HISTORIA JAK NOWA

Listy zakupów, przepisy kulinarne, notatki, rachunki, umowy. W różnych miejscach i sytuacjach towarzyszy nam wiele dokumentów, są one stałym elementem naszej codzienności. Tak bardzo się do nich przyzwyczailiśmy, że ich wartość i znaczenie doceniamy dopiero, gdy zaginą lub – co gorsza – ulegną zniszczeniu.

Poza oczywistą funkcją praktyczną, zapiski odgrywają także ważną rolę w zachowaniu naszej historii – rodzinnej, miejskiej, narodowej, światowej. Zapewne w tej chwili Czytelnicy wyobrażają sobie przede wszystkim stare kroniki, opatrzone pieczęciami pergaminy i stosy akt urzędowych – i jest to jak najbardziej słuszna wizja nośników informacji o dziejach, choćby miasta Zwolenia, ale warto pamiętać, że cenne będą również osobiste notatki, pamiętniki, listy itp.

Niestety, jednym z bardzo dotkliwych skutków wojen i innych burzliwych wydarzeń w historii Zwolenia było zniszczenie znacznej ilości dokumentów, które mogłyby służyć jako źródło informacji do badań nad jego dziejami. Te zaś, które się zachowały, z biegiem lat ulegały powolnemu niszczeniu, przez co dziś także trudno z nich korzystać. Wiele z takich dokumentów znajduje się w zbiorach Muzeum Regionalnego w Zwoleniu i pomimo złego stanu zachowania, stanowią one najcenniejszą część naszej kolekcji archiwaliów.
Pragnąc zapewnić dostęp do historii miasta jak największej liczbie zainteresowanych osób, Muzeum Regionalne w Zwoleniu podjęło starania o pozyskanie środków na konserwację zbioru najstarszych dokumentów miejskich. W tym roku rozpoczęliśmy realizację dwuletniego zadania Białe kruki z kolekcji Muzeum Regionalnego w Zwoleniu. Konserwacja zbioru najstarszych i najcenniejszych archiwaliów w ramach programu „Wspieranie działań muzealnych”, finansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Całkowita wartość projektu ustalona została na kwotę 106 670 zł, z czego 85 020 zł zostanie przekazane przez Ministerstwo, natomiast pozostałe fundusze zapewnia organizator jednostki – Gmina Zwoleń.

Do prac konserwatorskich, które będą wykonane w trakcie zadania, przeznaczono 50 obiektów muzealnych. Wśród nich znajdują się dokumenty z kancelarii miejskiej z przełomu XVII i XVIII stulecia, dotyczące głównie spraw spadkowych i obrotu nieruchomościami oraz dziewiętnasto- i dwudziestowieczne księgi i dokumenty odnoszące się m.in. do spraw zagospodarowania i reorganizacji przestrzeni miejskiej. Są to testamenty, umowy, plany, projekty, protokoły zebrań organów lokalnych władz itp., które łącznie stanowią zbiór niemal 3000 stron historii miasta, spisanej po łacinie oraz w językach polskim, niemieckim i rosyjskim.

Wszystkie te dokumenty w pierwszym etapie realizacji projektu, który potrwa do połowy roku 2024, zostaną odnowione w profesjonalnej pracowni konserwatorskiej, a następnie zdigitalizowane i przygotowane do udostępnienia w formie bezpiecznej zarówno dla korzystających, jak i dla samych obiektów. Cyfrowe odwzorowania archiwaliów zostaną umieszczone na stronie internetowej Muzeum, w specjalnie przygotowanym repozytorium „Zwoleń w dokumencie”, z którego można będzie korzystać z dowolnego miejsca i o dowolnej porze, całkowicie bezpłatnie. W przyszłym roku zorganizowana zostanie także planszowa ekspozycja plenerowa, na której pokazane zostaną efekty prac konserwatorskich. W trakcie wernisażu tej wystawy, w siedzibie Muzeum Regionalnego w Zwoleniu, udostępnione zostaną także oryginały dokumentów.

Ważnym elementem zadania będzie także zorganizowanie darmowych warsztatów edukacyjnych dla młodzieży i dorosłych. Podczas tych zajęć zaprezentowane zostaną dobre praktyki w zakresie wstępnego porządkowania i zabezpieczania materiałów archiwalnych, co może przysłużyć się szczególnie przy okazji zajmowania się prywatnymi archiwaliami.

Zabezpieczenie i udostępnienie tych unikatowych źródeł dotyczących dziejów Zwolenia jest szczególnie ważne w kontekście zbliżających się obchodów 600-lecia lokacji miasta.

O realizacji poszczególnych etapów zadania Muzeum Regionalne w Zwoleniu będzie informować między innymi poprzez publikowanie wiadomości na swojej stronie internetowej oraz w mediach społecznościowych.

Muzeum Regionalne w Zwoleniu

ul. Kard. Wyszyńskiego 30
26-700 Zwoleń

tel. +48 48 676 48 72
[email protected]
www.muzeum.zwolen.pl