Zaniedbany cmentarz żydowski we Włoszczowie. Wicestarosta Łukasz Karpiński: Uprzątniemy teren [ZDJĘCIA]

- Minęło osiem lat od artykułu Echa Dnia i teren cmentarza jest nadal zaśmiecony, zapuszczony. nawet gdyby nie było tam cmentarza, ale park to nie wypada, aby teren był tak zaniedbany. Nawet koronowirusowa maseczka na twarz tam jest zgubiona przez kogoś - napisał do redakcji czytelnik Wojciech.

Chodzi o cmentarz żydowski przy ulicy Sobieskiego, a artykuł z kwietnia 2012 roku, o którym wspominał pan Wojciech, można przeczytać poniżej:

CZYTAJ WIĘCEJ: Zaniedbany cmentarz żydowski we Włoszczowie. Chcą go posprzątać

W Sądzie Rejonowym we Włoszczowie 9 października 2012 roku zapadł wyrok, który ustalił status formalno-prawny działki, na jakiej znajduje się cmentarz. Według treści orzeczenia, Skarb Państwa 31 grudnia 1955 roku nabył z mocy prawa własność tej nieruchomości. Stało się to na podstawie artykułu 1. ustęp 1. oraz artykułu 44. dekretu o majątkach opuszczonych i poniemieckich z 8 maja 1946 roku. W imieniu Skarbu Państwa gospodarzem działki jest powiat włoszczowski.

- W istocie tak jest. Teren podlega właśnie nam - mówi Łukasz Karpiński, wicestarosta włoszczowski. - W przeszłości tym obszarem zajmowało się jedno ze stowarzyszeń. Jednak zdjęcia czytelnika obrazują fatalny stan nekropolii. We wtorek wspólnie z panem starostą udamy się na miejsce, by osobiście zlustrować teren i zobaczyć, co da się w tej sprawie zrobić. Jeśli faktycznie jest taki, jak na zdjęciach, wydamy polecenie uprzątnięcia go - dodaje Łukasz Karpiński.

Cmentarz we Włoszczowie leży w zasięgu Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Katowicach, która obejmuje cały obszar dawnego województwa kieleckiego, istniejącego w latach 1975-1998. Co o sprawie włoszczowskiej nekropolii myśli jej przewodniczący Włodzimierz Kac?

- Daleki jestem od obwiniania jakiejkolwiek gminy, czy powiatu o stan cmentarzy żydowskich w poszczególnych miastach. My, jako gmina wyznaniowa, jesteśmy jednak w szczególnej sytuacji. Dlatego, że cmentarzy żydowskich w Polsce jest w tej chwili chyba więcej niż Żydów. Po prostu nie starcza nam środków na zajęcie się nimi wszystkimi. Jeśli chodzi o cmentarz we Włoszczowie, to w 2012 roku zapadł wyrok Sądu Rejonowego we Włoszczowie, określający stan formalno-prawny nekropolii. Mówi on, że w latach 50. ubiegłego wieku Skarb Państwa nabył własność do niego na mocy przepisów, które ukazały się zaraz po drugiej wojnie światowej - mówi Włodzimierz Kac.

Dodaje, że Gmina Wyznaniowa Żydowska w Katowicach doskonale zdaje sobie sprawę z trudności z utrzymaniem starych cmentarzy.

- Ja nie obwiniam nikogo we Włoszczowie o to, że cmentarz jest zaniedbany. Rozumiem samorządowców, że mając do wyboru budowę ronda, obwodnicy, czy chodnika, albo cmentarz, wybierają potrzeby bieżące. My często przekazujemy różne obiekty samorządom. Jeśli chodzi o Świętokrzyskie, tak było na przykład w Chmielniku, gdzie powstała chyba najładniejsza synagoga w Polsce, albo w Chęcinach, gdzie wkrótce powstanie centrum kultury żydowskiej. Jednak, jeśli chodzi o Włoszczowę, wygląda to tak, że w tej chwili nie jesteśmy właścicielami tego terenu. Jeśli tylko będziemy posiadali odpowiednie środki finansowe, to nie uchylamy się od współuczestnictwa w odnowieniu cmentarza. Ale w tej chwili jesteśmy już właścicielami i tak zbyt wielu cmentarzy, jak na nasze możliwości, zarówno finansowe, jak i organizacyjne - mówi Włodzimierz Kac.

Przewodniczący jest zdania, że przepisy w sprawie starych cmentarzy w Polsce nie są zbyt dobrze skonstruowane.

- Prawo w tym zakresie jest bardzo nieprecyzyjne. Uważam, że powinno być tak, jak w innych krajach. Cmentarzami o wartości historycznej, obojętnie, czy to cmentarz katolicki, prawosławny, protestancki, czy żydowski, powinno opiekować się państwo, bo to nasze wspólne dziedzictwo kulturowe - tłumaczy Włodzimierz Kac.

- Powinno się wyposażyć gminy bądź starostwa w dedykowane na ten cel fundusze. Do gmin wyznaniowych, kościołów czy innych związków religijnych powinno należeć zajmowanie się czynnymi nekropoliami, to znaczy takimi, na których wciąż odbywają się pochówki - dodaje.

Wiele ciekawych pomysłów na uhonorowanie wspólnej przeszłości polsko-żydowskiej w mieście ma gmina Włoszczowa.

- Przez szereg lat czyniliśmy starania, wraz z naszymi stowarzyszeniami, o zaopiekowanie się tym terenem. Był pomysł stworzenia mauzoleum z płyt, które zachowały się na obszarze cmentarza, żeby to po prostu uratować przed dalszą dewastacją. Płyt z tego cmentarza Niemcy użyli, jako bruku na ulicy Pocztowej. Istniał jeszcze kiedyś pomysł stworzenia Pomnika Walk i Męczeństwa. Ostatnim aktem tragedii getta we Włoszczowie była bowiem likwidacja małego zakładu w pobliskim Podzamczu. Garstkę pracowników rozstrzelano właśnie na cmentarzu. Mogę powiedzieć, że jeśli będzie wola ze strony innych partnerów zainteresowanych sprawą nekropolii, jesteśmy otwarci na współpracę - mówi Iwona Boratyn, rzecznik prasowy Urzędu Gminy Włoszczowa.