Zgrzytanie zębami

Stan uzębienia Polaków na tle większości Europejczyków jest, mówiąc wprost, skandaliczny. Dane Światowej Organizacji Zdrowia są alarmujące - statystyczny Polak w wieku 35-44 lat nie ma już około 10-11 zębów, co setny 40-latek jest bezzębny. 88 procent 7-latków ma próchnicę, a u 18-latków to już 98 procent!!! Gorzej jest tylko w Albanii i na Białorusi, a Rumunia wypada lepiej niż Polska. Próchnica wśród naszego społeczeństwa jest tak powszechna, że stomatolodzy skandynawscy, gdzie na szeroką skalę uporano się z tym problemem, przyjeżdżają, by u polskich maluchów oglądać ją "na żywo"! Próchnica to w Polsce choroba społeczna.

Ponad 4 procent badanych Polaków nigdy nie było u dentysty. Znikoma grupa ludzi chodzi na regularne kontrole stomatologiczne. A jednak, jak wynika z badań, znamy przyczyny wywołujące choroby zębów. Badani Polacy słusznie uznawali, że przyczynami są niedostateczna higiena jamy ustnej i złe odżywianie się oraz brak stomatologicznej kontroli. W znacznie lepszym stanie jest uzębienie kobiet, osób z wyższym wykształceniem.

Próchnica lubi słodkie

Próchnica, która dotyka olbrzymi odsetek Polaków, zaczyna się mikroskopijną zmianą pod powierzchnią szkliwa zębów. Jedynym widocznym objawem jest biała, kredowa plamka - zwykle nie kojarzymy jej z początkiem próchnicy. Istotny udział w powstawaniu próchnicy mają bakterie obecne w nalocie odkładającym się na powierzchni zębów. Bakterie żywią się resztkami pożywienia, a zwłaszcza słodzonych pokarmów i napojów. Przekształcają cukier w energię i produkują szkodliwe kwasy. Dogodne warunki dla powstania i rozwoju próchnicy to: spożywanie pokarmów bogatych w cukry, niedokładne zabiegi higieniczne oraz niedostateczna podaż fluoru.

Szczególnie podatne na próchnicę są zęby o słabej mineralizacji i małej odporności szkliwa na szkodliwe kwasy. Częste spożywanie słodyczy jest znacznie bardziej groźne dla mlecznych zębów niż dla zębów stałych.

Na podstawie długoletnich badań epidemiologicznych zaobserwowano, że mleczne zęby dzieci w wieku 4-8 lat są szczególnie podatne na pojawianie się i rozwój próchnicy, to samo dotyczy zębów stałych u młodzieży w wieku 11-18 lat i korzeni zębów u osób w wieku 55-65 lat.

Profilaktyka w domu

Badania Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) wykazują, że problem próchnicy narasta w krajach rozwijających się. Wynika to między innymi z niekorzystnych zmian diety. Silna tendencja spadkowa problemu próchnicy ujawnia się natomiast w krajach rozwiniętych, a wynika to z realizacji programów profilaktyki.

Jednak żaden z systemów opieki stomatologicznej nie zastąpi indywidualnych zabiegów wykonywanych codziennie. Zasadniczą rolę w procesie prawidłowej mineralizacji tkanki zębowej odgrywa fluor. Wzmacnia on szkliwo i czyni zęby odpornymi na próchnicę. Powinniśmy więc, prócz dobrych nawyków żywieniowych, zadbać o stosowanie pasty do zębów z zawartością fluoru (zwłaszcza w postaci aminofluorku), używać płukanek lub żeli do ust oraz nici dentystycznych. Profilaktyka to także regularne wizyty stomatologiczne i usuwanie kamienia nazębnego.

Nawyki higieniczne Polaków (na podstawie badań):

Czyścimy zęby zbyt rzadko - zalecane czyszczenie zębów po każdym posiłku to rzadkość, zazwyczaj czyścimy je raz dziennie.

Czyścimy zbyt krótko i niestarannie - polski standard to czyszczenie od kilkunastu do kilkudziesięciu sekund.

Zbyt rzadko zmieniamy szczoteczki.

Nie stosujemy dodatkowych akcesoriów i preparatów - odsetek Polaków używających nici dentystycznych, wykałaczek czy szczoteczek do czyszczenia przestrzeni międzyzębowych jest znikomy. Jeszcze mniej osób płucze jamę ustną preparatami przeciwpróchniczymi.

Nie rozróżniamy rodzajów past do zębów - dlatego nabawiamy się różnych chorób dziąseł i zębów.

Odwiedzamy stomatologa tylko w nagłych przypadkach.

Tekst powstał na podstawie materiałów udostępnionych przez "Elmex".