Prąd pod kontrolą

To, wydawałoby się, nieskomplikowany element domowej instalacji elektrycznej. Odpowiednio zabezpieczony, nie będzie stanowić żadnego zagrożenia. Po prostu - kontakt. Co o nim wiemy? Oto odpowiedzi na kilka pytań, często zadawanych w sklepach z osprzętem elektrotechnicznym.

Na początek najważniejsze - istnieją dwa podstawowe typy gniazd elektrycznych. Podtynkowe cechują się tym, że cały mechanizm, wraz z elementami mocującymi, jest umieszczony pod powierzchnią ściany, w puszce podtynkowej. Gniazda takie zdecydowanie mniej odstają od powierzchni ściany i dlatego są stosowane najczęściej. Ich montaż jest jednak pracochłonny - wymagają wykucia otworu pod puszkę w ścianie i ułożenia przewodów w tynku. Z kolei w przypadku kontaktów natynkowych gniazdo stanowi całość z obudową. Mocuje się je na ścianie, bez konieczności kucia. Przewody prowadzone są po powierzchni ściany, w listwach instalacyjnych lub rurkach. Swoistą hybrydą tych dwóch rodzajów gniazd są gniazda natynkowe, złożone z zestawu puszka natynkowa i gniazdo podtynkowe - pozwala to na wykorzystanie wszystkich serii kontaktów podtynkowych, które występują w większej różnorodności.

Na co trzeba szczególnie uważać przy wyborze gniazdka do miejsc o zwiększonej wilgotności, na przykład do łazienki? W takich miejscach powinny być montowane gniazda o stopniu ochrony IP44 (skrót IP to angielski termin "internal protection"). W sklepach powinniśmy po prostu pytać o gniazda bryzgoszczelne natynkowe lub podtynkowe.

Kiedy najlepiej montować gniazdka - przed malowaniem i tapetowaniem czy już po? - Jeśli tapetowanie czy też malowanie odbywa się w nowo powstającym obiekcie, najlepszym rozwiązaniem jest zamontowanie gniazd i łączników zastępczych (z niskiej półki cenowej) na czas budowy i wymianę po zakończeniu prac budowlanych na nowy, dobrej jakości osprzęt. W przypadku remontów montaż powinien się odbyć po pracach malarskich.

Dlaczego istnieją kontakty z uziemieniem i bez uziemienia, na które się zdecydować i czy obydwa są bezpieczne w użytkowaniu? Kontakt z uziemieniem daje zdecydowanie większy stopień bezpieczeństwa niż gniazdo bez uziemienia, ponieważ poprzez styk uziemiający łączy się obudowę i wszystkie zewnętrzne części metalowe urządzenia z przewodem uziemiającym. Dzięki temu ewentualne napięcia, pojawiające się na tych elementach w przypadku uszkodzenia, na przykład pralki czy lodówki, są unieszkodliwiane - prąd przepływa do "ziemi". W rezultacie nie istnieje możliwość porażenia po dotknięciu takiego urządzenia.

I na koniec jedno z pytań, na które mało kto zna odpowiedź. Jaką gniazdka mają trwałość? Otóż okazuje się, że kontakty są specjalnie projektowane i przechodzą testy na tak zwaną wytrzymałość łączeniową. Wynosi ona około 5 tysięcy załączeń i wyłączeń - po tym okresie gniazdo ma prawo odmówić posłuszeństwa.