Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Tak wybieraliśmy w 1989 roku. Zobacz, kto walczył o mandaty

Tomasz Trepka
Wiec Konfederacji Polski Niepodległej zorganizowany 3 maja 1989 roku w Kielcach. Zbiory Instytutu Pamięci Narodowej w Kielcach.
Wiec Konfederacji Polski Niepodległej zorganizowany 3 maja 1989 roku w Kielcach. Zbiory Instytutu Pamięci Narodowej w Kielcach. Archiwum IPN
4 czerwca 1989 roku odbyły się pierwsze częściowo wolne wybory w historii Polski po II wojnie światowej. To dzień, w którym Polska zaczęła drogę do wolności i wyjścia spod kontroli Związku Radzieckiego. Jak czas wyborów i kampanii przed nimi wyglądał na naszych terenach?

ZOBACZ TAKŻE:
Edward Rzepka, kielecki adwokat, były opozycjonista poprawiony o wyborach 4 czerwca 1989 roku

Partia komunistyczna w Kielcach zarejestrowała rekordową w całym kraju liczbę kandydatów - 16. Zgłoszeń dokonał nie tylko Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, ale również kieleckie organizacje społeczne i sami mieszkańcy miasta. Polska Zjednoczona Partia Robotnicza w Kielcach podjęła decyzję, że wystartują jedynie ci kandydaci, którzy zdobędą największą liczbę podpisów.

Wielką aktywność przejawiały również partie satelickie partii komunistycznej. Zjednoczone Stronnictwo Ludowe w Kielcach zgłosiło aż 7 kandydatów na dwa miejsca. Jednocześnie Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Kielcach deklarował poparcie dla 30 kandydatów bezpartyjnych. Taka sytuacja musiała rodzić liczne konflikty wewnętrzne oraz olbrzymi chaos organizacyjny.

Decyzją władz ogłoszono, że do Senatu wystartują: założyciel kieleckiego Exbudu Witold Zaraska oraz pracownik naukowy Maciej Lubczyński, który w latach 1981-1986 piastował stanowisko I sekretarza Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Kielcach. Uzyskali oni potrzebne i pełne wsparcie kieleckich struktur partyjnych. Głównie ci kandydaci mieli stanowić siłę napędową w nadchodzących wyborach. Zaraskę wsparły nawet centralne władze partyjne.

Na łamach gazety „Słowo Ludu” - organu Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej regularnie pojawiały się artykuły wspierające i zachęcające do głosowania na kandydatów koalicji rządowej. Dziennikarze pomagali również w inny sposób. Kandydaci Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej mogli liczyć na specjalne zaproszenia i dyżury przed telefonem w redakcji. Na pytanie o problemy aprowizacyjne w Kielcach Maciej Lubczyński zauważył, że problem ten powinien zostać rozwiązany przez lokalne władze i nie można wszystkimi niedociągnięciami obarczać rządu oraz partii. Pomimo olbrzymiej pomocy ze strony władz lokalnych, struktur partyjnych i pozostających do dyspozycji mediów Polska Zjednoczona Partia Robotnicza poniosła zdecydowaną porażkę.

Wybory zakończyły się olbrzymim sukcesem Solidarności, który zaskoczył olbrzymią większość obserwatorów.

Kandydaci opozycji w regionie świętokrzyskim uzyskali znakomite wyniki w głosowaniu do Senatu. Literaturoznawca profesor Stanisław Żak zdobył ponad 290 tysięcy głosów, a prawnik Jerzy Stępień ponad 260 tysięcy. Oni zdobyli mandaty.

Trzeci wynik osiągnął kandydat partii rządzącej Witold Zaraska, z zaledwie 107 tysiącami. Mandaty do Sejmu otrzymali Maria Stolzman, Juliusz Braun, Michał Chałoński, Tadeusz Kowalczyk, Adam Mitura oraz Edward Rzepka

Jeszcze w okresie obrad Okrągłego Stołu władze komunistyczne starały się skłonić Solidarność do udziału w tak zwanych niekonfrontacyjnych wyborach parlamentarnych. Miało to stanowić element gry, która pozwoli na „wbudowanie opozycji w system polityczny, nie dokonując w nim zasadniczych zmian”.

Najostrzejszy spór dotyczył: ordynacji wyborczej, kompetencji przyszłego prezydenta oraz relacji między Sejmem a mającym powstać Senatem. Ostatecznie udało się ustalić, że 65 proc. mandatów w Sejmie zostanie zagwarantowane przedstawicielom Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej oraz jej politycznym przybudówkom. Natomiast o pozostałe 35 proc. będą walczyli kandydaci bezpartyjni. Największym sukcesem opozycji stało się ustalenie niczym nieskrępowanych wyborów do Senatu. Kilka dni później uchwalono ordynację wyborczą do obu izb parlamentu oraz wyznaczono datę pierwszej tury wyborów na 4, drugiej na 18 czerwca.

CZYTAJ TAKŻE:

POLECAMY RÓWNIEŻ:

Te imiona kiedyś były obciachem, a teraz biją rekordy popularności




Najpiękniejsze polskie cheerleaderki. Zdjęcia


Praca marzeń. 10 najlepszych ofert pracy



10 najdłuższych małżeństw w świecie show-biznesu



Wille i pałace najbogatszych Polaków. Zobacz, jak mieszkają



Te kraje omijaj szerokim łukiem! Zobacz ranking



Ile kosztuje wychowanie dziecka w Polsce?


od 7 lat
Wideo

Uwaga na Instagram - nowe oszustwo

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na echodnia.eu Echo Dnia Świętokrzyskie