Ta książka to efekt prowadzonych od 30 lat badań, liczenia i monitorowania, w których udział brało blisko 200 osób.
- Nasze wydawnictwo nie ogranicza się do przedstawienia wyników tych prac - mówi Piotr Wilniewczyc, jeden z sześciu autorów "Ptaków Kielc", przewodniczący Świętokrzyskiej Grupy Ornitologicznej TBOP. - Ponieważ udało nam się dotrzeć do unikalnych danych np. nigdy nie cytowanej w polskim piśmiennictwie publikacji Tomkiewicza z 1914 roku. Nasza monografia obejmuje okres od wieku XIX do 2021 roku, bo ostatnie poprawki są jeszcze nanoszone.
Wszystko co fruwa nad nami w Kielcach
Książka przedstawia wszystkie ptaki, które się w Kielcach pojawiają, zarówno te mieszkające tu przez cały rok, jak i sezonowo, prezentuje także te, które zahaczają o nas w czasie przelotów. Z niej dowiemy się, w których okresach ptaki najliczniej przelatują i w których rejonach świata zimują.
- Opisaliśmy w sumie 230 gatunków. Udało nam się zgromadzić wiele ciekawostek o ich biologii i zwyczajach, których nie ma w Wikipedii i które są zaskoczeniem nawet dla ornitologów - dodaje Wilniewczyc. - Dumni jesteśmy ze zdjęć, wyjątkowych ujęć, bo wykonali je najlepsi polscy fotograficy, ich oglądanie to prawdziwa przyjemność.
Bilans wychodzi na zero
Książka zawiera ciekawe porównania – sprawdza różnice w występowaniu ptaków u nas i w innych miastach Polski i środkowej Europy, pozwala prześledzić zmiany. Na przestrzeni lat widać, jak maleje lub rośnie liczebność danego gatunku np. wszechobecne niegdyś wróble zaczęły zanikać, ten proces wyhamował około 2012 roku, ale o powrocie do dawnego stanu nie ma mowy. - Wróblom zaszkodziło, to, że śmieci pakujemy w szczelne worki. Dokarmianie ptaków nie zastąpi tych stołówek jakimi były śmietniki - wyjaśnia ornitolog.
Niegdyś w Kielcach była duża kolonia mew, wyjątkowa w tej części Polski. Na stawach w Białogonie znajdowało się 1500 gniazd, zniknęły po przerwaniu grobli na początku lat 90. ubiegłego wieku, staw przestał istnieć. Tam gniazdował też łabędź niemy. Z drugiej strony przy elektrociepłowni na Gruchawce pojawiły się dwa zbiorniki z wodą a na nich inne ptaki.
Ornitolog podkreśla, że ogólnie bilans ptaków wychodzi na zero: na miejscu znikających pojawiają się nowe.
- Zniknęła, nie tylko w Kielcach, ale w całej Polsce piękna, kolorowa kraska, ale w zamian pojawił się prawdziwy ptasi klejnot: żołna. Już można ją spotkać w granicach miasta. Bobrom i ich pracy zawdzięczamy wyjątkowo wielu przedstawicieli trzciniaków, ptaków, które żyją wśród trzcin a tych dzięki rozlewiskom rośnie coraz więcej.
Ocieplenie klimatu sprawiło, że w Kielcach pojawił się chroniony trzmielojad. Sporych rozmiarów, wędrowny ptak drapieżny, który gustuje w osach i trzmielach a dzięki specjalnej budowie nie obawia się żądlenia.
Kielce mają swoje rekordy np. najliczniejszą w Polsce reprezentację pokrzewki cierniowej. Gołębi chociaż wydaje się, że jest bardzo dużo (w 2000 roku było ich 500 teraz są 2 000), to i tak żyje znacznie mniej niż w Krakowie czy Warszawie.
Gdzie patrzeć żeby zobaczyć
- Nasza książka jest też poradnikiem, zawiera m.in. szczegółowe informacje, gdzie i kiedy można obserwować poszczególne gatunki. Kielce mogą pochwalić się pięknymi terenami do obserwacji ptaków, np. naturalnymi, górskimi lasami Pasma Posłowickiego, czy naturalną doliną rzeki Bobrzy - podkreśla ornitolog. - Pomaga nam sąsiedztwo Gór Świętokrzyskich, obecność w środku miasta kamieniołomów - rezerwatów, lasy wokół, wzgórza porośnięte krzewami. To ma wpływ na różnorodność i liczebność ptaków. A jeśli chodzi o liczebność: – wskazujemy, na którym osiedlu lub w lokalizacji danych ptaków jest najwięcej. Pokazujemy też ostoje - tereny szczególnie cenne dla ptaków oraz precyzujemy jakie interesujące gatunki możemy tam spotkać.
- Mamy nadzieję, że nasza książka nie tylko dostarczy informacji o ptakach w Kielcach, w opinii recenzentów jest jednym z najbardziej kompletnych opracowań dotyczących ptaków miast w Polsce, ale także zachęci do przyglądania się im w naturze - mówi Piotr Wilniewczyc.
Bogato ilustrowana książka "Ptaki Kielc" (500 stron formatu A4) ukaże się pod koniec roku. Wydawnictwo wsparł Urząd Miasta Kielce oraz firma Nordkalk. - Jednak nadal poszukujemy sponsorów. Osoby, które chciałyby wesprzeć to wydawnictwo prosimy o kontakt: [email protected]
Wybory samorządowe 2024 - II tura
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?