Honorowi obywatele Radomia. Sprawdź, kto znalazł się w gronie wyróżnionych przez władze miasta. Zobacz zdjęcia

Ignacy Daszyński

(ur. 26 października 1866 w Zbarażu, zm. 31 października 1936 w Bystrej Śląskiej)

Działacz socjalistyczny, polityk, publicysta. Tytuł honorowego obywatela Radomia przyznany w 1936 roku. Od 1882 w kółkach socjalistycznych w Galicji. W roku 1890 współorganizator Partii Robotniczej we Lwowie; w 1892 założyciel i przywódca Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej Galicji i Śląska Cieszyńskiego (PPSD).

W latach 1893–1919 redaktor „Naprzodu”, przedstawiciel PPSD w ogólnym Zarządzie socjaldemokracji austriackiej. W latacg 1897–1918 poseł do austriackiej Rady Państwa; w latach 1902–19 radny miasta Krakowa. Współpracował z PPS, następnie PPS-Frakcją Rewolucyjną, popierał prace Józefa Piłsudskiego nad przygotowaniem kadr przyszłego wojska polskiego, przyczynił się do powstania Legionów Polskich. Zwolennik odbudowy państwa polskiego przy pomocy Austro-Węgier. W latach 1912–14 w Tymczasowej Komisji Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych.

Od 1914 współinicjator i wiceprzewodniczący NKN. W 1918 roku współorganizator i wiceprzewodniczący Polskiej Komisji Likwidacyjnej w Krakowie. Od XI 1918 r. premier i minister spraw zagranicznych Tymczasowego Rządu Ludowej Republiki Polski w Lublinie. Od VII 1920 do I 1921 wicepremier Rządu Obrony Narodowej. Od 1919 r. w PPS, członek Rady Naczelnej, zaś w latach 1921–28 i 1931–34 jej przewodniczący. W latach 1919–24 i 1926–28 członek CKW. W 1923 roku założyciel i przewodniczący (1923–33) Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego.

W latach 1919–35 poseł na sejm (1922–28 wicemarszałek, 1928–30 marszałek). Podczas przewrotu majowego 1926 poparł Józefa Piłsudskiego, następnie sprzeciwił się jego polityce, m.in. 1929 odmówił otwarcia sesji sejmowej wobec wtargnięcia do sejmu grupy oficerów; Po 1930 (wskutek choroby) stopniowo wycofał się z życia politycznego.

Ogłosił m.in. „Bankructwo demokracji galicyjskiej” (1894), „O formach rządu” (1902), „Polityka proletariatu” (1907), „Pamiętniki” (t. 1–2 1925–26), „Sejm, rząd, król, dyktator. Uwagi na czasie” (1926).

Źródło tekstu: Multimedialna Nowa Encyklopedia Powszechna PWN, Wydawnictwo naukowe PWN S.A., Warszawa 1999.