Zbiórka przedstawicieli władz miasta, organizacji kombatanckich, harcerzy, młodzieży szkolnej, uczestników V Rajdu Pamięci - Firlej 2014 odbędzie się pod pomnikiem ku czci zamordowanych o godzinie 11, 50.
O godzinie 12 - rozpocznie się uroczysty apel w wykonaniu uczniów VII Liceum Ogólnokształcącego imienia Krzysztofa Kamila Baczyńskiego w Radomiu. Po apelu o godzinie 12, 15 nastąpi złożenie kwiatów i zapalenie zniczy pod pomnikiem ku czci zamordowanych.
W ramach obchodów rocznicowych pierwszych masowych egzekucji na Firleju organizowany jest V Rajd Pamięci - Firlej 2014, który przejdzie trzema trasami i którego zakończenie przewiduje udział uczestników w apelu poległych na cmentarzu na Firleju, o godzinie 12.
Rajd organizowany jest przez Koło Przewodników Terenowych przy Oddziale Miejskim PTTK im. ks. Jana Wiśniewskiego przy współudziale Wydziału Edukacji, Sportu i Turystyki Urzędu Miejskiego oraz I Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Kopernika.
Na radomskim cmentarzu przy ulicy Ofiar Firleja spoczywają zwłoki ponad 15 tysięcy osób, zamordowanych przez hitlerowców w masowych egzekucjach.
Wśród pomordowanych było wielu aktywnych bojowników o wolność i demokrację, jak również wielu więźniów z radomskiego więzienia i mieszkańców getta żydowskiego.
Do pierwszej egzekucji na Firleju doszło 4 kwietnia 1940 roku. Niemcy rozstrzelali wówczas 145 chłopów ze wsi Gałki, Gielniów i Mechlin za udzielanie pomocy oddziałom majora Henryka Dobrzańskiego "Hubala".
Zamordowanych zasypano piachem. W maju 1940 roku rozstrzelano około 3, 5 tysiąca osób - cywilów, żołnierzy, nauczycieli, partyzantów a także rolników, którzy odmawiali przekazywania kontyngentów.
Transporty liczyły od kilku do kilkuset osób, choć zdarzyły się transporty z pojedynczymi ludźmi.
Pomimo przemyślanych prób likwidacji dowodów ludobójstwa (w 1943 roku okupanci sprowadzili tutaj specjalne, ruchome krematoria oraz młyny), dzięki naocznym świadkom egzekucji, między innymi, mieszkańcom ukrytym w okolicznych lasach, po wojnie udało się odnaleźć ciała wielu ofiar ludobójstwa, jak również ujawnić niektóre okoliczności zbrodni.
Na przykład, gdy samochody wiozące na Firlej skutych drutem skazańców grzęzły na leśnej drodze, wyciągano najbardziej wyczerpanych i składano ich żywych pod koła, aby samochody mogły szybciej wydobyć się z grzęzawiska.
Staraniem środowisk kombatanckich w 1969 roku w hołdzie pomordowanym początkowo ustawiono trzy drewniane krzyże oraz symboliczny grób z tablicą.
W latach 1969 -75 wzniesiono pomnik ku czci poległych, którego oficjalne odsłonięcie nastąpiło w 1976 roku.
Jego poświęcenia dokonał w 2005 roku, w dniu Święta Zmarłych, ówczesny biskup radomski, Zygmunt Zimowski.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
