W Kielcach dyskutowano o Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w regionie świętokrzyskim

Organizatorzy konferencji przyznali, że jej najważniejszym celem jest określenie wartości historycznej materiałów archiwalnych wytworzonych przez Polską Zjednoczoną Partię Robotniczą przechowywanych w Archiwum Państwowym w Kielcach.

– Nasza dyskusja na ten temat jest ważna z kilku powodów. Przyszedł bowiem czas, byśmy zgłębili rolę partii, bowiem do tej pory, problematyka dotycząca Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej była mniej obecna w badaniach – powiedziała doktor Dorota Koczwańska – Kalita naczelnik delegatury Instytutu Pamięci Narodowej w Kielcach.

Partie komunistyczne we wszystkich krajach „bloku wschodniego” miały decydujący wpływ na całość życia społeczno – gospodarczego oraz politycznego. Jednak, co bardzo istotne, nie były one w żaden sposób samodzielne.

– W Polsce partia była pasem transmisyjnym zaleceń władz sowieckich, które przychodziły do Komitetu Centralnego, a stamtąd niżej do województwa. Dzięki temu PZPR miała wpływ na całość wydarzeń w kraju – dodał profesor Adam Massalski z delegatury IPN w Kielcach i Instytutu Historii UJK w Kielcach.
Jeden z wygłoszonych referatów został poświęcony Komitetowi Miejskiemu PZPR w Kielcach. Tezy w nim zawarte pokazują wartość dokumentów, które pozostały po lokalnych strukturach partyjnych. – Dokumentacja wytworzona przez Komitet Miejski jest niekiedy fundamentalna przy badaniu wielu aspektów historii Kielc. Z materiału wynika, że dla partii bardzo ważne było zwiększanie liczebności i system szkoleniowy – mówił Robert Piwko z delegatury Instytutu Pamięci Narodowej w Kielcach.

O sile partii komunistycznej decydował stworzony przez nią system. Najważniejszym z instrumentów, który gwarantował PZPR utrzymanie władzy oraz kontrolę nad całym państwem była nomenklatura. Był to zagwarantowany wyłącznie dla partii komunistycznej nadzór nad obsadą stanowisk. – Bardzo mocno zaczyna się on rozrastać na przełomie lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych. Liczba tych stanowisk idzie w setki, a nawet w tysiące. W gestii Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Kielcach było ich ponad 800. Natomiast niższe instancje partyjne – komitety miejskie i powiatowe mogły obsadzić około 2,5 tysiąca stanowisk w województwie kieleckim – mówił Marek Jończyk z delegatury IPN w Kielcach.

Polska Zjednoczona Partia Robotnicza miała pod swoją kontrolą całą machinę propagandową. Prasę, radio i telewizję wykorzystywano do realizowania własnych interesów. Partia decydowała też o działaniach aparatu represji, zarządzała gospodarką oraz kreowała politykę zagraniczną Polski przed 1989 rokiem.

Konferencja stanowi część projektu naukowego, który zakłada opracowanie publikacji poświęconej PZPR w województwie kieleckim. Jej organizatorami były delegatura Instytutu Pamięci Narodowej w Kielcach, Instytut Historii Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach oraz Archiwum Państwowe w Kielcach.