Zwierzęta w ogrodzie to nasi sprzymierzeńcy. Jak stworzyć im dom?

Bycie „eko” stało się modne. Do niedawna zwierzęta w ogrodach często traktowano jako intruzów. Teraz się to zmieniło?

Ludzie zwrócili uwagę, że warto mieć kawałek działki. I coraz poważniej podchodzą do tego, co ma się na niej znaleźć. Dbają o zieleń, starannie dobierają rośliny. I coraz częściej zapraszają zwierzęta do ogrodu.

Jest Pan biologiem. Zgodnie z systematyką zacznijmy od najprostszych organizmów.

Polecam założyć kompostownik. Można go kupić albo zrobić samemu. Wrzucamy do niego resztki organiczne, w tym skoszoną trawę. Nawet tekturę czy ręczniki papierowe. Kompost jest najlepszym, naturalnym nawozem. Bakterie i drobne organizmy przetwarzają resztki, tworząc kompost. Powinien być gotowy po dwóch latach. Choć można kupić szczepy bakterii, które przyspieszą proces. Kompostu używamy do nawożenia roślin.

Najważniejsze są jednak owady…

Przede wszystkim zapylacze. Pszczół miodnych przez opryski jest coraz mniej. Mogą je skutecznie zastąpić trzmiele i dzikie pszczoły. Miodu nam nie dadzą, ale są wielokrotnie efektywniejsze w zapylaniu kwiatów. Jest dziś dobra moda na budowanie hoteli dla pszczół - to drewniane konstrukcje wypełnione rurkami z trzciny. Domki dla trzmieli można zbudować albo kupić. Trzmiele są dość łagodne, pszczoły samotnice również. Przydadzą się w ogrodzie. Warto pomóc także motylom. Określone rośliny przyciągają konkretne gatunki motyli. Dobrym pomysłem jest założenie łąki kwietnej w części ogródka. Warto zostawić kępę pokrzyw – przyciągnie kilka gatunków rusałek. Pawie oczko, ceik, pokrzywnik – żerują na nich. Żeby motyle przezimowały – można ustawić budki podobne do ptasich, ale z wąską szczeliną zamiast dziurką.

Dalej mamy płazy. Przydadzą się?

„Dobrą robotę” zrobią dla nas ropuchy. Wystarczy gdzieś w kącie zostawić trochę gruzu, starych desek, gdzie panuje wilgoć – to dobre miejsce dla nich. Ropuchy spotykane są tam, gdzie rosną truskawki, ale wbrew obiegowej opinie jedzą ich, tylko ślimaki, które truskawki uwielbiają. Sterta kamieni w nasłonecznionym miejscu często będzie domem dla jaszczurek.

Jak zaprosić na działkę ptaki?

Dobrze jest zawiesić budki dla ptaków. Są chętnie zasiedlane. Różne typy budek są przeznaczone dla różnych ptaków; sikor, szpaków, muchołówek czy kopciuszków. W gęstych krzewach wiele ptaków uwije gniazda. Żywopłot jest dla nich schronieniem. Ptaki odwdzięczą się nam pięknym śpiewem i... wyjadaniem owadów, które ludzie uznają za szkodliwe albo przynajmniej uciążliwe. Dodam, że są też specjalne budki dla nietoperzy.

I tak przeszliśmy do ssaków.

Naszymi sprzymierzeńcami będą jeże. To również owadożercy. Jesli chcemy mieć „swojego”, warto zostawić w wybranym miejscu stertę gałęzi, ułożoną na wysokość metra. Jeże chętnie w niej zamieszkają.

Co zrobić, żeby zwierzęta były w naszym otoczeniu bezpieczne?

Znalezione gniazda należy zostawić w spokoju, nie podchodzić. Są gatunki ptaków, które porzucają gniazda ze złożonymi jajami, jeśli pojawi się zagrożenie. Jeśli spotkamy młodego, nie do końca wypierzonego ptaka, nie wolno brać go do rąk – rodzice się nim opiekują i dokarmiają. Wyjątkiem jest jerzyk – jeśli usiądzie na ziemi, nie jest w stanie sam wzbić się w powietrze. Można mu pomóc, wynieść gdzieś wysoko, na przynajmniej 10 metrów i „wystartować”. Problemem są koty. To świetni łowcy, niszczą lęgi i wszystko, co są w stanie upolować. Szczególnie często podlotki, które opuszcza gniazdo, a jeszcze nie potrafią latać, padają ich ofiarą.

Popularne stało się montowanie poideł dla zwierząt. Jak to zrobić?

Dla owadów wystarczy patent pszczelarzy - deska z rowkami, na którą kapie woda. Można zrobić poidło i kąpielisko dla ptaków. Trzeba je odsunąć o kilka metrów od krzewów, żeby ptaki mogły wypatrzeć drapieżnika, choćby kota i w porę uciec. Dobrym pomysłem jest oczko wodne – z łagodnym brzegiem da możliwość napić się zwierzętom, w dodatku mogą się pojawić dodatkowi goście, jak zaskroniec czy piękne ważki.