Złota Setka 2015 - oto siła naszego regionu. Poznaliśmy największe świętokrzyskie przedsiębiorstwa

Nasza „Złota Setka” to kompendium wiedzy o tym, co dzieje się w świętokrzyskiej gospodarce. Zestawienie jest najbardziej obiektywne, bo nie oparte na żadnych szacunkach, ocenach czy prognozach, ale na faktach – twardych danych liczbowych, z których czytelnik sam może wyciągnąć wnioski. Nasza rola polegała na zdobyciu tych danych oraz ich uporządkowaniu i przejrzystym zaprezentowaniu. Tak właśnie uczyniliśmy, przygotowując ranking główny i jedenaście podrankingów: największy pracodawca, największy zysk, najwyższa rentowność oraz największe firmy produkcyjne, handlowe, usługowe, branży budowlanej, metalowej, górniczej, usług budowlanych, produkcji budowlanej oraz spożywczej.

W tegorocznym rankingu uwzględniliśmy sprawozdania finansowe firm za 2014 rok lub takie, których rok obrachunkowy kończył się w 2014 roku. Jest jednak jeden wyjątek - na liście znalazło się jedno duże przedsiębiorstwo, które po sądowym ponagleniu, w tym roku złożyło sprawozdanie finansowe za 2013 rok. W przypadku niektórych firm brakuje w niej pewnych parametrów, obrazujących ich dokładną kondycję finansową.

Jak stworzyliśmy ranking?

Kryteria można przyjąć różne i w zależności od tego, które uzna się za najważniejsze, nasza lista mogłaby mieć zupełnie inny wygląd. Jednak wzorem podobnych rankingów ogólnopolskich, przyjęliśmy jako kryterium najważniejsze przychody za rok ubiegły. Wyszliśmy z założenia, że to wysoka sprzedaż towarów, produktów i usług świadczy o tym, czy firma jest duża, czy nie, czy zdobywa nowe rynki, czy jej produkty bądź usługi znajdują szerokie grono nabywców.

Jednym ze źródeł wiedzy o największych firmach regionu świętokrzyskiego był Monitor Sądowy i Gospodarczy. Do Monitora trafia każda instytucja i firma, która spełnia dwa z trzech warunków: zatrudnia w ciągu roku w przeliczeniu na pełne etaty nie mniej niż 50 osób, notuje na koniec roku obrachunkowego sumę aktywów bilansu nie mniejszą niż równowartość 2,5 miliona euro albo osiąga w ciągu roku przychody netto ze sprzedaży towarów i usług nie mniejsze niż 5 mln euro.

Przez tak ustawione „sito selekcyjne” mogły nam wypaść duże firmy, na przykład takie, które mają niewielki własny majątek, zatrudniają niewiele osób, ale za to notują duże przychody. Strata duża, ale z drugiej strony musimy sobie uświadomić, że mówimy o gigantach, którzy często stanowią mniej znaczący element życia gospodarczego. Może to być na przykład firma importowo-eksportowa, która jedynie fakturuje duże przepływy towarów, sama niczego nie produkuje i zatrudnia zaledwie kilka osób.

W ciągu ostatnich lat sporządziliśmy, na użytek redakcyjnego wywiadu gospodarczego listę kilkuset firm z regionu świętokrzyskiego, o których wiemy, że w ciągu roku osiągają co najmniej kilkumilionowy przychód ze sprzedaży. Do tych firm wysłaliśmy drogą pocztową ankietę. Z firmami skontaktowaliśmy się też telefonicznie. Dziękujemy wszystkim, którzy odesłali ankietę, nawet jeśli zawierała ona niepełne dane, brakowało zysku netto albo liczby zatrudnionych pracowników.

Obiecujemy, że będziemy śledzili rozwój tych firm, bo uważamy, że warto promować takie podmioty gospodarcze, które nie mają nic do ukrycia przed czytelnikami „Echa Dnia”, a także ich klientami bądź potencjalnymi kontrahentami.

Ważnym źródłem informacji podczas poszukiwania gigantów naszej gospodarki były informacje uzyskane z Krajowego Rejestru Sądowego. Zdajemy sobie sprawę, że również na tym szczeblu selekcji firm, mogliśmy pominąć wiele dużych podmiotów gospodarczych. Powodów tego może być kilka, na przykład niedostępność dokumentów, które zostały zwrócone do wniesienia poprawek czy to, że były one u sędziów.

Spółki i osoby fizyczne

W naszym zestawieniu znalazły się nie tylko spółki prawa handlowego, ale także osoby fizyczne, prowadzące działalność gospodarczą. Czasami ta działalność jest tak imponująca, że przewyższa poziomy dużych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością czy akcyjnych. Trzeba dodać, że osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą nie mają w ogóle obowiązku przekazywania sprawozdań finansowych do Krajowego Rejestru Sądowego.

