Umiesz liczyć? Oszczędzaj sam!

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłacił pierwszej emerytce z Otwartego Funduszu Emerytalnego świadczenie w wysokości 23,65 zł. Oczywiście na wysokość tej konkretnej emerytury miało wpływ kilka istotnych czynników - dziesięcioletni okres oszczędzania w otwartym funduszu emerytalnym, niski kapitał uzbierany na koncie emerytalnym - 6000 zł oraz założony dwudziestoletni okres wypłat. Jednak wiele osób zaczęło się zastanawiać, czy dodatkowe świadczenie z OFE będzie wystarczającym dodatkiem do emerytury?

Kryzys finansowy wpływa nie tylko na bieżący stan portfeli Polaków, ale też na wysokość naszych przyszłych emerytur. W całym 2008 roku wskutek nietrafionych inwestycji w akcje z OFE "wyparowało” 22 mld zł. Oczywiście nie pozostanie to bez wpływu na wysokość przyszłych świadczeń - wszystkie OFE odnotowały ujemne wyniki w 2008 roku i w kolejnych latach będą odrabiać poniesione straty. Tracą na tym ubezpieczeni, ponieważ kapitał, jaki zgromadzili na indywidualnych rachunkach emerytalnych w OFE zmniejszył się. Tym większego znaczenia nabiera potrzeba oszczędzania przez Polaków poprzez dodatkowe instrumenty dostępne na rynku finansowym.

Na kiepskie perspektywy emerytalne Polaków wpływają również niekorzystne zjawiska demograficzne - rośnie ilość emerytów - społeczeństwo się starzeje. Obecnie na każdego emeryta przypadają 4 osoby w wieku produkcyjnym (18-64 lata). W 2030 roku będą to już tylko 2 osoby. Analitycy finansowi oceniają, że bez dodatkowych oszczędności nasze dochody po przejściu na emeryturę, a więc poziom życia, zmniejszą się co najmniej o połowę.

Licz na siebie

Wiadomo, że oszczędzanie nigdy nie jest celem samym w sobie. Dla jednych może nim być zabezpieczenie dodatkowej emerytury, dla innych - start dziecka w dorosłe życie lub jego edukacja, nowy samochód lub mieszkanie. Najważniejsze jest określenie konkretnego celu naszej inwestycji, bowiem inwestycje długoterminowe wymagają przemyślanego planu i dyscypliny.

Oszczędzania można się nauczyć. Obowiązuje tu zasada, że im wcześniej zaczynamy oszczędzać tym lepiej - w osiąganiu wysokich zysków pomaga zjawisko procentu składanego. Najprościej rzecz biorąc dochód z odsetek uzyskany od zainwestowanego kapitału dodaje się do tego kapitału i dzięki temu w kolejnym roku oszczędzania procentuje on jeszcze bardziej.

Niestety oszczędzanie od lat nie jest mocną stroną Polaków. Problemów z systematycznym oszczędzaniem na emeryturę nie rozwiązała reforma emerytalna i wprowadzenie Indywidualnych Kont Emerytalnych (IKE), które znalazły się w ofercie wielu instytucji finansowych. Niewystarczające zachęty podatkowe i mała elastyczność rozwiązania spowodowała, że Polacy nie rzucili się na zakładanie kont w IKE i po kilku latach w ten sposób oszczędza tylko milion osób.

Z kolei dynamiczny rozwój i moda na inwestycje w Towarzystwach Funduszy Inwestycyjnych (TFI) zostały zahamowane przez kryzys finansowy. Spadek notowań jednostek funduszy inwestycyjnych, które lokowały pieniądze klientów w 2007 i 2008 roku sprawił, że klienci wycofywali się z tych inwestycji w najgorszych momentach - w czasie najniższych notowań funduszy. TFI mają przed sobą okres odbudowywania zysków i zaufania klientów. Klientom planującym obecnie inwestycje długoterminowe sprzyja fakt, że jednostki funduszy mają najniższą od lat wartość, co stwarza możliwość ich zakupu po bardzo atrakcyjnej cenie. Po wielu latach jednostki funduszy kupione w czasie bessy mogą przynieść największy zysk przy umorzeniu umowy. Trzeba jednak pamiętać, że z powodu ryzyka zmian koniunktury inwestycje w fundusze powinny mieć co najmniej kilkuletni horyzont, a w przypadku inwestowania na emeryturę nawet kilkudziesięcioletni.

Ubezpieczenia inwestycyjne

Wszyscy wiemy, że odkładanie pieniędzy łatwo jest zaplanować, ale trudniej zrealizować. Zawsze znajdą się jakieś potrzeby, na które szybko wydajemy dopiero co uzbierane oszczędności - remont mieszkania, nowy telewizor, itp. Dla zachowania dyscypliny oszczędzania i zapewnienia realizacji długoterminowego celu dobrze jest wybrać taką formę inwestowania, która niejako zobliguje nas do regularnego odkładania założonej sumy pieniędzy. Do takich produktów należą m.in. programy systematycznego oszczędzania w formie polis ubezpieczeniowych.

