianina. Wszystkie łączy intencja zachowania jego śladów. Wędrując szlakami papieskimi pieszo, przemieszczając się rowerem lub samochodem, mamy możliwość poznania najbliższych, a mimo to czasem mało jeszcze znanych, okolic miasta, piękna krajobrazu i bogatej historii niewielkich, otaczających Kraków miejscowości. Udając się samochodem na przykład do Wadowic, warto poznać Szlak „Złotej Róży”, a jeśli rowerem - to może Szlak Papieski Tyniecki, lub ambitniejszy, dłuższy - „Nie lękajcie się”.

Wszystkie trasy zostały opracowane merytorycznie i opisane przez Fundację Szlaki Papieskie. Oznakowanie w terenie finansowały gminy, parafie i fundatorzy.

Szlaki Papieskie ze względu na osobę, której dotyczą, nie są typowym projektem turystycznym, przyczyniają się jednak bez wątpienia do promocji miejsca czy całego regionu, na którym zaistnieją.

Szlak Papieski „Złotej Róży”, samochodowy: Kraków-Łagiewniki - Skawina - Radziszów - Krzywaczka - Kalwaria Zebrzydowska, sanktuarium - biegnie trasą, którą Ojciec Święty Jan Paweł II przebył papamobile w 2002 roku. Jest to połączenie alternatywne dla zwykle zatłoczonej zakopianki i szosy wadowickiej.

ZOBACZ WSZYSTKIE SZLAKI PAPIESKIE:

Ten Szlak Papieski, związany z bliskimi Ojcu Świętemu wizerunkami Matki Bożej (stąd jego nazwa), prowadzi następnie przez Wadowice - Maków Podhalański - Zawoję - przełęcz Krowiarki - Czarny Dunajec - Ludźmierz - Ząb - do sanktuarium na Krzeptówkach w Zakopanem.

Szlaki Papieskie w Małopolsce (cz. 1). Kraków - Kalwaria Zebrzydowska

Skawina.
Miasto w aglomeracji krakowskiej, położone na południowy wschód od centrum Krakowa. Kardynał Wojtyła dobrze znał Skawinę, zarówno z wizytacji duszpasterskich, jak też kontaktów prywatnych. Przejeżdżając papamobile z Krakowa do Kalwarii Zebrzydowskiej 19 VIII 2002 roku, zatrzymał się nieopodal nowego kościoła pw. Miłosierdzia Bożego, na którego budowę jako metropolita krakowski dał pozwolenie. Pozdrowił tłumnie zgromadzonych mieszkańców i pobłogosławił obraz Pana Jezusa Miłosiernego, który obecnie znajduje się w ołtarzu głównym kościoła. Miejsce zatrzymania się Ojca Świętego, Urząd Miasta i Gminy Skawina upamiętnił monumentalnym krzyżem w kształcie przypominającym papieski pastorał i tablicą informacyjną.

Skawinę z Krakowem łączy także Szlak Papieski Tyniecki.

Radziszów

Wieś należąca z nadania księcia opolskiego Władysława do opactwa tynieckiego; po kasacji klasztoru w okresie zaboru austriackiego, zakupiona w 1790 roku przez Dzieduszyckich herbu Sas, w późniejszym okresie rozparcelowana. Do parafii pw. św. Wawrzyńca w Radziszowie należy wieś Jurczyce, która do zaborów była własnością oo. kamedułów ze Srebrnej Góry, a od roku 1867 - Hallerów de Hallenburg. Z tej rodziny o wielkich tradycjach patriotycznych wywodził się gen. Józef Haller. W kościele w Radziszowie, gdzie został ochrzczony, znajduje się kopia obrazu Matki Bożej Wniebowziętej, zwanej „Hallerowską” lub „Panią Hallera”. Przed oryginałem modlił się w Mińsku Mazowieckim gen. Haller przed Bitwą Warszawską, a po wygranej - ofiarował ryngraf jako wotum. Świętemu Janowi Pawłowi II bliskie było wspomnienie zwycięskiej bitwy, która ocaliła Europę przed zalewem bolszewizmu. Często wspominał, że urodził się w roku 1920.

