Praca zdalna i work-life balance dla nauczycieli? Nie wszystkie nowe przepisy obejmą pedagogów. Kiedy nauczyciela obowiązuje Kodeks pracy?

Prawa i obowiązki nauczycieli oraz zasady ich zatrudniania zależą od typu placówki. W szkołach i przedszkolach publicznych, czyli prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego lub organy administracji rządowej, nauczyciele podlegają przepisom z Karty nauczyciela.

Karta nauczyciela nie reguluje jednak wszystkich sytuacji np. kwestii odpowiedzialności porządkowej. Dlatego we wszelkich kwestiach niepodjętych w Karcie nauczyciela pedagodzy podlegają Kodeksowi Pracy.

Natomiast w placówkach niepublicznych stosuje się tylko wybrane przepisy Karty Nauczyciela, w zależności od wymiaru zatrudniania danego pedagoga. Poza wybranymi przepisami Karty Nauczyciela stosuje się wobec nauczycieli w tych placówkach Kodeks pracy.

Na skutek zmian w Kodeksie pracy, które w szczególności obejmują rodziców, ponieważ ich celem jest zwiększenie równowagi między życiem zawodowym i prywatnym, nauczyciele mogą się zastanawiać, czy przepisy dotyczą także ich.

Nowe przepisy Kodeksu pracy obejmują nauczycieli wtedy, gdy nie są odrębnie uregulowane w Karcie Nauczyciela. A ten dokument nie podejmuje kwestii zasiłku macierzyńskiego, czy urlopu opiekuńczego. Dlatego w kwestii nowelizacji Kodeksu pracy w 2023 roku nauczyciele zyskują prawie wszystkie nowe uprawnienia dla rodziców. Oto one:

• zwiększenie do 5 dni opieki na dziecko (zamiast dotychczasowych 2 dni urlopu opiekuńczego),
• wydłużeniu urlopu rodzicielskiego,
• zwiększenie wysokości zasiłku macierzyńskiego za cały okres urlopu macierzyńskiego.

Okazuje się, że w związku ze specyfiką pracy nauczyciela, jedna ze zmian w Kodeksie pracy 2023 nie dotyczy jednak tej grupy zawodowej. Chodzi o możliwość złożenia wniosku o elastyczną organizację pracy.

Czas pracy nauczyciela określa bowiem Art. 42. Karty nauczyciela. Mówi ona m.in. o wysokości pensum, czyli tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć dla nauczyciela na poszczególnym stanowisku.

Z możliwości pracy zdalnej na własny wniosek będą mogli skorzystać nieliczni nauczyciele. W sytuacjach, kiedy np. będą w ciąży lub wychowują dziecko z orzeczeniem o niepełnosprawności. Dyrektor będzie mógł narzucić pracę zdalną, gdy:

• będzie panował stan nadzwyczajny, stan zagrożenia epidemicznego albo stan epidemii oraz w okresie 3 miesięcy po ich odwołaniu,
• zapewnienie przez pracodawcę bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w dotychczasowym miejscu pracy pracownika nie jest czasowo możliwe z powodu działania siły wyższej.