„Druga młodość seniora” – forum seniora. Rozmowa z Renatą Janik

Tradycją stało się, że Województwo Świętokrzyskie bierze czynny udział w przedsięwzięciach nakierowanych na aktywizację najstarszych mieszkańców naszego regionu. Tym razem jesteście partnerem regionalnym Ogólnopolskiego Forum Seniora, które odbywa się w formule on-line.

Jako samorząd województwa bardzo chętnie angażujemy się w działania na rzecz osób starszych. Podejmujemy różnorakie działania na rzecz aktywizacji osób starszych, promujemy dobre praktyki i upowszechniamy działalność podmiotów pracujących na rzecz osób starszych. Zazwyczaj podczas najróżniejszych wydarzeń spotykamy się z seniorami osobiście. Jednak formuła on-line ma swoją pozytywną stronę, gdyż zachęca seniorów do poznawania nowych form komunikacji, niezbędnych w dynamicznie zmieniającym się świecie. Brak umiejętności dostosowania się do życia we współczesnej rzeczywistości pociąga za sobą ryzyko wykluczenia ludzi starszych z życia społecznego, kulturalnego czy gospodarczego.

Hasło przewodnie tegorocznej edycji to „Druga młodość Seniora”…

Wiek senioralny wbrew pozorom ma wiele zalet, jest to okres życia, kiedy zwiększa się ilość wolnego czasu, który można przeznaczyć na rozwijanie swoich zainteresowań, odpoczynek czy podróże. Nie warto zamykać się w czterech ścianach ze swoimi problemami. Warto znaleźć dopasowaną dla siebie aktywność, zapisać się na zajęcia, po to by spotkać się z ludźmi i nie rezygnować z realizacji swoich pasji, na które wcześniej nie mieliśmy czasu. Warto przeżyć swoją „drugą młodość”.

Z każdym rokiem Seniorzy stają się coraz bardziej liczną grupą społeczną. Trend ten od wielu lat jest powszechnie znany. Czy sytuacja demograficzna w regionie świętokrzyskim jest zbieżna z sytuacją w całym kraju?

Zdajemy sobie sprawę z powagi problemu starzejącego się społeczeństwa. Obserwujemy w okresie ostatnich kilkunastu lat proces starzenia się społeczeństwa również w województwie świętokrzyskim. Proces ten związany jest przede wszystkim z trendem wydłużającego się czasu trwania życia, problemem niskiej dzietności czy migracją młodych ludzi. W województwie świętokrzyskim w 2022 roku procentowy udział osób 60+ w ogóle mieszkańców regionu wyniósł 29%, czyli prawie co trzecia osoba jest seniorem. Warto zwrócić uwagę również na fakt iż z wiekiem zwiększa się również współczynnik feminizacji. Przewaga liczebna kobiet wzrasta wraz z przechodzeniem do kolejnych grup wieku. W naszym regionie w grupie mieszkańców w wieku 60+ na 100 mężczyzn przypada aż 135 kobiet. Wraz ze zwiększającą się liczbą osób starszych coraz istotniejsze staje się projektowanie polityki społecznej wobec tych osób oraz wdrożenie rozwiązań, które zapewnią im godną, bezpieczną i aktywną starość.

Czy znamy i potrafimy określić potrzeby świętokrzyskich Seniorów?

Potrzeby naszych seniorów są bardzo zróżnicowane, często uwarunkowane wiekiem, stanem zdrowia czy miejscem zamieszkania. Wszystkie potrzeby są niezwykle istotne, zarówno te związane z usługami opiekuńczymi, terapeutycznymi, zdrowotnymi czy wspierającymi jak i aktywną integracją. Na bieżąco diagnozujemy zarówno zapotrzebowanie jaki i dostępność wybranych usług społecznych i zdrowotnych adresowanych do osób starszych w regionie.

Znając zarówno potrzeby seniorów jak i potencjał kadrowy oraz instytucjonalny w zakresie usług świadczonych najstarszym mieszkańcom naszego regionu możemy planować, a następnie realizować konkretne działania.

Jakie działania skierowane do Seniorów zamierza realizować samorząd województwa świętokrzyskiego w najbliższym czasie