W czasie ostatniej pielgrzymki do Polski, gdy 19 VIII 2002 roku Jan Paweł II udał się do swojego ukochanego sanktuarium w Kalwarii Zebrzydowskiej, na trasie przejazdu z Krakowa przez Skawinę był także Radziszów. Papieski pojazd zatrzymał się na kilka minut przy kościele, gdzie na ołtarzu polowym umieszczono kopię historycznego wizerunku Matki Bożej Hallerowskiej. Ojciec Święty pobłogosławił obraz, parafię i licznie zgromadzonych wiernych.

Dla upamiętnienia tego wydarzenia, niewielki budynek w murze kościoła, tzw. lamus, stojący blisko miejsca zatrzymania papamobile, został z fundacji ks. Stanisława Kamionki - proboszcza, oraz parafian, zaadaptowany na kaplicę ku czci św. Jana Pawła II. We wnętrzu znajdują się pamiątki z nim związane, relikwie oraz kopia obrazu Matki Bożej Kalwaryjskiej w wersji niespotykanej, czyli bez srebrnej sukienki, autorstwa Haliny Wasyl.

Kardynał Wojtyła kilkakrotnie odwiedzał parafię Radziszów jako duszpasterz. W 1969 roku prowadził do rodzinnego grobowca w Radziszowie pogrzeb Anny Hallerówny, siostry generała.

Złota róża od Jana Pawła II

Sanktuarium pasyjno-maryjne w Kalwarii Zebrzydowskiej. Na szlaku papieskim - miejsce o szczególnym znaczeniu.

Sercem spieszyłem tutaj - zwierzył się wzruszony Ojciec Święty wielotysięcznej rzeszy pielgrzymów, ciasno wypełniających teren wokół sanktuarium w Kalwarii Zebrzydowskiej - 7 VI 1997 r.

- Nie wiem po prostu, jak dziękować Bożej Opatrzności za to, że dane mi jest jeszcze raz nawiedzić to miejsce. Nawiedzałem je wiele razy, począwszy od lat moich chłopięcych i młodzieńczych. Nawiedzałem je jako kapłan. Szczególnie często jako arcybiskup krakowski i kardynał - polecałem Panu Jezusowi przez Maryję sprawy szczególnie trudne i sprawy szczególnie odpowiedzialne w całym moim posługiwaniu biskupim, potem kardynalskim - mówił.

A było tych spraw niemało; kalwaryjskie kalendarium pielgrzymkowe kardynała Wojtyły odnotowuje w latach 1959-1978 aż 120 wizyt! W większości były to uroczystości archidiecezjalne, odpusty kalwaryjskie i inne uroczyste okazje, ale sam Ojciec Święty wspomina: - Najczęściej przybywałem tutaj sam, tak aby nikt nie widział, nawet kustosz klasztoru. Kalwaria ma to do siebie, że się można łatwo ukryć. Więc przychodziłem sam i wędrowałem po Dróżkach Pana Jezusa i Jego Matki, rozpamiętywałem Ich Najświętsze Tajemnice. To jest zupełnie przedziwna rzecz - te dróżki. Ile było tych „ukrytych” wędrówek - wiedział tylko Jan Paweł II.

Karol Wojtyła wędrował do Matki Bożej już jako dziecko, na rękach rodziców. Od Wadowic dzieli Kalwarię Zebrzydowską 15 km, od Krakowa - 30. Po śmierci ziemskiej matki - ojciec zawierzył syna Kalwaryjskiej Opiekunce. Odtąd powracał do Kalwarii jak do domu - z potrzeby duchowej i w ważnych momentach życia. Tu celebrował mszę św. w 50. rocznicę urodzin i z okazji 25-lecia kapłaństwa. Jako papież odwiedził Kalwarię dwukrotnie - 7 VI 1979 i 19 VIII 2002 roku. Na kapłaństwo, duchowość maryjną przyszłego papieża - miała Kalwaria na pewno wielki wpływ.

