Jedna z fotografii wystawy o zamku w Iłży
(fot. Uniwersytet Kardynala Wyszyńskiego)
Jak wyglądały groby kloszowe?
Pierwsza wystawa - "Cmentarzyska kultury pomorskiej i przeworskiej w Gulinie-Młynie" pokazuje wyniki badań prowadzonych w latach 2012-2013 przez Dział Archeologii muzeum w ramach programu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Badania prowadzono na stanowisku archeologicznym w miejscowości Gulin Młyn w gminie Zakrzew.
Stanowisko to zostało odkryte przypadkowo w lipcu 1981 roku podczas wybierania piasku.
Cmentarzysko Gulin-Młyn jest jednym z kilkudziesięciu stanowisk tak zwanej kultury pomorskiej. To kultura archeologiczna epoki żelaza z okresu VII - III w p.n.e. zajmująca teren niemal całej Polski.
W 1988 roku w odległości około 100 metrów na południe od piaskowni odkryto z kolei cmentarzysko kultury przeworskiej.
Kultura przeworska to kultura epoki żelaza rozwijająca się między III w. p.n.e. a V w. n.e. na terenach obecnej Polski oraz Zakarpacia.
Ta kulturą grobów jamowych zastąpiła na znacznej części swojego terytorium wcześniejszą kulturę pomorską.
W trakcie badań sondażowych odkryto 5 jamowych grobów kultury przeworskiej z początków naszej ery a podczas wieloletnich badań - ponad 100 obiektów obu kultur.
Większa cześć grobów reprezentowało formę kloszową, a więc popielnicy wypełnionej przepalonymi kośćmi, zazwyczaj nakrytej misą, osłoniętej dużym naczyniem ustawionym do góry dnem - tak zwanym kloszem.
Pozostałe pochówki - to groby popielnicowe, o analogicznym zestawie naczyń, ale bez klosza.
Dość często groby obu typów lub tylko jednego rodzaju występowały bardzo blisko siebie we wspólnej jamie grobowej tworząc groby zbiorowe złożone z dwóch lub trzech pochówków.
W jednym przypadku odnotowano grób zbiorowy, gdzie pod wspólnym "kloszem" znajdowały się trzy popielnice wypełnione przepalonymi kośćmi trojga dzieci.
Zarówno grobom kloszowym jak i popielnicowym nierzadko towarzyszyły kamienie lub potłuczone fragmenty dodatkowych naczyń.
Poza grobami, do ciekawych obiektów zaliczyć należy jamy zawierające przepalone kości zwierząt udomowionych, dużej -bydło, koń i średniej wielkości - owca, koza, świnia.
Wyjątkowo w jednej z jam znajdowały się dodatkowo szczątki małego, prawdopodobnie dzikiego mięsożercy. W tym samym obiekcie odkryto niewielki, żelazny grot broni drzewcowej.
Znalezisko to ma wyjątkową wartość naukową, gdyż broń na cmentarzyskach kultury pomorskiej znajdowana jest niezwykle rzadko.
Ogólna liczba grobów kultury przeworskiej na cmentarzysku nie jest możliwa do ustalenia, ponieważ znaczna część pochówków uległa zniszczeniu.
Większość grobów jamowych należała do kategorii pochówków z resztkami ciałopalenia - do jamy grobowej wrzucano przepalone kości przemieszane z węglem drzewnym i popiołem ze stosu pogrzebowego.
Na wystawie są prezentowane naczynia kultury pomorskiej oraz plansze informacyjne - fragmenty broszury pt. "Starożytne nekropolie nad Radomką"
Trzeba ratować zamek w Iłży!
Druga wystawa "RUINowAnie. Zamek Biskupów Krakowskich w Iłży" ukazuje wyniki badań, związanych ze stosowaniem nowoczesnych form ochrony, badań i inwentaryzacji dziedzictwa kulturowego prowadzonych w Iłży przez Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.
Fotografie przedstawiają zabytkowy Zamek Biskupów Krakowskich , który poddany został działaniom nieinwazyjnym w formie naziemnych pomiarów laserowych i fotogrametrycznych.
Działania te miały na celu zanalizowanie i zadokumentowanie dziedzictwa narodowego wraz z najbliższym otoczeniem, ze skierowaniem uwagi w stronę krajobrazu kulturowego regionu.
Tytułowe "RUINowAnie" ma za zadanie podkreślenie nieustannego procesu niszczenia ruin zamku w Iłży, które z roku na rok, zarówno w wyniku działania procesów naturalnych i atmosferycznych, jak również aktów wandalizmu i dewastacji, ulegają systematycznej destrukcji.
Stopniową zmianę tej sytuacji znamionują licznie podjęte inicjatywy, w tym również działania konserwatorskie oraz rozpoczęte w 2012 roku prace zabezpieczająco-konserwatorskie, mające przeciwdziałać niszczeniu zabytku.
Wystawa składa się z 25 zdjęć oraz towarzyszących im krótkich opisów.
Obie wystawy czynne są do 28 lutego 2014 roku.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
