Resursa Obywatelska zaprasza na filmy o bitwie warszawskiej i radomskiej bohaterce

- Wyświetlimy niemy film Ryszarda Bolesławskiego „Cud nad Wisłą” z roku 1921, z Jadwigą Smosarską w roli głównej, zrealizowany na zamówienie ówczesnego Wydziału Propagandy Ministerstwa Spraw Wojskowych- mówi Jakub Mitek z Resursy. - Następnie pokażemy najnowszy film dokumentalny przygotowany przez Resursę, czyli „Twoje życie za moje życie” w reżyserii Elwiry Dzikowskiej, opowiadający o radomskiej bohaterce wojny polsko-bolszewickiej Teresie Grodzińskiej.

Cud nad Wisłą

Treścią filmu "Cud nad Wisłą" są dzieje wojny polsko-bolszewickiej roku 1920, zakończonej bitwą warszawską, która przeszła do historii jako „Cud nad Wisłą”. Film ten do naszych czasów zachował się jedynie we fragmentach - z trwającego ponad 2 godziny filmu ocalały jedynie 53 minuty.

W głównej roli kobiecej wystąpiła Jadwiga Smosarska, największa gwiazda polskiego kina w okresie dwudziestolecia międzywojennego.

Bohaterska pielęgniarka

Drugi obraz poświęcony jest Teresie Grodzińskiej. To polska sanitariuszka, która została pośmiertnie odznaczona Orderem Virtuti Militari, jako pierwsza kobieta w II RP.

Teresa Grodzińska, jako uczennica Gimnazjum imienia Marii Gajl w Radomiu działała w harcerstwie, a w 1915 wstąpiła do tajnej Organizacji Młodzieży Narodowej. Po ukończeniu gimnazjum w 1918 rozpoczęła naukę w szkole ogrodniczej w Warszawie. Po wybuchu wojny polsko-bolszewickiej w czerwcu 1920 rozpoczęła praktykę w stołecznym Szpitalu Ujazdowskim mając na celu służbę na froncie jako ochotniczka. 21 lipca 1920 została wysłana jako pielęgniarka z kompanią sanitarną Brygady Jazdy Ochotniczej numer 1 w okolice Hrubieszowa.

Podczas odwrotu II batalionu ze wsi Gródek na wschód od Hrubieszowa, pozostała z ciężko rannymi żołnierzami, szła między ostatnimi z wycofujących się żołnierzy, między innymi przeprowadziła wielu z nich przez płonący most na rzece Huczwie mimo jego ostrzału przez trzy nieprzyjacielskie karabiny maszynowe. 1 września 1920 wojska polskie zostały otoczone przez 1 Armię Konną Siemiona Budionnego.

Teresa Grodzińska nie wycofała się chcąc kontynuować opiekę nad rannymi żołnierzami i we wsi Stepankowice podczas ich opatrywania została wzięta do niewoli. Została uprowadzona do wsi Czortowice i była przetrzymywana w stodole, gdzie broniła się przed bolszewikami przez kilka godzin siekierą. Została zamordowana w okrutny sposób. Po późniejszym zajęciu Hrubieszowa i okolic przez wojska polskie i wskazaniu miejsca jej pochówku przez lokalną ludność, z rozkazu dowódcy 35 pułku piechoty zwłoki zostały ekshumowane.

Teresa Grodzińska została pochowana w Chełmie, a 18 września 1920 roku odbył się jej oficjalny pogrzeb w Radomiu, zorganizowany z honorami wojskowymi. Był wielką manifestacją patriotyczną i wzięła w nim udział niemal cała ludność miasta.

Teresa Grodzińska spoczywa na Cmentarzu Rzymskokatolickim w Radomiu przy ulicy Bolesława Limanowskiego.

Obie projekcje zostaną poprzedzone merytorycznym wstępem.