W czasie kryzysu banki i firmy ubezpieczeniowe dopasowują swoją ofertę do oczekiwań klientów, którzy teraz bardziej niż kiedykolwiek poszukują zabezpieczenia finansowego dla siebie i swoich rodzin na przyszłość. Na przykład Deutsche Bank PBC, we współpracy z Generali Życie T.U. SA i PZU Życie SA, wprowadził do oferty ubezpieczenia inwestycyjne, w których 100% składki jest inwestowane w wybrane fundusze polskie i zagraniczne. Ubezpieczenie działa jak sklep z szerokim wyborem funduszy - klienci obawiający się obecnie inwestowania w ryzykowne instrumenty sami decydują o tym, do których funduszy trafią ich środki. Mogą także przy wsparciu doradcy banku dobrać dopasowaną do swoich oczekiwań strategię inwestowania - jedno z gotowych rozwiązań o zróżnicowanych możliwościach zysku i poziomie ryzyka. Dzięki wpłacaniu regularnych kwot przez długi okres, program inwestycyjny pozwala na kupowanie jednostek funduszy po różnych cenach, co wpływa na zmniejszenie ryzyka inwestycji dzięki uśrednieniu ceny, po której nabywane są jednostki w całym okresie oszczędzania. Dlatego systematyczne odkładanie co miesiąc nawet niedużych kwot jest zazwyczaj korzystniejsze niż inwestowanie jednorazowo wyższych sum.

W odróżnieniu od zwykłych funduszy inwestycyjnych program oszczędzania "db Inwestuj w Przyszłość” daje klientom dodatkowo możliwość wyboru kilku wariantów ochrony ubezpieczeniowej dla siebie i bliskich - opcja podstawowa to wypłata z tytułu śmierci ubezpieczonego, natomiast w wariancie rozszerzonym ochronie podlega np. ryzyko niezdolności do pracy spowodowane nieszczęśliwym wypadkiem lub ciężką chorobą.

- Jest to ciekawe rozwiązanie dla osób poszukujących możliwości długoterminowego oszczędzania - tłumaczy Konrad Wąsiel z Departamentu Centrum Inwestycyjne Deutsche Bank PBC S.A. - Poprzez systematyczną alokację nawet niskich kwot pozwala ona inwestować w wybrane fundusze polskie i zagraniczne. Forma polisy na życie daje dodatkową ochronę ubezpieczeniową. Warto podkreślić, że przystąpienie do ubezpieczenia nie wymaga określenia stanu zdrowia Klienta, a dodatkowo świadczenie z tytułu śmierci zwolnione jest z podatku od spadków i darowizn - opowiada.

Inne duże banki i firmy ubezpieczeniowe także oferują programy oszczędzania oparte na ubezpieczeniach inwestycyjnych. Dla przykładu Commerial Union - Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie daje klientom możliwość systematycznego oszczędzania w ramach programu o nazwie "Kapitalna Przyszłość”. Klient może również skorzystać z usługi Parasol zysków, dzięki której ograniczy ryzyko, że wartość zainwestowanych przez niego pieniędzy obniży się wskutek spadku cen akcji wtedy, gdy będzie chciał je wypłacić. Wraz ze zbliżającym się okresem zakończenia umowy automatycznie spada wartość środków zainwestowanych w fundusze akcji.

Wizja emerytury pod kontrolą

Nasze życie na pewno zmieni się po przejściu na emeryturę. Polscy emeryci nie wyjeżdżają często na wczasy, oszczędzają długo, żeby kupić prezenty wnukom i często odmawiają sobie drobnych przyjemności. To od nas samych zależy, czy będziemy mogli korzystać z uroków życia na starość. Jedno jest pewne - jeżeli planując dochody na emeryturze będziemy tylko liczyć na wypłaty z I i II filara ubezpieczeń społecznych możemy się przykro rozczarować - trzeba będzie utrzymać się za 30-40% dotychczasowej pensji. Jeżeli natomiast chcemy pójść w ślady zachodnich turystów, tłumnie podróżujących w czasie jesieni życia po świecie, musimy już teraz pomyśleć o tym, czym zapłacimy za takie i inne przyjemności.

Systematyczne oszczędzanie rozpoczęte teraz może wydatnie zwiększyć nasz kapitał emerytalny i satysfakcję z życia. Ubezpieczenia inwestycyjne dają nam możliwość podjęcia samodzielnej decyzji, kiedy chcemy rozpocząć korzystanie z dodatkowej emerytury. Dzięki swojej elastyczności stanowią ciekawą alternatywę dla innych długoterminowych instrumentów oszczędzania na bezpieczną przyszłość.