Dołożyliśmy wszelkich starań, aby w rankingu znalazły się wszystkie największe świętokrzyskie firmy i osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, które dokumentów finansowych nie muszą składać w KRSie. Nie wszyscy jednak odesłali nam ankiety, nie wszyscy złożyli bilanse w Krajowym Rejestrze Sądowym. Część firm odmówiła podania danych i jeśli nie były one dostępne w innym źródle, odstąpiliśmy od umieszczania ich na liście.

Wielcy nieobecni

Obserwatorzy lokalnego życia gospodarczego mogą być zawiedzeni z powodu nieznalezienia na naszej liście niektórych przedsiębiorstw znanych nie tylko w regionie. Powody są różne. Nie wszyscy wiedzą, że wiele prężnych firm działających w regionie świętokrzyskim to tak naprawdę firmy zarejestrowane poza nim. Hipermarkety wielkich sieci handlowych to tylko placówki podlegające firmom zarejestrowanym w Warszawie, Krakowie, Poznaniu.

Niestety, wiele naszych większych i mniejszych świętokrzyskich firm z różnych powodów decyduje się na przerejestrowanie działalności do innych miast. Przykładów takiej migracji przedsiębiorstw do innych regionów Polski jest wiele. Najgłośniejszy ubytek, sprzed kilku lat, to firma Strunobet-Migacz, której siedziba mieściła się w Kuzkach pod Włoszczową, a obecnie przedsiębiorstwo działa w Lewinie Brzeskim i zarejestrowane jest w województwie opolskim. Kielecki Polonez Plus, choć produkuje w świętokrzyskiem, zarejestrowany jest w Warszawie. W tegorocznym zestawieniu nie ma już też spółki DS Smith – potentata na rynku produkcji opakowań. Firma, która w kieleckim zakładzie zatrudnia około 1 tysiąca osób i w zeszłym roku znalazła się w pierwszej dziesiątce po zmianach własnościowych zarejestrowana jest w województwie wielkopolskim.

Potentaci się umacniają

W porównaniu z rankingiem z zeszłego roku, weszły do niego firmy, które wcześniej zostały pominięte, głównie z powodu odmowy właścicieli lub braku sprawozdań finansowych w Krajowym Rejestrze Sądowym. Takich przedsiębiorstw pojawiało się w zestawieniu kilkanaście.

Porównując pierwszą dziesiątkę do ubiegłorocznej edycji – zmian jest niewiele. Liderem ze względu na wielkość przychodów jest Kolporteri i w najbliższej przyszłości chyba żadne przedsiębiorstwo nie będzie w stanie mu zagrozić.

Po co właściwie taki ranking?

Podczas zbierania danych spotykamy się z pytaniem: po co to robimy? Po pierwsze - chcemy promować jawność życia gospodarczego. Kilka lat temu zaprzestano wydawania Monitora Polskiego B. W tym rządowym wydawnictwie miały obowiązek publikować sprawozdania podmioty gospodarcze. Decyzja ta negatywnie została przyjęta między innymi przez przedsiębiorców, którzy już nie mają możliwości szybkiego sprawdzenia potencjalnego kontrahenta. Mogą to zrobić jedynie udając się do odpowiedniego sądu lub płacąc prywatnym firmom, które udostępniają dane finansowe.

Po drugie - wiedza o kondycji przedsiębiorstw jest niezbędna każdemu. Dlaczego? Mogliśmy się niedawno przekonać, śledząc aferę Amber Gold. Właściciel firmy przez siedem lat nie składał sprawozdań finansowych. Brak wszczynania procedur dyscyplinujących uznano później za zaniedbanie wymiaru sprawiedliwości. Dlatego właśnie dane finansowe firm, które, co trzeba mocno podkreślić, nie są poufne, powinny być jawne i łatwo dostępne dla każdego.

Niestety, proceder nieskładania sprawozdań finansowych nie jest rzadkością, a kary za to - są śmiesznie niskie. Wymiar sprawiedliwości szuka sposobu na zmuszenie przedsiębiorców do wypełniania tego obowiązku. Zgodnie z nowymi przepisami - jeśli w ciągu dwóch lat od zamknięcia roku obrotowego dokumenty nie zostaną dostrczone do Krajowego Rejestru Sądowego - firma zostanie z niego wykreślona.

Elżbieta Święcka

Poniżej prezentujemy 100 najwiekszych Świętokrzyskich firm. W poniedziałek opublikujemy rankingi firm z największymi zyskiem, największym zatrudnieniem, najlepszą rentownością oraz rankingi firm w poszczególnych branżach.