W nową kadencję lubelscy radni miejscy wejdą z nowymi dietami

Na ostatniej w kadencji 2018-24 sesji Rady Miasta Lublin radni dali "zielone światło" nowej uchwale w sprawie wysokości i zasad ustalania przysługujących im diet.

- Projekt uchwały (wprowadzony do porządku obrad tuż przed zakończeniem sesji - dop. red.), zgodnie z orzecznictwem sądów administracyjnych, zawiera propozycję rozróżnienia wysokości diet radnych w zależności od pełnionej funkcji w radzie. Rozróżnienie to dotyczy zarówno przewodniczącego rady, wiceprzewodniczących rady, przewodniczących komisji oraz wiceprzewodniczących, jak też i poszczególnych radnych w zależności od liczby komisji, w których uczestniczą - czytamy w uzasadnieniu przyjętego przez radnych jednogłośnie aktu. W życie ma wejść 1 maja, czyli sześć dni przed inauguracyjną sesją rady miasta kadencji 2024-29.

W 2024 r. maksymalna wysokość diet przysługujących radnemu gminy w ciągu miesiąca wynosi 4294,61 zł. Jest to 2,4 krotność kwoty bazowej, określonej w ustawie budżetowej dla osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe ustalonej w wysokości 1789,42 zł. Z wyliczeń Fundacji Wolności wynika, że w mijającej kadencji - ze względu na to, że wszyscy rajcowie (poza przewodniczącym RM) pracowali w co najmniej trzech komisjach - każdy z nich otrzymywał dietę w maksymalnej wysokości bez względu na pełnioną w RM funkcję.

Po przegłosowanych w ubiegłym tygodniu przez radnych zmianach na konto przewodniczącego rady miasta będzie wpływać dieta w wysokości 4294,61 zł (100 proc. podstawy). Wiceprzewodniczący rady miasta (w dobiegającej końca kadencji było ich troje) będą dostawać 99 proc. tej kwoty, czyli 4251,66 zł. Przewodniczący i wiceprzewodniczący komisji stałych i doraźnych - 4208,72 zł (98 proc. podstawy). Radni będący członkami min. trzech komisji lub więcej - 4165,77 zł (97 proc. podstawy), członkowie dwóch - 4122,83 zł, jednej - 4079,88 zł, a radni, którzy nie zasiadają w żadnej - 4036,93 zł.

Różnica między najniższą a najwyższą miesięczną dietą będzie kształtować się zatem na poziomie 257,68 zł.

Radni mogą także korzystać ze zwrotu kosztów podróży służbowych. A zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są diety oraz kwoty stanowiące zwrot kosztów, otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich - do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 3 tys. zł

Diety radnych Rady Miasta Lublin ulegają zmniejszeniu za każdą nieobecność na sesji (o 30 proc.) lub na posiedzeniu komisji (o 10 proc.). Dieta nie będzie im potrącana "w przypadku nieobecności spowodowanej podróżą służbową, zleconą przez przewodniczącego Rady Miasta Lublin, bądź wykonywaniem innych obowiązków wynikających z pełnienia mandatu radnego".

- Jeśli uchwały RM Lublin, tak jak dotychczas, zostaną opublikowane w Dzienniku Urzędowym Województwa Lubelskiego niezwłocznie po ich przekazaniu, nowe diety będą wypłacane od najbliższej sesji Rady Miasta - informuje Anna Czerwonka z biura prasowego ratusza.

"Wyraźnego rozróżnienia wysokości diet radnych w zależności od pełnionej funkcji w radzie" dopominała się w złożonej w ratuszu w 2023 r. petycji Fundacja Wolności. Podnosiła ona w niej, że w obowiązującej dotychczas uchwale rady miasta z 29 czerwca 1995 r. w sprawie wysokości diet dla radnych ich kwotę ustalono na podstawie przeciętnego wynagrodzenia w sferze przedsiębiorstw. Dla przykładu: przewodniczący miał otrzymywać 2,5-krotność tego wskaźnika, wiceprzewodniczący RM 1,2-krotność, a radny niebędący członkiem żadnej komisji 0,5-krotność.

- Z drugiej strony obowiązuje limit diety, stanowiący 2,4-krotność kwoty bazowej, wynoszącej 1 789,42 zł. Czyli maksymalna miesięczna kwota diety wynosi 4 294,61 zł - przypominała w piśmie Fundacja.

I dodawała:

- Biorąc pod uwagę, że w obecnej kadencji (2018-24 - dop. red.) wszyscy radni poza przewodniczącym rady, zasiadają w min. trzech komisjach, każdy z nich otrzymuje dietę w identycznej, maksymalnej wysokości. Przyczyną tego problemu jest powiązanie wysokości diet z przeciętnym miesięcznym wynagrodzeniem oraz znaczny jego wzrost, jaki nastąpił od roku wprowadzenia uchwały. Gdyby nie limit wynikający z innych przepisów, dieta przewodniczącego rady miasta byłaby absurdalnie wysoka.

Fundacja Wolności zaproponowała, aby diety radnych miejskich uszeregować na poziomie od 2,4 do 1,8-krotności kwoty bazowej.

Jesienią 2023 r. skierowaną przez nich petycję radni miejscy uznali jednak za niezasadną.

- Należy stwierdzić, że w tym zakresie obowiązująca uchwała (z czerwca 1995 r. - dop. red.) zawiera rozróżnienie dotyczące poszczególnych radnych pełniących określone funkcje w Radzie Miasta Lublin i należy je uznać za wystarczające - argumentował ten krok radny Grzegorz Lubaś, ówczesny wiceprzewodniczący Komisji Skarg, Wniosków i Petycji RM.

Przyznawał jednocześnie, że istotnym problemem jest tutaj wynikające z przepisów ustawy o samorządzie gminnym ograniczenie wysokości diet do wspomnianej 2,4-krotności kwoty bazowej "spłaszczające ich wysokość do podobnego poziomu".

- Trzeba tutaj wskazać, że Rada Miasta Lublin nie może wykraczać poza swoją właściwość i zmieniać aktów prawa rangi ustawowej dlatego zmiany w tym zakresie nie są uzasadnione - opisywał Lubaś.

Kilka miesięcy później radni zrewidowali jednak swoje stanowisko. O dostosowanie przepisów ws. wysokości i zasada ustalania diet do orzecznictwa sądów administracyjnych zawnioskował do nich w marcu 2024 r. wojewoda lubelski Krzysztof Komorski. Pod projektem uchwały uwzględniającym jego wniosek podpisali się rajcowie zarówno z klubu prezydenta Krzysztofa Żuka, jak i ci z klubu radnych Prawa i Sprawiedliwości.

- Cieszymy się, że radni dojrzeli do tych zmian, nawet jeśli ma to miejsce na ostatniej sesji w tej kadencji - mówi Krzysztof Jakubowski, prezes Fundacji Wolności.