Jesteśmy na finalnym etapie przygotowań do realizacji nowego projektu finansowanego w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego z programu regionalnego „Fundusze Europejskie dla Świętokrzyskiego” na lata 2021-2027. Projekt pn. „Tworzenie lokalnych systemów wsparcia dla seniorów” będzie realizowany przez Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego, we współpracy z miastem Kielce oraz 19 gminami powiatu kieleckiego. Istotą projektu będzie szeroka współpraca pomiędzy instytucjami pomocy i integracji społecznej, jednostkami samorządu terytorialnego i ich jednostkami organizacyjnymi, a także podmiotami leczniczymi świadczącymi podstawową opiekę zdrowotną na rzecz stworzenia systemu wsparcia dla seniorów. Zależy nam na wsparciu zarówno seniorów aktywnych i samodzielnych jak również zależnych od innych osób czy instytucji. Wsparcie seniorów ma polegać na pełnym uczestnictwie we wszystkich aspektach życia poprzez ułatwienie im dostępu do usług zdrowotnych i społecznych, w tym usług opiekuńczych i edukacyjnych, a także wzmocnieniu potencjału instytucji pomocy i integracji społecznej. Lider projektu – Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej planuje organizację szkoleń kompetencyjnych dla kadry świadczącej usługi opiekuńcze i zdrowotne. Niezwykle istotnym celem projektu jest również poprawa koordynacji usług społecznych i zdrowotnych dla seniorów.

Z jakich konkretnie form wsparcia będą mogli skorzystać Seniorzy w ramach projektu „Tworzenie lokalnych systemów wsparcia dla seniorów”?

Zakres wsparcia będzie bardzo szeroki i został podzielony na kilka kategorii. W ramach usług opiekuńczo-zdrowotnych realizowane będą usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze, usługi sąsiedzkie, pakiety rehabilitacyjne, a także opieka wytchnieniowa dla opiekunów seniora. Zapewnimy seniorom usługi terapeutyczno-psychologiczne, usługi wspierające takie jak fryzjer, kosmetyczka, taksówka dla seniora, złota rączka czy zapobieganie wykluczeniu cyfrowemu. Odbędzie się także szereg wydarzeń, warsztatów, konsultacji oraz spotkań integracyjnych zapobiegających utracie kondycji psychofizycznej.

Wiele mówi się o ogromnej roli placówek aktywizujących Seniorów. Jak wygląda sytuacja tego typu jednostek w naszym regionie? Gdzie można zgłosić się żeby mieć możliwość przeżycia „Drugiej młodości Seniora”?

W województwie świętokrzyskim wielkim potencjałem odznaczają się Kluby Seniora oraz Koła Gospodyń Wiejskich, które są organizowane przez społeczności lokalne. Należy zauważyć, iż od wielu lat zwiększa się liczba funkcjonujących Kół Gospodyń Wiejskich i ich znaczenie w środowisku lokalnym. To organizacje, które skupiają przede wszystkim mieszkanki wsi i prowadzą wiele różnorodnych działań na rzecz lokalnej społeczności. Działania te mają zazwyczaj charakter międzypokoleniowy przynosząc korzyści wszystkim uczestniczącym w nich pokoleniom. Seniorzy często deklarują, że nie wyobrażają już sobie życia bez tych międzypokoleniowych kontaktów. Ich relacje często przeradzają się w bliskie znajomości, a nawet przyjaźnie.

Nie mamy żadnych wątpliwości, że należy rozwijać różne formy wsparcia, które zwiększą świadomość osób starszych i będą ich aktywizować społecznie. Wsparcie należy się przede wszystkim stowarzyszeniom oraz organizacjom pozarządowym funkcjonującym na rzecz osób starszych, Uniwersytetom Trzeciego Wieku, a także Radom Seniorów, w których działalność bezpośrednio angażują się seniorzy. Koncentrują się one przede wszystkim na kształtowaniu sfery publicznej w sposób przyjazny dla seniorów i zorientowany na potrzeby osób starszych. Rady Seniorów stanowią grupę osób reprezentujących interesy seniorów z danej społeczności lokalnej. Świętokrzyscy seniorzy mają swoich reprezentantów nie tylko w gminach czy powiatach. Wojewódzka Rada Seniorów, która doradza Marszałkowi, a także konsultuje oraz inicjuje działania na rzecz wzmocnienia i rozwoju regionalnej polityki senioralnej spotyka się regularnie już od wielu lat. Seniorzy muszą współdecydować o sobie, muszą mieć swój głos…

Kilka tygodni temu zainaugurowaliśmy kolejny rok akademicki Uniwersytetów Trzeciego Wieku w Województwie Świętokrzyskim…

W naszym województwie funkcjonuje 20 Uniwersytetów Trzeciego Wieku, od kilku lat tradycją stało się, że wspólnie z naszymi studentami – seniorami uroczyście rozpoczynamy nowy rok akademicki promując w ten sposób taki rodzaj aktywizacji najstarszych mieszkańców naszego regionu. Bardzo zależy nam aby informacja o funkcjonowaniu Uniwersytetów Trzeciego Wieku dotarła do jak największej liczby seniorów, a baza UTW dynamicznie się rozwijała. Jestem przekonana, że wszechstronna wiedza, którą seniorzy zdobywają na zajęciach, okaże się przydatna na tyle, że wielu z nich zyska przestrzeń do rozwijania swoich zainteresowań, a wspólnie spędzony czas przyniesie im wiele przyjemności i radości, czego im serdecznie życzę.