Jak wykończyć państwo... i siebie, czyli papierosy w domowym podziemiu

Alicja Śledziona, rzecznik mazowieckiej policji:

- Przestępstwa tytoniowe, popełniane często w "białych kołnierzykach", mają przyzwolenie społeczne w niektórych środowiskach. Wielu ludzi uważa, że nic specjalnie złego się nie dzieje. Ale w grę wchodzą bardzo duże pieniądze, które traci Skarb Państwa, czyli niejako wszyscy podatnicy.

W takich warunkach produkuje się chałupniczymi metodami krajankę tytoniową.
(fot. policja)

Branża tytoniowa, w tym radomska fabryka papierosów Imperial Tobacco Polska Manufacturing, przeżywa ciężkie czasy. Do tej pory największym wrogiem tytoniówki byli przemytnicy. Teraz ludzie nauczyli się sami produkować tytoń i papierosy poza systemem podatkowym.

W każdym mieście są miejsca, gdzie bez trudu można kupić ukraińskie papierosy. W Radomiu są to między innymi okolice dworca kolejowego. - Nie, nie boję się. Rzadko nas zaczepiają. Trzeba w końcu przecież coś dorobić, trzeba z czegoś żyć - zwierza się kobieta w średnim wieku, stojąca przy wejściu do dworcowego tunelu. W ręku trzyma cztery paczki papierosów, ale gdy ktoś chce więcej, znika gdzieś i po chwili przynosi ile potrzeba.

LUDZIE MUSZĄ ŻYĆ

Za paczkę papierosów "classic" chce 7 złotych. Ta sama paczka w Lublinie kosztuje 6 złotych, a na Ukrainie - po przeliczeniu złotówek na hrywny - 3,5 złotego. Kontrabanda potrafi pewnie kupić je hurtowo jeszcze taniej.

Sprzedaż z ręki kwitnie, bo mundurowi przymykają oko na pojedynczych handlarzy, zresztą "ludzie muszą z czegoś żyć". - Nielegalna sprzedaż papierosów to zadanie dla policji. Jeśli kogoś przyłapiemy, przekazujemy jej sprawę - mówi Piotr Stępień, rzecznik radomskiej Straży Miejskiej, zapytany przez nas o walkę z papierosową "lewizną".

MRÓWKI MOGĄ CHODZIĆ

- W działaniach operacyjnych staramy się dotrzeć przede wszystkich do przestępców, którzy zajmują się dystrybucją dużej ilości nielegalnych towarów. Wiadomo, że na targowiskach i innych miejscach można spotkać "mrówki", które sprzedają niewielkie ilości nielegalnych papierosów. Trudno ścigać takie przestępstwa. Gdy tylko umundurowany policjant lub oznakowany radiowóz pojawi się w pobliżu, sprzedawcy znikają. Wykorzystujemy więc inne metody: obserwujemy miejsca, gdzie prowadzi się taki handel, staramy się poznać źródła pochodzenia towaru - opowiada Alicja Śledziona, rzecznik mazowieckiej policji.

DOMOWA KONKURENCJA

Od kilku lat w siłę rośnie konkurencja nie tylko dla państwa, branży tytoniowej, ale również dla… przemytników. Polacy na potęgę zaczęli produkować krajankę z rodzimego tytoniu i sami skręcają sobie papierosy.

- Nie dajemy sobie zupełnie już z tym rady - przyznaje Grażyna Sokołowska, dyrektor Imperial Tobacco Polska. - Szacuje się, że sprzedaż tytoniu wykorzystywanego do własnoręcznego wytwarzania papierosów, która omija system akcyzowy, wzrosła z 30 do ponad 60 procent. Trudno walczyć z takim procederem.

Jej zdaniem część winy ponosi Ministerstwo Finansów, które podało dwie sprzeczne interpretacje przepisów dotyczących sprzedaży liści tytoniu. Obie wydano w odpowiedzi na zapytania zainteresowanych przez Izbę Skarbową w Łodzi.

CO CELÓW… OGRODNICZYCH

Jedna interpretacja mówi, że od sprzedaży liści tytoniu, który nadaje się do palenia, powinna być odprowadzona akcyza. Druga, późniejsza o kilka miesięcy, w odpowiedzi na zapytanie interesanta, sprzedającego liście tytoniu do "celów ogrodniczych" mówi, że podatek nie powinien być naliczany, bo akcyza należy się od liści tytoniu odpowiednio posiekanych.

- Jakie cele ogrodnicze? Przecież w każdym sklepie z akcesoriami tytoniowymi można pociąć tytoń, a nawet kupić dodatki aromatyczne! - irytuje się dyrektor Sokołowska.

MASZYNKA… DO MAKARONU

Niejasne przepisy wykorzystują plantatorzy. Na aukcjach internetowych bez trudu można kupić tytoń na kilogramy. Plantatorzy zachwalają różne gatunki, zapewniając, że tytoń jest bardzo dobry. Dzwonimy. - Wysyłamy kurierem, opłata przy odbiorze. Wilgotność sprawdzona, właściwa. Jak się robi papierosy? Aaa, to musi pan mieć maszynkę do makaronu - instruuje plantatorka.

Szukamy jej w popularnym portalu aukcyjnym. Jest dużo ofert, maszynki do wyboru do koloru. W wielu przypadkach ogłoszeniodawcy nawet nie kryją do czego oferowany sprzęt ma służyć. Piszą "Maszynka do makaronu, TYTONIU" i cena 48 złotych. Ogłoszeń o sprzedaży maszynek są setki. Bibułkę i maszynkę do skręcania można kupić w wielu sklepach z gadżetami tytoniowymi.