Zwoleń uczci Żołnierzy Niezłomnych. Będzie bieg, pokaz rekonstrukcyjny i koncert zespołu Lustro

Uroczystości rozpoczną się w piątek 9 czerwca o godzinie 19 w Centrum Regionalnym przy Nekropolii Jana Kochanowskiego w Zwoleniu otwarciem wystawy „Bitwa pod Zwoleniem - 15.06.1946”. Jej autorem jej Cezary Imański. Podczas wernisażu będzie można też obejrzeć prezentowaną tam od dwóch tygodni wystawę „Bić się do końca. Podziemie niepodległościowe w regionie radomskim w latach 1945-1950”, przygotowaną przez IPN. Wcześniej w tym samym miejscu była także prezentowana wystawa rysunków, rzeźb i obrazów Sylwestra Kiełka zatytułowana „Szkice Żołnierzy Niezłomnych i nie tylko”.

Główne uroczystości odbędą się w niedzielę, 11 czerwca, rozpoczną się o godzinie 12.45 mszą świętą w kościele pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża Świętego. Później nastąpi złożenie kwiatów pod pomnikiem pomordowanych na Placu Kochanowskiego oraz mogile Żołnierzy Niezłomnych na zwoleńskim cmentarzu.

O godzinie 15 wystartuje I Zwoleński Bieg Niezłomnych. Trasa będzie prowadziła z Leśniczówki Motorzyny, a meta będzie na terenie Zespołu Szkół Rolniczo-Technicznych w Zwoleniu.

Uroczystości na Rynku rozpoczną się o godzinie 17 pokazem grupy rekonstrukcji historycznej (będą odtwarzane sceny ze zwoleńskiej bitwy z Armią Czerwoną), potem nastąpi powitanie rodzin ofiar bitwy i zaproszonych gości.

Na godzinę 18 zaplanowano koncert zespołu Lustro z repertuarem pieśni patriotycznych i opatrzonych komentarzem historyka i twórcy widowisk, a także realizatora filmów historycznych Przemysława Bednarczyka. O godzinie 19.30 w kinie Świt Przemysław Bednarczyk pokaże również przedpremierowo fragmenty realizowanego właśnie przez niego filmu „Komendant Zagończyk”.

Wszystkie te przedsięwzięcia realizowane są społecznie, patronat nad nimi objęli Marszałek Senatu RP, Burmistrz Zwolenia, Starosta Zwoleński, Fundacja Niepodległości oraz Instytut Pamięci Narodowej, a wsparcia udzielili między innymi Fundacja Enea, Starostwo Powiatowe, Urząd Miejski, Cech Rzemiosł Różnych w Zwoleniu, marka Kropla Beskidu oraz osoby indywidualne.

ZOBACZ TEŻ: Zespół Lustro zagrał partyzanckie szlagiery

Program imprezy

godz.12.45-13.45 - Msza Święta

godz. 14 - złożenie kwiatów przed Pomnikiem Pomordowanych i na cmentarzu na mogile poległych partyzantów;

godz. 15 - 16.40 - Bieg Niezłomnych na trasie Leśniczówka Motorzyny - ZSRT w Zwoleniu (dystans ok. 6 km)

godz. 17 - rekonstrukcja historyczna (wjazd partyzantów na Rynek)

godz. 17.20 - rozpoczęcie, powitanie rodzin ofiar bitwy z 15 czerwca 1946 roku pod Zwoleniem, wystąpienia okolicznościowe

godz. 18 - koncert zespołu Lustro

godz. 19.30 - prezentacja fragmentu filmu "Komendant Zagończyk" z komentarzem reżysera Przemysława Bednarczyka (kino Świt)

godz. 20.30 - zakończenie

Bitwa pod Zwoleniem 1946. 15 czerwca 1946 roku doszło do zbrojnego starcia między partyzantami antykomunistycznego Związku Zbrojnej Konspiracji a żołnierzami Armii Czerwonej. Podkomendni Franciszka Jaskulskiego „Zagończyka” planowali rozbicie więzienia Urzędu Bezpieczeństwa w Kozienicach. Liczące ponad stu partyzantów zgrupowanie zorganizowało w Podgórze koło Zwolenia zasadzkę i rekwirowało samochody wojskowe. W czasie tej akcji zostało zabitych co najmniej 16 czerwonoarmistów. Zebrani na kilku ciężarówkach polscy żołnierze udali się do Zwolenia, gdzie opanowali posterunek Milicji Obywatelskiej. W drogę do Kozienic jako pierwsze wyruszyły dwa samochody z oddziałami Tadeusza Bednarskiego „Orła” i Tadeusza Życkiego „Beliny”. Na wysokości dworu Karczewskich w Strykowicach Górnych rozpoczęła się wymiana ognia między partyzantami a stacjonującymi na tym terenie radzieckimi kawalerzystami. Na Zwoleń ruszyła wtedy zaalarmowana strzałami inna grupa żołnierzy sowieckich, obozująca pod cmentarzem. Oddziały „Orła” oraz „Beliny” zostały zepchnięte w kierunku lasu. Podczas pościgu i przeszukiwania okolic Rosjanie zrabowali, a także spalili część zabudowy ulicy Kozienickiej oraz wsie: Kopciucha, Karczówka, Łysocha. W walce poległo siedmiu partyzantów i prawdopodobnie dziewięciu czerwonoarmistów. Od przypadkowych strzałów zostało zabitych dwóch chłopców, trzeci, uprowadzony przez oddziały sowieckie, nigdy się nie odnalazł. W dworze Karczewskich Rosjanie zgromadzili zebranych z okolicy kilkuset zakładników, najbardziej podejrzanych poddali torturom. 16 czerwca większość zatrzymanych wypuszczono do domów, a jednostki Armii Czerwonej wkrótce opuściły miasto. Sześciu poległych partyzantów pochowano na zwoleńskim cmentarzu, a w 1989 roku uczczono ich pamięć płytą nagrobną.