Zbliża się rocznica podpisania Porozumień Sierpniowych. Co zostało po tamtych dniach?

Wszystko rozpoczęło się od ekonomicznego protestu spowodowanego zapowiedzią podwyżek, a zakończyło wielkim przełomem, który zmienił nie tylko nasz kraj, ale cały kontynent. Zbliża się 32. rocznica podpisania Porozumień Sierpniowych, czyli narodzin Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Solidarność.

- To wspólne święto wszystkich Polaków nigdy nie powinno być zawłaszczane przez żadne ugrupowanie polityczne. 32 lata temu narodził się wielki ruch społeczny, który obalił komunizm - mówi Krzysztof Wianecki, działacz Solidarności Walczącej z Tarnobrzega.

TŁO

W lipcu 1980 roku na Lubelszczyźnie rozpoczęły się pierwsze strajki. Jednak decydujące dla powstania Solidarności były wydarzenia, jakie rozegrały się w sierpniu w Stoczni Gdańskiej. Akcja strajkowa na Pomorzu rozpoczęła się 14 sierpnia 1980 roku. Po kilku dniach fala protestów ogarnęła cały kraj.

Według raportu ówczesnego ministerstwa spraw wewnętrznych 30 sierpnia w 28 województwach strajkowało 700 zakładów i blisko 750 tysięcy pracowników. Historycy, politolodzy dziś oceniają, że był to początek końca komunistycznego reżimu, kres totalitarnego systemu. Protest, który rozpoczęła garstka robotników, stoczniowców, górników wstrząsnął posadami Europy. Była to pierwsza z padających kostek domina, a znak Solidarność stał się jednym z najlepiej rozpoznawalnych na świecie... Podczas tego miesiąca kształtowaliśmy przyszłość nie tylko naszego kraju, ale świata. Porozumienie strajkujących z komunistyczną władzą miało miejsce: 30 sierpnia w Szczecinie oraz 31 sierpnia w Gdańsku.

W REGIONIE

W Tarnobrzegu we wrześniu 1980 roku powstała Międzyzakładowa Organizacja Związkowa przy Kopalni i Zakładach Przetwórstwa Siarki "Siarkopol", która weszła w struktury Solidarności. Robotnicy szybciej zorganizowali się w sąsiedniej Stalowej Woli, gdzie w miejscowej hucie strajk rozpoczął się 17 sierpnia.

- Te kilka dni strajku w "Siarkopolu", rozmowy z dyrekcją zakładu oraz samo utworzenie podstaw Solidarności w Tarnobrzegu były pięknym czasem - wspominał Stanisław Żwiruk, jeden z twórców Solidarności w Kopalni Siarki Machów. - To był powiew wolności, za który srogo zapłaciliśmy w trakcie stanu wojennego.

CO ZOSTAŁO?

Po tamtych dniach nie zostało już wiele z tego ogromnego, skupiającego 10 milionów Polaków, związku Solidarność. Na kilka dni przed 32. rocznicą podpisania Porozumień Sierpniowych twórca logo Solidarności, przedstawił nawet inną formę graficzną, która doskonale prezentuje podzielony związek zawodowy.

- Tak jak sama Solidarność uległa zmianom, tak 21 postulatów związanych z prawem pracowniczym nigdy nie doczekało się realizacji, a w dzisiejszych trudnych ekonomicznie czasach, nabierają realnych kształtów - przyznaje Krzysztof Wianecki. - Weźmy na przykład obniżenie wieku emerytalnego, gdzie wiele osób historycznie wywodzących się z Solidarności głosowało nie tak dawno za podniesieniem wieku emerytalnego. Dalej: poprawa jakości służby zdrowia, miejsca w żłobkach i przedszkolach dla dzieci kobiet pracujących, urlopy macierzyńskie.