Wedle danych Głównego Urzędu Statystycznego, z roku na rok w całym kraju rośnie zużycie przez rolników nawozów mineralnych, jak azot, fosfor i potas. W roku gospodarczym 2016/2017 (czyli od 1 lipca 2016 - 30 czerwca 2017) świętokrzyscy rolnicy wykorzystali 56 240 ton, średnio 115,7 kilogramów na hektar użytków rolnych.
- Ostatnie wyniki badań zawartości azotu mineralnego w glebie oraz fosforu (ortofosforanów) i azotu (azotanów) w wodzie z wyznaczonych na terenie województwa świętokrzyskiego punktów monitoringowych były wykonywane w sezonie wiosna/jesień 2017 roku - mówi Katarzyna Sowa - Cichecka, dyrektor Okręgowej Stacji Chemiczno - Rolniczej w Kielcach. - Wyniki dwycyfrowe już martwią, trzycyfrowe i czterocyfrowe liczby określające zawartość azotanów w produktach rolnych są wręcz zatrważające i biją na alarm.
Polska, jako kraj członkowski Unii Europejskiej jest zobligowana do prowadzenia badań poziomu azotu w glebie oraz azotanów i fosforanów w wodzie. Chodzi o to, by ograniczyć odpływ tych pierwiastków z gospodarstw rolnych. W tym celu na terenie województwa OSChR wyznaczyła 180 punktów, w których monitorowana jest gleba, oraz 74, w których badana jest woda. Parametry sprawdzane są dwa razy do roku - wiosną i jesienią.
- Jeżeli chodzi o zawartość azotu mineralnego w glebie, to jesienią ubiegłego roku zanotowaliśmy znaczny wzrost. Szokują zwłaszcza dane z powiatu kieleckiego, ale źle jest także w powiecie opatowskim, staszowskim, jędrzejowskim. W niektórych punktach regionu parametry były przekroczone nawet trzydziestokrotnie. Niepokoi fakt, że bardzo dużo azotu było pod ziemniakami, ogórkiem, a pod rekordzistką, cebulą z Wiślicy, było ponad 3,5 tony azotu na hektar.
Wysokie zawartości azotanów i fosforanów w wodzie stacja zanotowała w powiecie opatowskim, koneckim, jędrzejowskim i staszowskim. - Wiążemy to ze wzmożoną produkcją rolniczą. Mamy przypuszczenia, że może to być związane ze złą praktyką wywożenia nieczystości na pola, na przykład z szamb. Ma to też prawdopodobnie związek z brakiem kanalizacji w wielu miejscowościach - zaznacza dyrektor Katarzyna Sowa - Cichecka.
Wedle danych Okręgowej Stacji Chemiczno - Rolniczej w Kielcach największe zawartości azotanów miały:
- cebula z Wiślicy - pow. buski - 3532 kg/ha (azotu w czystym składniku),
- truskawka z Tarłowa - pow. opatowski - 675,2 kg/ha (azotu w czystym składniku),
- mieszanka zbożowa z Kazimierzy Wielkiej - 1388 kg/ha (azotu w czystym składniku),
- ogórek z Opatowca - pow. kazimierski - 803,3 kg/ha (azotu w czystym składniku).
Z kolei w przypadku wody przyjmuje się, że zawartość azotanów na poziomie 10 mg/l wskazuje na zagrożenie eutrofizacją wód i jej spożycie jest niebezpieczne dla dzieci (normy dla dorosłych wynoszą do 50 mg/l).
Najwyższe zawartości azotanów w wodzie zostały odnotowane w:
- Słupia Konecka - pow. konecki (jesień) - jęczmień ozimy,
- Radoszyce, pow. konecki (jesień) - kukurydza
- Lipniku - pow. opatowski (wiosna) - pszenica ozima,
- Staszów - pow. staszowski (jesień) - pszenica ozima,
- Łubnice - pow. staszowski (jesień) - jęczmień jary,
- Osiek - pow. staszowski (jesień) - mieszanka zbożowa,
- Oksa - pow. jędrzejowski (jesień) - łąka,
- Bieliny - pow. kielecki (jesień) - łąka,
- Nowa Słupia -pow. kielecki (jesień) - mieszanka zbożowa,
- Łagów - pow. kielecki (jesień) - ziemniak
W przypadku zawartości ortofosforanów w wodzie najwyższe stężenia zostały odnotowane w:
- Łubnicach - pow. staszowski (wiosna) - mieszanka zbożowa,
- Michałowie - pow. pińczowski (wiosna) - jęczmień ozimy,
- Sędziszów - pow. jędrzejowski (wiosna)- pszenżyto ozime,
- Imielno - pow. jędrzejowski (jesień) - mieszanka zbożowa,
- Wojciechowice - pow. opatowski (wiosna i jesień) - łąka
Co z azotanami w owocach i produktach rolnych?
- Niskie zawartości mają wiśnie, jabłka, papryka. Podwyższony poziom azotanów mają seler, por, marchewka, ziemniaki. Najwyższe zawartości mają kapusta, sałata, buraki. Świeże liście szpinaku z pewnego gospodarstwa... popsuły nasz aparat. Trzeba było go przepłukać i dzwonić do serwisu. Stał nieruchomy przez kilka dni - mówi dyrektor stacji.
Dlaczego azot i fosfor są szkodliwe?
Jak wyjaśnia Katarzyna Sowa-Cichecka, nadmiar azotu ma zły wpływ na małe dzieci. Dla nich nawet niewielkie stężenia mają negatywny wpływ. - Obniżają odporność i powodują alergie. Wywołują bóle brzucha, gorączka, wzdęcia, wysypkę. Z kolei fosforany zaburzają wchłanianie białka i magnezu. Mogą powodować bóle kości, stawów i mięśni, a nawet omamy i halucynacje - podkreśla.
Dane Okręgowej Stacji Chemiczno - Rolniczej w Kielcach to znaczący sygnał i solidny powód, by ograniczyć poziom tych związków w środowisku. Potrzebne są dobre praktyki rolne oraz umiejętności. - Trzeba mieć wiedzę o tym, jak nawozić uprawy, w jakich warunkach pogodowych, jakie stosować dawki. W przeciwnym razie zaburzymy równowagę biologiczną środowiska - zaznacza dyrektor. Ponadto należy badać glebę, nawet dwa razy do roku - wiosną i jesienią - po żniwach.
POLECAMY RÓWNIEŻ:
Imprezy folklorystyczne i kulinarne w Świętokrzyskiem. Gdzie promować i sprzedawać wiejskie produkty
ZOBACZ TAKŻE: INFO Z POLSKI: Tutaj zwierzęta zjadały się nawzajem
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