Najważniejszym miejscem w sanktuarium jest kaplica kryjąca cudowny obraz Matki Bożej z początku XVII wieku, podarowany klasztorowi przez Stanisława z Brzezia Paszkowskiego, dziedzica z Kopytówki. W setną rocznicę koronacji- Ojciec Święty Jan Paweł II podarował kalwaryjskiej Matce Bożej złotą różę- najwyższy wyraz hołdu składany przez papieży najważniejszym sanktuariom świata. Powiedział wówczas: (...) pragnę u stóp Matki Bożej Kalwaryjskiej, która wychowywała moje serce od najmłodszych lat - złożyć papieską różę, jako wyraz wdzięczności za to, czym była i nie przestaje być w moim życiu.

Szlak Papieski „Nie lękajcie się”, rowerowy-samochodowy: Kraków-Salwator - kopiec Kościuszki - Bielany, klasztor oo. Kamedułów - Rączna - wzniesienie Powieszon - Dąbrowa Szlachecka - Wołowice - Czernichów - Brzeźnica - Marcyporęba - Draboż, kapliczka Miłosierdzia Bożego - Zebrzydowice - Kalwaria Zebrzydowska, sanktuarium. Stąd już tylko krok do papieskiego miasta - Wadowic.

Podstawą historyczną wytyczenia Szlaku Papieskiego „Nie lękajcie się!” są wpisy do ksiąg parafialnych, pamiątki i wspomnienia osób z różnych środowisk. Uwzględnione zostały zarówno trasy wycieczek/pielgrzymek ks. Karola Wojtyły z grupą młodej inteligencji krakowskiej w latach 1952, 1955 i 1956 w okolice Krakowa, jak też liczne wizyty duszpasterskie w parafiach na wymienionych terenach.

Ten szlak papieski został oznakowany przez pasmo Draboża w roku 2008, z inicjatywy gminy Brzeźnica, przy współpracy z Fundacją Szlaki Papieskie. Do projektu zostały zaproszone ościenne gminy: Czernichów, Liszki i Kalwaria Zebrzydowska. Starą trasę pielgrzymkową, którą od pokoleń podążały „kalwaryjskie kompanije”, szlak papieski przypomniał i od nowa połączył krakowski Salwator z sanktuarium maryjnym w Kalwarii Zebrzydowskiej. Staraniem gmin stanęły w wybranych miejscach symboliczne głazy z pamiątkowymi tablicami i krzyżami wykutymi na wzór papieskiego pastorału, poświęconymi przez kard. Stanisława Dziwisza, oraz błękitne mapy szlaku papieskiego. Trasa jest częściowo oznakowana charakterystycznym symbolem: na niebieskim tle żółty krzyż na szczycie trójkąta, symbolizującego Mons Sanctorum - Górę Świętości.

Nazwa Szlaku Papieskiego: „Nie lękajcie się!” - nawiązuje do wypowiedzi kardynała Wojtyły skierowanej do wiernych z Rącznej, którzy wbrew zakazom władzy komunistycznej rozpoczęli budowę kościoła.

W podkrakowskie dolinki

Salwator. Niewielkie osiedle willowe z początku XX w., na zachód od centrum Krakowa, na terenie dawnej osady Zwierzyniec, włączonej od 1910 roku w granice miasta z inicjatywy ówczesnego prezydenta Krakowa Juliusza Lea. Okolice Salwatora, ulokowane przy kościele Najświętszego Salwatora i klasztorze ss. Norbertanek - to najstarsza i najbardziej urokliwa część Krakowa.

Na Salwatorze, na wzgórzu bł. Bronisławy rozpoczyna się Podkrakowski Szlak Papieski. Stąd, 27 IV 1952 roku, ks. Karol Wojtyła, w towarzystwie zaprzyjaźnionego studenta Jacka Fedorowicza, wyruszył na pierwszą wiosenną pieszą wędrówkę w podkrakowskie dolinki. Obok kaplicy pw. św. Małgorzaty stoi rzeźba autorstwa prof. Czesława Dźwigaja, przedstawiająca św. Jana Pawła II wędrującego al. Jerzego Waszyngtona, tradycyjną trasą spacerową krakowian na kopiec Kościuszki.

