Pakiet antykryzysowy dla pracownika - wyjaśnia nasz ekspert

Naszym czytelnikom porad udzielała Barbara Kaszycka z Państwowej Inspekcji Pracy w Kielcach. A oto najczęściej powtarzające się pytania i odpowiedzi na nie:

* W zakładzie szykują się zwolnienia grupowe. Kończę 56 lat i nie wiem czy obejmie mnie ochrona przed takim zwolnieniem.

- Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego - w przypadku kobiet jest to 60 lat, a mężczyzn 65 lat, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku. Pracodawca może jednak wypowiedzieć dotychczasowe warunki pracy i płacy, które może skutkować obniżeniem wynagrodzenia. W takim wypadku pracownikom przysługuje do końca okresu, w którym korzystaliby ze szczególnej ochrony przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem stosunku pracy, dodatek wyrównawczy.

Jeżeli więc zwolnienia grupowe w przedsiębiorstwie nastąpią po ukończeniu przez kobietę 56 lat, a mężczyznę 61 lat , to wówczas nie będzie mogło dojść do zwolniona. Pracodawca będzie mógł wypowiedzieć jedynie warunki pracy i płacy. Ochrona przedemerytalna nie obowiązuje jednak w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy.

* Czy wszystkich pracodawców dotyczy pakiet antykryzysowy?
- Przepisy ustawy o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego i przedsiębiorców, która weszła w życie w sierpniu tego roku, stosuje się tylko do przedsiębiorców. W rozumieniu prawa są to podmioty, które posiadają status osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej, prowadzące zarobkową działalność wytwórczą, budowlaną, handlową czy usługową. Nie każdy pracodawca jest, więc przedsiębiorcą, jak choćby placówki takie jak szkoła czy urząd.

Nowe przepisy o czasie pracy, umowach na czas określony mogą dotyczyć wszystkich przedsiębiorców. Pozostałe przepisy odnoszą się do przedsiębiorców znajdujących się w przejściowych trudnościach finansowych, spełniających określone warunki wskazane w ustawie.
* Przez jaki okres teraz mogą być zawierane umowy na czas określony?
- Regulacje kodeksu pracy w dalszym ciągu będą stosowane do pracodawców, którzy nie są przedsiębiorcami. Zawarcie kolejnej umowy o pracę na czas określony jest równoznaczne w skutkach prawnych z zawarciem umowy o pracę na czas nieokreślony, jeżeli poprzednio strony dwukrotnie zawarły umowę o pracę na czas określony, o ile przerwa między rozwiązaniem poprzedniej a nawiązaniem kolejnej umowy nie przekroczyła 1 miesiąca.

Nowe przepisy dotyczące przedsiębiorców wprowadziły 24-miesieczny limit zatrudnienia na podstawie umów na czas określony i na ich podstawie nie stosuje się zasady, że trzecia taka umowa przekształca się w umowę stałą.

Zatem ograniczeniu do 24 miesięcy podlegają umowy o pracę na czas określony, zawarte przez przedsiębiorców, począwszy od tego dnia lub trwające 22 sierpnia (w tym przypadku okres 24 miesięcy będzie się liczył od 22 sierpnia). Do umów o pracę zawartych od dnia wejścia w życie ustawy między pracownikami a przedsiębiorcami stosować się będzie jej przepisy, a nie kodeksu pracy. Podpisywanie umów o pracę na czas określony na okres dłuższy niż 24 miesiące począwszy od 22 sierpnia tego roku stanowić będzie naruszenie przepisów prawa pracy. Inspektorzy pracy będą monitorowali takie działania przedsiębiorców.