Gdy sen nie przychodzi

Sen jest jednym z ważniejszych procesów życiowych. Odpowiada nie tylko za nasze zdrowie, ale także za samopoczucie, możliwość normalnego funkcjonowania. Tymczasem już ponad połowa Polaków cierpi na "niedosypianie". Coraz częściej ten problem dotyczy dzieci i młodzieży.

Incydent czy choroba

- Nie zawsze jednak nieprzespane noce, czy trudności z zaśnięciem oznaczają, że cierpimy na bezsenność - tłumaczy Martyna Kaleta-Kupiecka, psychiatra. - To wszystko może być efektem silnego zdenerwowania, przejściowych kłopotów czy dnia pełnego emocji. Prawdziwa bezsenność trwa kilka tygodni, a nawet miesięcy.

Objawia się powtarzającymi się noc w noc kłopotami z uśnięciem, snem płytkim, przerywanym, wczesnymi pobudkami. Objawem chorobowej bezsenności jest (mimo wypitej rano kawy) ciągła obniżka nastroju, kłopoty z koncentracją, zmęczenie, ale także pojawienie się uczucia przewrażliwienia, podrażnienia, a nawet złości.
To, że mamy kłopoty ze snem, jest też często wynikiem złych nawyków i złego trybu życia.

Popróbuj sam

Zanim więc zdecydujemy sięgnąć po tabletkę, spróbujmy zmienić coś w naszym postępowaniu.

* podstawowa zasada, to nie przewracać się z boku na bok.
* jeżeli już nie możemy zasnąć, wstajemy,
* bierzemy relaksującą kąpiel,
* wypijamy szklankę ciepłego mleka,
* czytamy książkę,
* słuchamy spokojnej muzyki,
* możemy wypić uspokajającą herbatkę ziołową, na przykład z melisy, lawendy czy męczennicy cielistej.

Ponadto przestrzegajmy następujących przykazań:

1. Kładźmy się spać zawsze o tej samej porze.
2. Przed pójściem do łóżka dokładnie wywietrzmy pokój.
3. Nie rozmyślajmy przed snem o rzeczach przykrych, albo o tych, których nie udało się załatwić w ciągu dnia.
4. Nie zasypiajmy przy lampce.
5. Zadbajmy o ciszę.
6. Wieczorem wyjdźmy na krótki spacer.
7. Wstawajmy zawsze o tej samej porze.
8. Nie gimnastykujmy się później, niż na dwie godziny przed położeniem się spać.
9. Ograniczmy wieczorem palenie papierosów.
10. Przed pójściem spać zjedzmy kolację, ale ani zbyt ciężką, ani zbyt lekką.
11. Unikajmy dużej ilości płynów, by nie wstawać nocą do ubikacji.

Tabletka wrogiem?

Dopiero, jeżeli to wszystko nie skutkuje przez kilka kolejnych dni, trzeba zgłosić się do lekarza. Szczególnie pomocny będzie tu psychiatra, który pomoże wyeliminować psychiczne przyczyny bezsenności i zadecyduje jakie ewentualnie leki powinien przyjmować pacjent.

Tymczasem podstawowym grzechem, jaki popełnia chory mający problemy ze snem, jest bezkrytyczne sięganie po tabletkę. Często bez konsultacji ze specjalistą, często na wymuszoną u znajomego lekarza receptę. Pamiętajmy więc, że w ten sposób na pewno się nie wyleczymy, a możemy się doprowadzić do uzależnienia.
- Farmakologia jest pomocną, ale trzeba z niej korzystać w ostateczności i pod ścisłą kontrolą - wyjaśnia Martyna Kaleta-Kupiecka.