Europejski Dzień Walki z Rakiem Piersi. Warto się badać!

Sposobem na uniknięcie tragedii są badania profilaktyczne. Kobiety jednak korzystają z nich zbyt rzadko. W 2013 roku w województwie świętokrzyskim 12,5 procenta wszystkich zgonów wśród pań, u których wykryto nowotwór, stanowiły zgony spowodowane rakiem piersi.

Liczba chorych stale rośnie

Jak informuje doktor nauk medycznych Artur Bocian, specjalista chirurgii onkologicznej ze Świętokrzyskiego Centrum Onkologii w Kielcach, zachorowalność na raka piersi z roku na rok wzrasta, także w Świętokrzyskiem. - Teraz rocznie zgłasza się do nas około 500 pacjentek. W 2010 roku ta liczba wynosiła 360. Skala wzrostu to zatem kilkadziesiąt pacjentek rocznie. Obniża się też wiek chorych. Jeszcze niedawno dominowały panie w przedziale wiekowym 50-69 lat. Obecnie chorują już 20-latki - podaje doktor Bocian.

Kto narażony?

Zagrożenie nowotworem rośnie wraz z wiekiem, szczególnie po menopauzie, jednak ilość zachorowań na raka piersi jest podwyższona już u kobiet w wieku 35-39 lat i osiąga wartość szczytową około 60. roku życia. - Najbardziej narażone są kobiety, których matka lub siostra, czyli krewne pierwszego stopnia, chorowały na ten nowotwór. Innymi czynnikami mogącymi zwiększyć, w różnym stopniu, zagrożenie wystąpieniem raka piersi są wczesny wiek pierwszej miesiączki, późny wiek menopauzy, brak ciąży lub późny wiek pierwszej ciąży, brak karmienia piersią bądź krótkotrwałe karmienie piersią, narażenie na promieniowanie jonizujące w młodym wieku, długotrwałe stosowanie środków antykoncepcyjnych, otyłość, dieta wysokotłuszczowa, cukrzyca, nadmierne spożywanie alkoholu - wylicza doktor nauk medycznych Magdalena Macko, współpracująca z siecią laboratoriów Diagnostyka.

Badanie samodzielne i u lekarza

Polskie Towarzystwo Ginekologiczne zaleca profilaktykę chorób piersi. To znaczy, że prócz wizyt u lekarza ginekologa, który powinien zebrać wywiad chorobowy i wykonać badanie przedmiotowe piersi u pań już po 20. roku życia, kobieta sama powinna przynajmniej raz w miesiącu wykonać samobadanie piersi.

Badanie palpacyjne, czyli przez dotyk, najlepiej wykonywać między szóstym a dziewiątym dniem cyklu. Powinno ono obejmować zawsze obie piersi i węzły chłonne po obu stronach ciała. Szczególną uwagę należy zwrócić na górny boczny kwadrant gruczołu piersiowego, gdyż około 50 procent nowotworów piersi zlokalizowanych jest właśnie tam.

Kobiety od 45. do 50. roku życia powinny także wykonywać badanie mammograficzne co 2 lata, a od 50. roku życia co rok, nie zapominając oczywiście o comiesięcznym samobadaniu.

Rządowy program profilaktyki raka piersi zapewnia kobietom bezpłatne badania. Przysługują one co 24 miesiące u kobiet w wieku od 50 do 69 lat i co 12 miesięcy u kobiet w wieku od 50 do 69 lat, u których wystąpił rak piersi wśród członków rodziny (u matki, siostry lub córki) lub mutacje w obrębie genów BRCA 1 lub BRCA.

Bądź jak Angelina

Kobiety, u których w bliskiej rodzinie występowały zachorowania na raka piersi, powinny być poddane specjalnej obserwacji ze względu na możliwość dziedzicznego ryzyka zachorowania na raka gruczołu sutkowego. Jednym ze sposobów wykrycia ryzyka jest wykonanie badań laboratoryjnych z zakresu coraz łatwiej w Polsce dostępnej biologii molekularnej. Odpowiednim badaniem jest stwierdzenie lub wykluczenie mutacji genu BRCA 1, czyli tej, którą obciążona była znana aktorka Angelina Jolie. Badanie takie polega na pobraniu próbki krwi, która następnie musi być przebadana w laboratorium posiadającym pracownię biologii molekularnej.
- Upewnijmy się, czy nie jesteśmy genetycznie predysponowane do zachorowania na raka piersi! - apeluje doktor Magdalena Macko i dodaje: - Jeśli badanie wykaże brak obciążenia genetycznego, ryzyko zachorowania na raka piersi wynosi około 10 procent. Jeśli jednak okaże się, że mamy genetyczne predyspozycje, musimy zdać sobie sprawę, że ryzyko takie wynosi aż 80 procent. To jednak nie oznacza wyroku. W takiej sytuacji należy przede wszystkim częściej wykonywać badania piersi, gdyż wczesne wykrycie rozwijającego się nowotworu pozwala zastosować skuteczne leczenie. Możemy też zastosować odpowiednią profilaktykę, na przykład w postaci zmiany stylu życia, co może się przyczynić do zachowania dobrego stanu zdrowia - tłumaczy lekarka.