Na wystawę zorganizowaną w salach Domów Esterki i Gąski przybyło bardzo wielu radomian. I tylko deszcz sprawił, że inauguracja ekspozycji nie odbyła się jak planowano - przy Pomniku Legionisty a na parterze Muzeum Sztuki Współczesnej. Pod pomnikiem Radomska Grupa Rekonstrukcji Historycznej oddała jedynie salwę honorową upamiętniająca bohaterów Września.
- Mamy nadzieję, że nasza ekspozycja stanie się dobrą lekcją historii i zainteresuje także młode pokolenie - podkreślili Adam Zieleziński, dyrektor Muzeum imienia Jacka Malczewskiego i Kazimierz Jaroszek, dyrektor Archiwum Państwowego. Wystawa jest bowiem wspólnym dziełem obu placówek.
Pierwsze siedem dni Września 1939 roku w Radomiu wspominał 89 - letni Tadeusz Przyłuski, komendant ówczesnej Straży Obywatelskiej.
Juliusz Kubiak, aktor Teatru Powszechnego, odczytał fragmenty pamiętników z 1939 roku radomskiego księdza, Kazimierza Grelewskiego, który w 1942 roku poniósł śmierć w obozie koncentracyjnym w Dachau. Kwartet Radomiensis zagrał utwory Mikołaja Henryka Góreckiego.
Okupacja w czterech odsłonach
Następnie goście i widzowie zwiedzili wystawę. O szczegóły pytali Katarzynę Wronę z Muzeum Malczewskiego i Ewelinę Gauze z Archiwum Państwowego, które są komisarzami ekspozycji.
Wystawa przypomina ważny i zarazem tragiczny rozdziału w historii naszego miasta, jakim była wojna i okupacja niemiecka. Poprzez prezentację różnorodnych materiałów - fotografii, afiszy okupacyjnych, dokumentów, ulotek, broni, umundurowania wojskowego stara się ukazać wydarzenia i postaci związane z miastem i regionem tego czasu.
Ekspozycję poprzedza krótki wstęp, w którym oglądać można Radom tuż przed wybuchem wojny. W rozdziale zatytułowanym "Wrzesień 1939 rok" wystawa przypomina szlak bojowy radomskiego 72 pułku Piechoty imienia Dionizego Czachowskiego. Pułk, pod koniec sierpnia 1939 roku w wyniku przeprowadzonej mobilizacji opuścił Radom i skierowany został w okolice Wielunia. Tam w składzie Armii "Łódź" prowadził krwawe walki z najeźdźcą, cofając się aż pod Warszawę.
W kolejnym dziale "Pod rządami okupanta" oglądamy życie mieszkańców miasta pod rządami Niemców. Radom stał się stolicą jednego z dystryktów. Okupant starał się nadać mu charakter miasta niemieckiego.
W czasie okupacji nawet drobne wykroczenia karane były śmiercią lub wywózką do obozów. Na porządku dziennym były publiczne egzekucje, łapanki i branie zakładników. Mówi o tym część "Terror". Wydzieloną część ekspozycji stanowi getto żydowskie.
W części "Radomska konspiracja" wystawa pokazuje także działalność ruchu oporu - Armii Krajowej, "Szarych Szeregów", Batalionów Chłopskich, Narodowej Organizacji Wojskowej i Narodowych Sił Zbrojnych. Pokazuje również fotografie oddziałów partyzanckich i ich dowódców.
Ekspozycja czynna będzie do końca grudnia.
Katarzyna Wrona, komisarz ekspozycji:
- Wystawę zorganizowaliśmy wspólnie z Archiwum Państwowym, które udostępniło nam część materiałów Myślę, że nasza ekspozycja zainteresuje nie tylko tych którzy pamiętają tamten okres ale i młodszych radomian, którzy znają wojnę tylko z opowieści rodziców lub dziadków. Wystawa nie obejmuje całego okresu wojny a tylko wybrane problemy tego czasu. Wynika to nie tylko z obszernego tematycznie tego okresu naszej historii ale także z braku materiałów. To co się zachowało, jest cenną dokumentacją i utrwalającą pamięć o tych, którzy zginęli.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?