Uroczystości patriotyczne w Sandomierzu z okazji 100-lecia powstania 14 Pułku Ułanów Jazłowieckich

Uroczystość rozpoczął przemarsz wojsk i wjazd konno oraz na rowerach ułanów na sandomierski Rynek. W defiladzie uczestniczyła grupa rekonstrukcyjna Sandomierskiego Ośrodka Kawaleryjskiego w barwach 14. Pułku Ułanów Jazłowieckich oraz zaproszonych gości, w tym grupa kolaży z Grupy Rekonstrukcji Historycznej 14 Pułku Ułanów Jazłowieckich z Sochaczewa oraz członkowie Oddziału Kawalerii Ochotniczej w barwach 20 Pułku Ułanów imienia Króla Jana III Sobieskiego z Wierzawicy. W wydarzeniu wzięli udział Marek Bronkowski burmistrz Sandomierza, ppłk Artur Gołębiowski wojskowy komendant uzupełnień w Sandomierzu, Paweł Czajkowski dowódca 3 Batalionu Radiotechnicznego w Sandomierzu, przedstawiciele sandomierskich instytucji, mieszkańcy miasta oraz liczni turyści.

Po przemarszu odczytano Apel Pamięci 14 Pułku Ułanów Jazłowieckich. Była także salwa honorowa.

Maciej Bury z Sandomierskiego Ośrodka Kawaleryjskiego wcielił się w postać majora Konstantego Pisowskiego, który jest postacią niezwykle zasłużoną dla historii pułku. Major Konstanty Pisowski jako dowódca przeprowadził swój oddział z terenów obecnej Ukrainy. Dla żołnierzy było to wielkie przeżycie, ponieważ wcześniej nie znali swojej Ojczyzny. Maciej Bury dodał, że uroczystości są oddaniem hołdu ułanom oraz kultywowaniem ich pięknej tradycji. Przyznał, że największym zaszczytem, jest dla niego możliwość powitania tych, którzy ułanów jazłowieckich znali po imieniu. Rodzin, spadkobierców historii.
Zwieńczeniem obchodów był piknik kawaleryjski na placu Jana Pawła II, podczas którego zaprezentowano bojowe możliwości wykorzystania kawalerii – zapomnianej na współczesnym polu walki jednostki.

Kilka słów historii...
Zalążkiem pułku był utworzony w lutym 1918 roku w mołdawskiej miejscowości Ungheni szwadron polski, skupiający Polaków służących wcześniej w armii rosyjskiej. Po nieudanej próbie dołączenia do II Korpusu Polskiego, w obliczu groźby rozbrojenia przez Niemców, szwadron dołączył do 2. pułku konnego rosyjskiej Armii Ochotniczej, zachowując jednak polskie oznaki i komendę. Wraz z "białymi" oddziałami szwadron przeszedł na Kubań w południowej Rosji i brał udział w walkach z bolszewikami m.in. pod Tarhową, Wielikokniażeską, Jekaterynodarem, Biełoglinną i Tichoriecką. W połowie sierpnia 1918 r. szwadron mocą umowy pomiędzy dowódcą rosyjskiej Armii Ochotniczej i generałem Lucjanem Żeligowskim podporządkowany został tworzącym się na Kubaniu oddziałom polskim. Wkrótce szwadron zreorganizowano jako dwuszwadronowy dywizjon, którego dowódcą został we wrześniu mjr Konstanty Plisowski. W październiku 1918 roku został zorganizowany trzeci szwadron (oficerski), a oddział oficjalnie przyjął nazwę Dywizjon Jazdy przy 4. Dywizji Strzelców Polskich.

W drugiej połowie stycznia 1919 roku dywizjon przewieziony został drogą morską do Odessy na Ukrainie. Tam przyjął licznych ochotników i został rozwinięty w Pułk Ułanów 1. Dywizji Jazdy pod dowództwem majora Plisowskiego. Oddział liczył 98 oficerów oraz 530 podoficerów i ułanów w czterech szwadronach liniowych, szwadronie karabinów maszynowych i plutonie łączności. 1. szwadron pułku walczył u boku wojsk francuskich, greckich i "białych" rosyjskich z bolszewikami w okolicach Odessy i pod Tyraspolem. W kwietniu siły koalicyjne opuściły Odessę, odchodząc do Besarabii w Rumunii. Polacy osłaniali odwrót sojuszników, a pułk ułanów przekroczył graniczny Dniestr jako ostatni. Po dwumiesięcznym pobycie w Besarabii 15 czerwca 1919 roku niedaleko Śniatynia pułk ułanów przekroczył granicę rumuńską i przybył do Polski.

POLECAMY RÓWNIEŻ:

Jak zmieniły się gwiazdy na przestrzeni lat? [ZDJĘCIA]

ZOBACZ TAKŻE: 20 lat województwa świętokrzyskiego. Wspomnienia