Bardzo gorzka ballada. Premiera w Teatrze Powszechnym

Aktorom dziękowano kwiatami: od lewej Danuta Dolecka, Joanna Jędrejek, Karolina Łękawa i Wiktor Korzeniowski.

(fot. Barbara Koś)

Spektakl jest bardzo konkretny. Nie jest, wbrew zapowiedziom, "sztuką o mieście i jego mieszkańcach" tylko opowieścią o radomskich wypadkach czerwcowych 1976 roku.

Dlatego jeszcze przed początkiem opowieści na scenie siedzi nieruchomo młodzieniec w pokrwawionej koszuli (Wiktor Korzeniowski.) To Andrzej, pracownik "Waltera", najpierw uczestnik pochodu protestacyjnego a potem ofiara "ścieżek zdrowia".

Swą historię snuje z zaświatów, bo załamał się z powodu ubeckich szykan i trzy lata po Czerwcu popełnił samobójstwo.

Ale spektakl dzieje się także dziś. Zaraz więc poznajemy panią Lodzię (Danuta Dolecka), którą odwiedza sąsiadka Ania (Joanna Jędrejek). Anie pomaga jej w pakowaniu: po uczciwie przepracowanym życiu pani Lodzia wybiera się do luksusowego domu opieki.

Sęk w tym, że pani Lodzia, sympatyczna starsza pani, całe swe życie - podobnie jak jej nieżyjący mąż - przepracowała w SB. Jej spojrzenie na radomski Czerwiec jest zatem diametralnie różne.

Jest jeszcze Kasia, córka Andrzeja. I ona obdarzona jest czerwcową traumą - urodziła się zaraz po jego śmierci.

Kiedy okaże się, że i Ania jest ofiarą Czerwca, racje rozłożone będą trzy do jednego.

Ale i panią Lodzię spotka w końcu klęska: zamiast w luksusowym domu starców wyląduje w domu opieki na ulicy Struga.

Aktorsko spektakl jest bez zarzutu choć to kameralne przedstawienie nie jest nastawione na wielkie role.

By spektakl trafił do widza, reżyser z pomocą IPN wzbogaca go o multimedialną warstwę dokumentalną. Są fragmenty przemówień Edwarda Gierka, są relacje ze sławetnego wiecu na stadionie Radomiaka, potępiającego "radomskich warchołów."

By spektakl trafił do młodego widza, reżyser stawia mikrofon i Kasia śpiewa ostre songi.

Dla widzów, którzy pamiętają tamte zdarzenia, ścieżki zdrowia i ubeckie szykany, mikrofon nie jest potrzebny.

Dla tych, którzy ścieżek nie przeszli i pamiętają tylko zburzone sklepy, płonący Komitet partii, opary gazu i strach, również.

Gorzej z tymi, którzy zobaczyli świat w roku 1990 a Czerwiec jawi im się jako Powstanie Styczniowe.

- Szukając kostiumów do spektaklu wchodziłem do sklepów i pytałem personel albo kupujących o Czerwiec '76 - mówi w wywiadzie Andrzej Sadowski. - Młodzi ludzie nie byli mi w stanie powiedzieć, co to takiego.

Czy dadzą odpowiedź po radomskim spektaklu?

Wywołano autorkę: od lewej Danuta Dolecka, Teresa Opoka, Joanna Jędrejek, Karolina Łękawa i Wiktor Korzeniowski.
(fot. Barbara Koś)

- Jestem wręcz oszołomiona spektaklem - mówiła po premierze Teresa Opoka.
(fot. Barbara Koś)

- Czerwiec to nasza historia - mówi Teresa Opoka.

(fot. Barbara Koś)