Muzeum Jana Kochanowskiego w Czarnolesie ma nowe, cenne eksponaty. To prawdziwe białe kruki!

Starodruki, portrety, miedzioryt, mapa czy karta pergaminowa – te zabytkowe okazy mogą już podziwiać zwiedzający Muzeum Jana Kochanowskiego w Czarnolesie. W zakupie zabytkowych przedmiotów placówce pomógł samorząd województwa mazowieckiego, który przeznaczył na ten cel 65 tysięcy złotych. Podczas konferencji prasowej, która odbyła się w czwartek, 23 marca instytucja zaprezentowała nowe nabytki.

Dzięki wsparciu Samorządu Województwa Mazowieckiego Muzeum im. Jana Kochanowskiego w Czarnolesie wzbogaciło swoją kolekcję o cenne egzemplarze. Nowe eksponaty to prawdziwe unikaty! To między innymi trzy starodruki pochodzące z XVI wieku

– mówił Rafał Rajkowski, wicemarszałek województwa mazowieckiego.

Najnowsze eksponaty w muzeum w Czarnolesie:

• "Statuta Regni Pioloniae in Ordinem alphabeti digesta” (tł. Statuty Królestwa Polskiego ułożone w porządku alfabetycznym), wydaje po raz pierwszy w 1570 roku –szesnastowiecznego historyka Jana Herburta (1508-1576), który jako jeden z pierwszych dokonał kompleksowego ujęcia, czyli skodyfikowania prawa staropolskiego. Herbut był także w bliskich kontaktach z Janem Kochanowskim i to on rozpowszechnił anegdotę mówiącą o Mikołaju Reju z Nagłowic, który czytając odpis pieśni Czego chcesz od nas Panie miał powiedział: „Temu w nauce dank przed sobą dawam, i pieśń bogini słowieńskiej oddawam”.
• "Comoediae sex elegantissimae” (Bazylea 1543) (tł. Sześć najelegantszych komedii) Publiusza Terencjusza (ok.195-159 p.n.e.), komediopisarza rzymskiego, którego twórczość była dobrze znana czarnoleskiemu poecie. Jest to wydanie bazylejskie z 1543 roku. Wydanie niezwykle ciekawe, bo zawierające dedykację Erazma z Rotterdamu dla Jana i Stanisława Bonerów, krakowskich patrycjuszy związanych z Czarnolasem i Janowcem poprzez rodzinę Firlejów.
• "Enchiridion Psalmorum” z 1532 roku (tł. Podręcznik Psalmów) Jana Compensisa (1490-1538), holenderskiego filozofa i teologa, który od 1534 roku był wykładowcą na Akademii Krakowskiej. Była to jedna z pierwszych łacińskojęzycznych parafraz psalmów, którą dokładnie przestudiował Jan Kochanowski przystępując do pracy nad własnym, polskim już przekładem „Psałterza Dawidów”.

Do zbiorów Muzeum Jana Kochanowskiego w marcu 2023 roku zakupiony został również miedzioryt pod tytułem "Unia Lubelska 1569", według obrazu Jana Matejki, rytował Henryk Redlich (1838-1874). Jest to grafika, która uzupełni tematycznie wystawę stałą tj. część poświęconą pobytowi Kochanowskiego jako sekretarza na dworze królewskim.

Drugim cennym obiektem zakupionym na aukcji w lutym 2023 roku jest mapa z około 1650 roku Joannesa Jannsoniussa "Novissima Poloniae Regni Descriptio" (Najnowsza mapa Królestwa Polskiego z rysunkami). Jest to miedzioryt kolorowany. W prawym roku znajduje się dedykacja poświęcona gdańskiemu rajcy, burmistrzowi i burgrabiemu królewskiemu Mikołajowi Pahlowi z jego rodowym herbem.

Niezwykłym i bardzo rzadkim obiektem, który muzeum nabyło w lutym jest karta pergaminowa z zapisem tekstowo-nutowym. Pergamin pochodzi z przełomu XV i XVI wieku, zapisany jest dwustronnie, zawiera fragment tekstu liturgicznego zapisany na cztero-linii z ozdobnymi, kolorowanymi inicjałami.

Dzięki najnowszym nabytkom powstaje kolekcja portretów rodziny książąt Jabłonowskich herbu Prus III, dawnych właścicieli czarnoleskich dóbr. W kolekcji muzeum posiada obecnie trzy portrety przedstawicieli rodu, zakupione na aukcjach antykwarycznych i od prywatnych kolekcjonerów.

• Portret Józefa Aleksandra Jabłonowskiego z 1760 roku, właściciela Czarnolasu w latach 1761-1777, pędzla nieznanego malarza polskiego (pastel, papier, płótno). Zakupiony przez Muzeum w grudniu 2022 roku.
• Portret Teofili Jabłonowskiej Sapiehy (1742-1816) z około 1760, córki Karoliny Radziwiłł i Józefa Aleksandra Jabłonowskiego, przypisywany Marcello Baciarellemu, olej na płótnie. Zakupiony przez Muzeum w lutym 2023 roku.
• Portret Jadwigi z Jabłonowskich Lubomirskiej (1819-1894), córki Teresy z Lubomirskich Jabłonowskiej i Maksymiliana Jabłonowskiego, właścicieli Czarnolasu w latach 1834-1847, aut. Valentin Schertle, 1838 rok. Grafika wykonana w warszawskim Zakładzie Litograficznym Karola Pohla. Zakupiony we wcześniejszych latach.