Nagroda imienia Gieysztora dla Krystyny i Andrzeja Wajdów za także "Elektrownię" w Radomiu

Laureatów doceniono nie tylko za wybitne dokonania w dziedzinie filmu i teatru, ale również za szczególne zasługi na rzecz rozwoju polskich muzeów.

Uroczysta Gala, podczas której wręczono Nagrodę imienia profesora Aleksandra Gieysztora, odbyła się w środę, 17 lutego, na Zamku Królewskim w Warszawie.

Kapituła Nagrody w uzasadnieniu tegorocznej decyzji zwróciła szczególną uwagę na mniej znane dokonania laureatów. Krystyna i Andrzej Wajda zostali nagrodzeni za wybitne dokonania w sferze filmu i teatru, promujące polską kulturę, a także za upowszechnianie wiedzy o potrzebie ochrony dziedzictwa kulturowego w Polsce i wpływ na jego utrwalanie i popularyzację.

- Na szczególne uznanie zasługuje zaangażowanie państwa Andrzeja i Krystyny Wajdów w działalność muzealną oraz wyjątkowa wartość działań na rzecz dialogu międzykulturowego – powiedział Krzysztof Kaczmar, Prezes Fundacji Kronenberga przy Citi Handlowy.- Małżeństwo państwa Wajdów: Krystyna Zachwatowicz, profesor krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, aktorka, wybitna scenografka oraz Andrzej Wajda, reżyser, twórca wielu wybitnych i znanych na całym świecie dzieł, z Oscarem na koncie, to marka, której nie trzeba nikomu przedstawiać.

Tym, co zyskało w oczach jury Nagrody Gieysztora szczególne znaczenie, była ich mniej znana działalność w obszarze muzealnictwa i popularyzacji sztuki.

Zamiłowanie małżeństwa do sztuk plastycznych zaowocowało oryginalnymi inicjatywami kulturalnymi, takimi jak krakowskie Centrum Sztuki i Techniki Japońskiej „Manggha” czy Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej „Elektrownia” w Radomiu. Krystyna Zachwatowicz-Wajda i Andrzej Wajda są również od wielu lat zaangażowani w projekt utworzenia w Krakowie Muzeum PRL.

Artystyczne wykształcenie i malarska pasja reżysera zostawiły ślad w mieście jego dzieciństwa, Radomiu, gdzie znajduje się wyjątkowa kolekcja sztuki przekazana przez małżeństwo Wajdów. Istniejącemu w Radomiu Muzeum Sztuki Współczesnej, oddziałowi Muzeum Okręgowego im. Jacka Malczewskiego małżeństwo podarowało jedną z największych swoich kolekcji sztuki, w skład której wchodziły m.in. dzieła Józefa Czapskiego, Ryszard Horowitza i Tadeusza Kantora.

W 2004 roku Andrzej Wajda przedstawił ideę powołania nowej instytucji łączącej funkcje muzealne i edukacyjne, której warunki lokalowe pozwalałyby na zaprezentowanie wszystkich będących w posiadaniu muzeum dzieł.
Na jego nową siedzibę wybrano zabytkowy budynek dawnej elektrowni miejskiej. Od czerwca 2014 r. działa tam Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej „Elektrownia”. Kolekcja liczy blisko 5 tys. prac i jest jednym z najciekawszych zbiorów sztuki współczesnej w kraju.

Nagroda imienia profesora Aleksandra Gieysztora przyznawana jest przez Fundację Kronenberga przy Citi Handlowy od 1999 roku za wybitne osiągnięcia, mające na celu ochronę polskiego dziedzictwa kulturowego w takich dziedzinach jak: działalność muzealna, konserwatorska, archiwalna i biblioteczna; utrwalanie i ochrona polskiego dziedzictwa kulturowego za granicą; przedsięwzięcia samorządowe służące ochronie dziedzictwa kulturowego; indywidualne i zbiorowe inicjatywy mające na celu gromadzenie oraz ochronę śladów i pamiątek dziedzictwa kulturowego; upowszechnianie wiedzy o potrzebie i metodach ochrony dziedzictwa kulturowego w Polsce.

Wśród dotychczasowych Laureatów znaleźli się m. in.: prof. Franciszek Ziejka – przewodniczący Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa, Anda Rottenberg - ceniona historyk sztuki, krytyk, kuratorka wystaw, prof. Norman Davies – wybitny brytyjski historyk i wnikliwy badacz dziejów Polski, Jan K. Ostrowski - dyrektor Zamku Królewskiego na Wawelu. Nagrodą im. prof. Aleksandra Gieysztora nagrodzono także takie instytucje jak m.in. Społeczny Komitet Opieki nad Starymi Powązkami, czy Zakład Narodowy im. Ossolińskich we Wrocławiu.