Kardynał Karol Wojtyła przybywał do salwatorskiej parafii wiele razy z posługą duszpasterską. Zawsze odprawiał mszę św. odpustową w drugim dniu świąt Wielkanocy, w tradycyjny Emaus.

Przy klasztorze Jan Paweł II zatrzymał się w 2002 roku i ucałował relikwie bł. Bronisławy.

Nie lękajcie się!
Kopiec Kościuszki - usypany przez społeczeństwo Krakowa w latach 1820-23 dla uczczenia Tadeusza Kościuszki, przywódcy powstania narodowego z 1794 roku, wsławionego również walką o wolność narodu amerykańskiego. Z kopca widać znakomitą panoramę Krakowa i Błoń, gdzie stawał ołtarz papieski w czasie wszystkich pielgrzymek Jana Pawła II do Ojczyzny.

To na Błoniach, 9 VI 1979 roku usłyszeliśmy jego niezapomniane słowa:- I dlatego pozwólcie - że zanim odejdę - popatrzę jeszcze stąd na Kraków, na ten Kraków, w którym każdy kamień i każda cegła jest mi droga - i popatrzę stąd na Polskę... Proszę was, abyście całe to duchowe dziedzictwo, któremu na imię Polska, raz jeszcze przyjęli z wiarą, nadzieją i miłością - taką, jaką zaszczepia w nas Chrystus na chrzcie świętym - abyście nigdy nie zwątpili i nie znużyli się, i nie zniechęcili - abyście nie podcinali sami tych korzeni, z których wyrastamy. Proszę was.

Bielany, klasztor oo. Kamedułów. Nazwa pochodzi od białych habitów mnichów. Erem powstał w latach 1605-1609 z fundacji marszałka wielkiego koronnego Mikołaja Wolskiego. Stąd jest rozległy widok na dolinę Wisły, łańcuch gór (w pogodne dni widać Tatry) i na Kraków. Jan Paweł II odwiedził ostatni raz klasztor 19 VIII 2002 roku, udając się na lotnisko w Balicach w drodze powrotnej do Rzymu. Jako metropolita krakowski często spacerował w pobliskim Lasku Wolskim, modlił się w klasztorze.

Rączna. Do czasu utworzenia odrębnej parafii, Rączna należała do parafii w Liszkach. W obecnym kościele parafialnym z roku 1986, pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa, zamontowana jest przeszklona tablica informacyjna z historią duszpasterstwa biskupa/kardynała Karola Wojtyły na terenie parafii. Przy wejściu do kościoła jest kaplica „Okno Jana Pawła II”, z rzeźbą „Papieża Mistycznego” dłuta Tomasza Pałki, otwarta 24 V 2011 roku.

Dokładnie 40 lat wcześniej, 24 V 1971 roku, w święto Matki Bożej Wspomożycielki Wiernych, kardynał Wojtyła przybył na prośbę proboszcza z Liszek ks. Adolfa Baścika, aby wesprzeć parafian w zamiarze budowy kościoła. Wspomnienie o tym wydarzeniu opisał uczestnik spotkania ks. Stanisław Mól rodem z Rącznej. Ksiądz kardynał, stojąc na fundamentach świątyni, której budowę wstrzymały władze komunistyczne, wygłosił przemówienie do zgromadzonych wiernych; było to wielkie wsparcie duchowe dla szykanowanych mieszkańców. Zakończył słowami: Jestem z wami! Nie lękajcie się! Słowa Chrystusa, zapisane w Ewangelii (Mt 17.7), powtórzył w roku 1978 na placu Świętego Piotra, w homilii inaugurującej pontyfikat i odtąd nieprzerwanie, jak motto, jednoczą ludzi wokół osoby - dziś już świętego - Jana Pawła II.

Przy stojącej w pobliżu kościoła historycznej kapliczce utworzono ogródek papieski. W miejscu, gdzie kardynał Wojtyła spotkał się z wiernymi, można odpocząć na ławeczce i zobaczyć pamiątkowy obelisk z papieskim pastorałem. Dla potomnych umieszczono na kamiennej płycie kalendarium wizyt duszpasterskich bp./kard. Karola Wojtyły.

