Zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej także dla nauczyciela. Jakie zasady obowiązują pedagogów? Zmiany, o których warto wiedzieć

Unijna dyrektywa work-life balance wymusza na państwach członkowskich wprowadzenie szeregu zmian w przepisach regulujących prawa i obowiązki pracowników. Na reformy w zakresie zwolnień od pracy z powodu siły wyższej mogą liczyć pedagodzy. Co to w praktyce dla nich oznacza? Nauczyciele zyskają możliwość nowego zwolnienia w wymiarze 2 dni lub 16 godzin w ciągu roku kalendarzowego.

Osoby, które zatrudnione są w oparciu o Kartę nauczyciela, będą mogły wykorzystać wolne jedynie w dniach, a nie w godzinach. Z kolei inni pracownicy sami zdecydują, czy chcą podzielić zwolnienie na godziny, czy wykorzystać je w dniach roboczych. Wszystkie osoby, które nie pracują w pełnym wymiarze godzin, mogą liczyć na to, że zwolnienie z powodu siły wyższej będzie ustalane wprost proporcjonalnie do wymiaru czasu ich pracy. Trzeba też pamiętać, że niepełną godzinę zaokrągla się w górę.

W ustawie nie ma jasnych ram, które określałyby, kiedy nauczyciel może uzyskać urlop z powodu siły wyższej. Chodzi tutaj jednak o wystąpienie okoliczności, wymagających jego obecności w innym miejscu. Zgodnie z orzecznictwem sądów zawartym w kodeksie pracy siła wyższa to „zdarzenie, które jest zewnętrzne, niemożliwe do przewidzenia i któremu nie można było zapobiec”. Z kolei w projekcie ustawy przytacza się pilne sprawy rodzinne, takie jak choroba lub wypadek.

Pracownikowi przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy, w wymiarze 2 dni albo 16 godzin, z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli jest niezbędna natychmiastowa obecność pracownika – czytamy w dokumencie.

Ile zarobi nauczycieli, który zdecyduje się wziąć zwolnienie z powodu siły wyższej? Zgodnie z projektem ustawy pracownikowi przysługuje prawo do pensji wynoszącej połowę wynagrodzenia.

Zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej udzielane jest w przypadkach nagłych. Nauczyciel może jednak zastanawiać się, kiedy dokładnie musi je złożyć, by wolne zostało mu przyznane. Okazuje się, że dyrektor ma obowiązek udzielić takie zwolnienia na wniosek pracownika najpóźniej w dniu korzystania z tego zwolnienia.

Z uwagi na to, że nauczycieli obowiązuje Karta nauczyciela, część zmian zawartych w unijnej dyrektywie work-life balance ich nie dotyczy. Oprócz zwolnienia od pracy z powodu siły wyższej obejmują ich także zmiany, które mają na celu zwiększenie równowagi między życiem zawodowym a osobistym.

W związku z tym nauczyciele mogą liczyć na: zwiększenie liczby dni opieki nad dziećmi (z 2 do 5), wydłużenie urlopu rodzicielskiego oraz zwiększenie zasiłku macierzyńskiego za cały okres urlopu macierzyńskiego. Nie obowiązuje ich z kolei zapis dotyczący elastycznego czasu pracy. Tę kwestię reguluje Karta nauczyciela, w której określona jest wysokość pensum (obowiązkowy tygodniowy wymiar zajęć).

Nie wiadomo jeszcze, kiedy powyższe przepisy wejdą w życie. 9 lutego 2023 roku dokument ten trafił do Senatu i czeka na rozpatrzenie.