Trwają badania archeologiczne w Zawichoście - Podgórzu

Badania archeologiczne prowadzone są na terenie kompleksu dawnych osad i cmentarzysk z różnych okresów. Na terenie stanowiska w Zawichoście - Podgórzu znajdują się także pozostałości grodu wczesnośredniowiecznego.
Choć miejsce częściowo przebadane zostało wcześniej, nadal dostarcza archeologom ciekawych informacji, a ilość przedmiotów znalezionych tam w ostatnim czasie jest wręcz imponująca!

W POSZUKIWANIU CMENTARZYSKA

Wczesnośredniowieczny gród został odkryty jeszcze w okresie międzywojennym. Uznano wówczas, że ma powierzchnię jednego hektara i jest otoczony jednym koncentrycznym wałem.

- Kilka lat temu, analizując ukształtowanie terenu i mapy archiwalne, odkryliśmy kolejne dwa wały. Wygląda na to, że mamy do czynienia z grodem wieloczłonowym, składającym się z grodu właściwego, tego jednohektarowego oraz dwóch ufortyfikowanych podgrodzi po jego stronie północnej - mówi doktor Marek Florek, archeolog z sandomierskiej delegatury Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków, pracownik naukowy Uniwersytetu Marii Curie - Skłodowskiej w Lublinie.

Gród, podkreśla Marek Florek, jest rozpoznany w niewielkim stopniu. Powstał na pewno w okresie plemiennym - pod koniec VIII lub w początkach IX wieku, a został zniszczony pod koniec X wieku, choć - jak zastrzega archeolog, centralna część mogła funkcjonować jeszcze na początku XI stulecia, a więc już po włączeniu terenu do państwa Piastów.
Większą część stanowiska zajmuje osada neolityczna kultury pucharów lejkowatych, sprzed około 5 tysięcy lat. W niewielkim zakresie została ona przebadana w 1962 roku. Odkryto tam wtedy, na krawędzi skarpy wiślanej grób datowany na XI wiek, wyposażony w topór i naczynie.

Archeolodzy, podejmując trwające teraz badania, chcieli zlokalizować miejsce odkrycia grobu. - Wydaje się bowiem, że nie mógł to być pojedynczy grób. Musiał wchodzić w skład większego cmentarzyska szkieletowego z XI wieku. Byłoby to cmentarzysko współczesne najmłodszej fazie grodu bądź powstającemu wówczas Zawichostowi - mówi Marek Florek.

Niestety na cmentarzysko na razie nie udało się natrafić. - Dysponowaliśmy tylko mało dokładnym szkicem. Ponadto mamy niewiele dostępnego terenu do badań, gdyż większość krawędzi skarpy wiślanej zajmują teraz sady - tłumaczy Marek Florek.

IMPONUJĄCA ILOŚĆ ZNALEZISK

Badania mają również ratowniczy charakter. Stanowisko znajduje się w miejscu narażonym na zniszczenie. Prowadzona tam orka, ale także naturalna erozja robią swoje.
Archeolodzy na stosunkowo niewielkiej powierzchni odkryli dziewięć wkopanych w ziemię jam. Dwie największe mają średnicę ponad dwóch metrów. Jamy służyły do celów magazynowych - do przechowywania prawdopodobnie produktów żywnościowych, potem zostały zasypane.

To w tych jamach archeolodzy znaleźli ogromną ilość potłuczonych naczyń, kości zwierzęcych i wyrobów krzemiennych. Co ciekawe, są także szczątki ryb, które rzadko się zachowują.
- Tu zachowane są doskonale. Szczątki te umożliwią nam stwierdzenie, jakie ryby tutaj żyły, jakie ryby były łowione i do czego mogły być wykorzystywane. Poza tym mamy mnóstwo muszli małży i szczeżui, którymi - jak wiemy - w okresie zimy karmiono zwierzęta gospodarskie - informuje doktor Florek.

Są także fragmenty poroża, w znacznej części z nacięciami. Świadczy to o tym, że były wykorzystywane do wyrobu narzędzi. - Mamy także fragmenty kościanych i rogowych toporów, którymi posługiwano się przy uprawie ziemi. Był to rodzaj motyk - wyjaśnia archeolog.
Znalezione zabytki zostaną przekazane do Muzeum Okręgowego w Sandomierzu.

W badaniach uczestniczą w ramach praktyk studenci archeologii z Uniwersytetu Marii Curie - Skłodowskiej w Lublinie. Prace są finansowane przez tę uczelnię oraz Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Kielcach.