FOT.archiwum fundacja szlaki papieskie
FOT.archiwum fundacja szlaki papieskie

Obelisk z krzyżem papieskim

Czernichów. Tablica informacyjna z mapą szlaku papieskiego stoi obok zabytkowego kościoła parafialnego pw. Przenajświętszej Trójcy, przy pamiątkowym obelisku z krzyżem papieskim - symbolem szlaku. Na szczycie sąsiedniego wzgórza, dominującego nad okolicą, warto zobaczyć kaplicę Różańcową z XVII wieku, uważaną za jedną z najbardziej interesujących barokowych kaplic w Polsce.

Kardynał Karol Wojtyła w 1968 roku przewodniczył we wszystkich parafiach dekanatu czernichowskiego uroczystościom Nawiedzenia w symbolu pustych ram i świecy.

Szlak papieski prowadzi do promu na Wiśle. Przepływamy nim na drugi brzeg, do Brzeźnicy. Alternatywą jest most w Łączanach.

Brzeźnica. Oznakowaną trasą dotrzemy z centrum Brzeźnicy do Marcyporęby. Po drodze miniemy Kopytówkę, gdzie warto zatrzymać się przy kapliczce upamiętniającej przekazanie(5 V 1641) cudownego obrazu Matki Bożej do klasztoru w Kalwarii Zebrzydowskiej. Wędrując przez las wierzchowiną pasma Draboża dotrzemy na wzniesienie Draboż (435 m n.p.m.) dominujące nad okolicą. Na szczycie stoi kapliczka domkowa pw. Bożego Miłosierdzia- wotum wdzięczności Bogu za dar, jakim był i jest dla Polski i świata Jan Paweł II - głosiciel kultu Bożego Miłosierdzia. Obok kapliczki stoi obelisk z krzyżem - pastorałem papieskim. Z Draboża roztacza się rozległy widok na całą podkrakowską okolicę, na klasztor oo. Kamedułów na Bielanach, aż po sanktuarium Miłosierdzia Bożego i Centrum Świętego Jana Pawła II „Nie lękajcie się!” w Łagiewnikach.

Szlakiem papieskim przez Draboż podążają też pielgrzymki na Jasną Górę, do Matki Bożej Królowej Polski. W ostatnich latach wędruje nim również coraz popularniejsza pielgrzymka górali „z Giewontu na Hel - Sursum Corda”.

Brzezinka, Bachorowice, Paszkówka (Pobiedr), Sosnowice, Bęczyn, Tłuczań- każdą z tych miejscowości, należących do gminy Brzeźnica, kardynał Wojtyła odwiedził kilkakrotnie. To w Marcyporębie, 10 XI 1968 roku, powiedział w kazaniu: (...) w duszy Polaka dwa uczucia chodzą ze sobą w parze: uczucie religijne i patriotyczne uczucie miłości Ojczyzny.

Łączany - wieś na terenie gminy Brzeźnica, zapisała piękną kartę w historii polskiej kultury: flisak z Łączan Franciszek Misia (1887-1977) był pierwszym ogniwem w akcji ratowania skarbów Wawelu, w tym arrasów. Przewiózł je 3 IX 1939 roku Wisłą na swoim galarze nr 10 426 aż do Kazimierza Dolnego. W obliczu wojny, ewakuację bezcennych pamiątek narodowych rozpoczął odważny flisak.

Łączany dwukrotnie nawiedził kard. Karol Wojtyła jako metropolita krakowski: w 1961 i 1977 roku. Nie wiemy, czy poznał osobiście dzielnego flisaka.

Szlak Tyniecki, rowerowy: Kraków-Dębniki, ul. Tyniecka 10, muzeum - wałami wiślanymi - Łosiówka, kaplica Księży Salezjanów - Tyniec, klasztor - Skawina - Radziszów - Kalwaria Zebrzydowska, sanktuarium.

