Jesienią zadbaj o zatoki - radzimy jak rozpoznać zapalenie, jak mu zapobiegać i leczyć

Ważna profilaktyka

Ważna profilaktyka

Aby uniknąć zapalenia zatok należy starać się unikać zanieczyszczeń powietrza, które uszkadzają błonę śluzową nosa (dym papierosów, pyły, związki chemiczne, dbać, by w pomieszczeniu, w którym przebywa, powietrze było wilgotne (szczególnie w czasie sezonu grzewczego), pić dużo płynów, zwłaszcza, gdy powietrze jest suche, w sezonie jesienno-zimowym nosić czapkę i szalik, ponieważ najwięcej ciepła traci się przez głowę.

Zatoki przynosowe to jamy powietrzne zlokalizowane w obrębie czaszki połączone z jamami nosa. Spełniają m.in. funkcję rezonacyjną (podobnie jak pudło gitary zmienia barwę dźwięku wydawanego przez struny), a także ochronną (przy urazach mechanicznych czaszki). Zapalenie zatok występuje przez cały rok, przy czym teraz, czyli w okresie jesienno-zimowym, jesteśmy na nie szczególnie narażeni.

Jak rozpoznać?

Przy zapaleniu błony śluzowej nosa i zatok przynosowych występują, co najmniej dwa z czterech objawów: blokada albo niedrożność nosa, katar, ból lub uczucie rozpierania w obrębie twarzy, upośledzenie lub utrata węchu.

Nieleczone lub nieprawidłowo leczone zapalenie zatok może doprowadzić do wystąpienia groźnych powikłań - zapalenia opon mózgowych, ropnia mózgu, zapalenia nerwu wzrokowego. Dlatego ważna jest właściwa i wczesna diagnostyka, która pozwoli na zastosowanie prawidłowego leczenia.

Lekarz już na podstawie samego wywiadu z pacjentem może zdiagnozować zapalenie zatok przynosowych. W niepowikłanym zapaleniu mniejszą wagę przywiązuje się do badań radiologicznych, a poszukuje się metod bezinwazyjnych, jak np. badanie termowizyjne twarzy czy badanie testem węchu. Termowizja to nowoczesna metoda, która dzięki analizie temperatury zdrowej i zmienionej chorobowo tkanki pozwala określić obszar stanu zapalnego. Aby zbadać dokładne miejsce zapalenia, lekarz korzysta z testu węchu, który weryfikuje zdolność pacjenta do rozpoznania zapachu wanilii oraz cytryny.

Jak leczyć?

W przypadku łagodnych objawów można stosować: płukanie jam nosa roztworami wody morskiej lub soli fizjologicznej, przyjmowanie środków przeciwzapalnych i przeciwbólowych działających obkurczająco na błonę śluzową nosa i ujść zatok przynosowych w tabletkach.

Kompleksowe leczenie zapalenia błony śluzowej nosa i zatok przynosowych opiera się na przywróceniu fizjologicznych funkcji błony śluzowej nosa (w tym również ruchu rzęsek), drożności przewodów nosowych i ujść zatok przynosowych. Można to osiągnąć poprzez oczyszczanie jam nosa z zanieczyszczeń i patologicznej wydzieliny. W tym celu można stosować głównie przepłukiwanie roztworami wody morskiej i soli fizjologicznej. W umiarkowanym zapaleniu zatok wyżej wymienione leczenie uzupełniane jest steroidami (leki przeciwzapalne) podawanymi donosowo. W cięższym zalecana jest również antybiotykoterapia, a w przewlekłym zapaleniu zatok przynosowych, w przypadku braku skuteczności farmakoterapii stosowane jest również leczenie operacyjne.