Zmiany w kodeksie wyborczym. Na lepsze?

Ujednolicone godziny głosowania bez względu na rodzaj wyborów. Okręgi jednomandatowe do Senatu i samorządów. Wybory odbywające się przez dwa dni - to tylko niektóre ze zmian w prawie wyborczym. Po nowemu zagłosujemy już jesienią.

Parlament uchwalił nowy kodeks wyborczy. To można powiedzieć wspólny wór, do którego wrzucono - po wprowadzeniu wielu zmian - poszczególne wyborcze ordynacje. Zmiany są i to spore.

PARYTETY

Jedną z najbardziej dyskutowanych kwestii przed wprowadzeniem kodeksu były tak zwane parytety. Według nowego prawa, na listach wyborczych nie będzie być mogło mniej niż 35 procent kobiet i 35 procent mężczyzn.

GŁOSOWANIE

Głosowanie, bez względu na rodzaj wyborów, odbywać się już będzie w takich samych godzinach, czyli 7-21. Dotąd bywało różnie. W wyborach do parlamentu głosowaliśmy od 6 do 20, a na przykład w samorządowych od 8 do 22. To już historia.

Kolejną nowością i to ważną choćby ze względu na możliwość zwiększenia wyborczej frekwencji, jaką daje kodeks, jest możliwość głosowania przez dwa dni. O tym, czy głosowanie będzie jedno-, czy dwudniowe, decydować będzie osoba zarządzająca wybory, czyli prezydent (wybory parlamentarne), premier (wybory samorządowe), marszałek sejmu (wybory prezydenckie). Dotąd w historii polskiej demokracji głosowanie dwudniowe było sporadyczne. Przeprowadzono je na przykład w 2003 roku w czasie referendum w sprawie przystąpienia Polski do Unii Europejskiej.

Wprowadzono też ułatwienia dla osób przebywających za granicą. Będą one mogły zagłosować korespondencyjnie. Do 15 dnia przed wyborami wyborca będzie mógł zgłosić chęć udziału w głosowaniu konsulowi. Następnie otrzyma tak zwany pakiet wyborczy, czyli kartę do głosowania, kopertę zwrotną oraz oświadczenie o tajnym i osobistym oddaniu głosu. Kopertę trzeba będzie wysłać do konsula, który przekaże ją komisji wyborczej.

OKRĘGI JEDNOMANDATOWE

Wprowadzono je w wyborach do Senatu i w wyborach samorządowych. Dotąd z każdego okręgu mogliśmy wybrać od dwóch do czterech senatorów (w Świętokrzyskiem - 3). Głosować można było na tylu kandydatów, ile mandatów było do obsadzenie w okręgu. W regionie świętokrzyskim mogliśmy zatem zaznaczyć aż trzy nazwiska. Teraz kraj został podzielony na 100 okręgów i z każdego z nich będziemy wybierać tylko jednego senatora (świętokrzyskie podzielono na trzy okręgi). Wygra ta osoba, która w okręgu po prostu zdobędzie najwyższą liczbę głosów. Wyborca będzie też mógł oddać tylko jeden głos.

Zmiana jest też w wyborach samorządowych. Wprowadzono tam okręgi jednomandatowe w wyborach do rad gmin. W praktyce oznacza to, że okręgi będą niewielkie, niekiedy zawężone praktycznie do jednego osiedla. Nie zmieni się głosowanie w miastach na prawach powiatu. W Świętokrzyskiem są to tylko Kielce.

KAMPANIA

W czasie najbliższych kampanii partie i kandydaci nie będą nas już epatować z radia i telewizji. Komitety wyborcze nie będą mogły zamieszczać tam płatnych spotów wyborczych, pozostanie im jedynie prasa oraz Internet.

Nowy kodeks wyborczy wchodzi w życie 1 sierpnia. A to oznacza, że jego przepisy będą stosowane w czasie najbliższych wyborów parlamentarnych, które mają odbyć się jesienią.