Szlak Tyniecki związany jest z młodością Karola Wojtyły, który latem 1938 roku przeprowadził się wraz z ojcem z Wadowic do Krakowa i zamieszkali w domu Roberta Kaczorowskiego - brata matki Karola, przy ul. Tynieckiej 10.

Pierwszy krakowski adres

Dom pamięci Karola Wojtyły przy ul. Tynieckiej 10 - to pierwszy krakowski adres przyszłego papieża. Mieszkał tu przez sześć lat, w bardzo skromnych warunkach, w suterenie ubogiego budynku stojącego tuż przy wałach wiślanych. Zajmowali z ojcem dwa zawilgocone pokoiki z kuchnią. Stąd Karol student wychodził przez rok na zajęcia w UJ, a w czasie wojny - do pracy w kamieniołomie Solvay. Tu zmarł jego ojciec. I tu ocalał przed niemiecką rewizją. Dom stoi w niezwykłym, pięknym widokowo punkcie na mapie miasta - na wschód panorama Krakowa z Wawelem i koronką wież. Na zachód klasztor Norbertanek i kopiec Kościuszki. Wszystko odbite w Wiśle.

W roku 2002 Ojciec Święty w czasie ostatniej, ósmej pielgrzymki do Polski zatrzymał się na ulicy przed swoim dawnym mieszkaniem.

Budynek jest obecnie własnością archidiecezji krakowskiej. Muzeum - oddział Muzeum Archidiecezjalnego im. Kard. Karola Wojtyły w Krakowie jest czynne od wtorku do soboty w godz. od 10 do 14.

Tyniec - oddalony 12 km od centrum Krakowa jest jednym z najpiękniejszych miejsc w jego okolicy i w Polsce. Pierwszy klasztor ufundował Kazimierz Odnowiciel dla benedyktynów sprowadzonych z Francji. Burzliwe były jego dzieje na przestrzeni wieków. Opactwo skasowały w 1816 roku zaborcze władze austriackie; znaczną część biblioteki i naczynia liturgiczne udało się uratować bp. Tomaszowi Zieglerowi, który zbiory wywiózł do Tarnowa.

Godność opactwa przywrócił klasztorowi kard. Karol Wojtyła w 1968 roku. On też, w 1969 roku przewodził wyborowi opata benedyktyńskiego i udzielił pierwszej po 150 latach benedykcji. Częste i znaczące były związki ks. Karola Wojtyły z tynieckim opactwem - głównie duszpasterskie, a także - jak wspominał - odprawiał tam swoje rekolekcje. W latach 1952 i 1957 odwiedził Tyniec w czasie wycieczek rowerowych.

Dużo zawdzięczam Tyńcowi. I myślę, że nie tylko ja, ale Polska cała - powiedział Ojciec Święty Jan Paweł II, gdy 19 VIII 2002 roku odwiedził Tyniec.

Zobacz dotychczasowe części Szlaków Papieskich:
Szlaki papieskie w Małopolsce (cz. 1). Kraków - Kalwaria Zebrzydowska
Szlaki papieskie w Małopolsce (cz. 2). Tatry

Partner merytoryczny

Partner merytoryczny
Partner merytoryczny

Projekt zrealizowano przy wsparciu finansowym Województwa Małopolskiego

Projekt zrealizowano przy wsparciu finansowym Województwa Małopolskiego
Projekt zrealizowano przy wsparciu finansowym Województwa Małopolskiego

Projekt map realizuje Fundacja Aktywna Małopolska we współpracy z Fundacją Szlaki Papieskie, przy wsparciu finansowym województwa małopolskiego. Wszystkie teksty opracowała Urszula J. Własiuk, całość prezentowanego materiału, także mapy i zdjęcia, opatrzona jest copyright Fundacji Szlaki Papieskie.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Powrót reprezentacji z Walii. Okęcie i kibice

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Materiał oryginalny: Szlaki Papieskie w Małopolsce (cz. 1). Kraków - Kalwaria Zebrzydowska - Gazeta Krakowska

Wróć na echodnia.eu Echo Dnia Świętokrzyskie