Skargi do inspekcji

Pracownikami sezonowymi są osoby świadczące pracę w ramach zatrudnienia pracowniczego. Cechą charakterystyczną pracy sezonowej jest to, że może być wykonywana tylko przez część roku, w związku z właściwościami pór roku - sezonem wiosennym, letnim, jesiennym czy zimowym. Pracą sezonową jest np. praca palacza centralnego ogrzewania, praca przy zbiorze owoców czy przy wykopkach.
Zatrudnianie pracowników sezonowych następuje najczęściej na podstawie umowy o pracę na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy.
Z uwagi na charakter zatrudnienia przepisy prawa pracy w sposób szczególny uregulowały uprawnienia urlopowe pracowników sezonowych. Liczba dni urlopu zależy bowiem od liczby przepracowanych miesięcy. Pracownik zatrudniony przy pracy sezonowej uzyskuje prawo do urlopu w wymiarze półtora dnia za każdy przepracowany miesiąc.

Skargi do inspekcji

Czy skarżą się ludzie do Państwowej Inspekcji Pracy w związku z sezonowym zatrudnieniem? Tak, bo zdarza się, że nie otrzymują świadectwa pracy, wygrodzenia, urlopu wypoczynkowego, nie mają ubezpieczenia, zasiłku chorobowego, umowy na piśmie.
Pracodawcy często zatrudniają sezonowo ludzi na czarno. Przeważnie są to umowy ustne, więc okazuje się przy końcu pracy, że wypłacone zarobki to połowa tego, co ustalono na początku. Trudno jest też udowodnić przed sądem zatrudnienie w sezonie, gdy trzeba je potwierdzić zeznaniami świadków, których niekiedy po zakończeniu pracy trudno odnaleźć, albo nie chcą być ciągani po sądach.
A sprawy bhp? Z reguły te osoby nie są objęte przeszkoleniem, badaniami lekarskimi - co znacznie zwiększa ryzyko zatrudnienia.
Problem pojawia się w momencie, gdy dojdzie do wypadku przy pracy. Wtedy droga do uzyskania jednorazowego odszkodowania jest albo niemożliwa albo bardzo utrudniona, gdyż w sądzie należałoby wykazać, że pracowało się na podstawie umowy o pracę. A gdy już zapadnie pozytywne orzeczenie sądu, pracodawca musi spisać protokół powypadkowy, ubezpieczyć pracownika i wtedy dopiero jest możliwość uzyskania od ZUS odszkodowania.
Przy sezonowym zatrudnieniu, częściej niż umowa o pracę, występuje umowa zlecenia. Gdy jest spisana - to w porządku. Ale gdy nie ma jej na piśmie, wtedy udowodnienie musi nastąpić przed sądem cywilnym, gdzie postępowanie jest odpłatne.

Jak odróżnić?

Zapamiętaj!

Czym się różni umowa o pracę od zlecenia czy umowy o dzieło?
Praca określonego rodzaju musi być wykonywana osobiście na rzecz pracodawcy pod jego kierownictwem, w określonym miejscu i czasie, z ustalonym wynagrodzeniem. Umowę o pracę regulują przepisy Kodeksu pracy (art. 22 k.p.) i wiążą się z nią uprawnienia pracownicze tak jak np. urlop wypoczynkowy. Nie ma takich praw zleceniobiorca, ani wykonawca dzieła. Umowę zlecenia i o dzieło określają przepisy Kodeksu cywilnego (odpowiednio - art. 734,627 k.c.), które nie przewidują uprawnień pracowniczych.
Osoba przyjmująca zlecenie - zleceniobiorca nie musi go wykonywać pod nadzorem, ma dużą swobodę co do sposobu czasu i miejsca, nie zawsze musi też pracować osobiście. Umowa zlecenia jest zobowiązaniem do starannego działania. A umowa o dzieło jest tzw. umową efektu - liczy się tu końcowy rezultat - dzieło.
O tym jaką faktycznie umowę strony zawarły decydują konkretne okoliczności,
warunki jej wykonywania, a nie sama nazwa. A Państwowa Inspekcja Pracy ma prawo takie zatrudnienie skontrolować i zakwestionować.