Serock. Ponad 9 wieków historii

[galeria_glowna]
Obejrzeliśmy program zespół artystycznego SMS, którego nazwa nie ma żadnego związku z popularną formą elektronicznego przekazywania sobie informacji. Stanowi ona skrót od Stowarzyszenia Miłośników Stubianki - jednej z wsi w gminie. Zespół istnieje dopiero rok, ale już jest niezły.

Pierwszą wzmiankę o Serocku, a ściślej o grodzie nazywającym się wówczas Syrozch, znaleziono w tzw. falsyfikacie mogileńskim z 1065 roku.

Wiadomo, że w XI - XIII wieku tutejszy gród kasztelański nad Narwią, vis a vis jej ujścia do Bugu, stał na otoczonym podgrodziem wzgórzu między dwoma wąwozami. Powstała na północ od grodu osada targowa zlokalizowana została na prawie polskim, zwanym też książęcym. Jej centrum stanowił prostokątny plac - rynek, z którego naroży wychodziły ulice.

W 1417 r. książę mazowiecki Janusz I Starszy potwierdził miejskość Syrozcha nadając mu prawa miejskie chełmińskie. Około 1425 roku jego nazwa uległa zmianie na Syroczecz, zaś w 1,5 wieku później na Seroczec. Wywodzona jest ona od przymiotnika "szyroki" odnoszącego się do szerokiego w tym miejscu koryta zbiegu dwu rzek.

Rozwój Serocka zahamowała wielka zaraza w 1572 roku oraz szwedzki Potop, który zniszczył go niemal doszczętnie. Jako podnosząca się z upadku mieścina, znalazł się on w ogniu walk Powstania Kościuszkowskiego 1794 r., napoleońskich w 1809 oraz Powstania Styczniowego 1831 r. Rozwijał się jednak, osiągając przed wielkim pożarem w 1893 roku liczbę blisko 5 tys. mieszkańców. Około 3 tys. z nich straciła wówczas niemal cały majątek. Konsekwencją tego pożaru była odbudowa i budowa, już murowanych kamienic i domów. Prawa miejskie Serock odzyskał w 1923 roku.

WCZORAJ I DZIŚ

Kolejne ciężkie straty, z zagładą licznej ludności żydowskiej, miasto poniosło w latach II wojny światowej. 75% zabudowy legło wówczas w gruzach.

Współczesny rozwój Serocka jest bardzo świeżej daty. W 1997 r. na zabytkowym Rynku zbudowano ratusz i odtworzono historyczną zabudowę pierzei. Głównym zabytkiem miasta jest późnogotycki kościół o oryginalnej architekturze. W jego dziejach jest sporo ważnych dat wymienionych na tablicy informacyjnej po prawej stronie wejścia.

Sporo zamieszania i nieporozumień wprowadza natomiast wśród turystów napis Anno Domini 1938 wykuty na kamiennej belce nad wejściem do świątyni. Data ta nie została uwzględniona we wspomnianej jej historii. Nie bez trudu udało mi się ustalić, że dotyczy ona… przeprowadzonego remontu.

Z terenu kościoła roztacza się piękny widok na wody zalewu. Do miejscowych zabytków, których nie zdołaliśmy już zobaczyć z braku czasu, należy też średniowieczne grodzisko Barbarka z XI w. Na terenie gminy zaś pałac Radziwiłłów w Jadwisinie; dawny pałac Krasińskich z XIX w. i neoklasycystyczne kasyno oficerskie w Zegrzu; tamże oraz w Dębem fortu z początku XX w; a także neobarokowy kościół p.w. św. Antoniego Padewskiego z 1895-1899 r. w Woli Kiełpińskiej.

Od kilkunastu dni czynny jest natomiast w lesie nad Narwią, na obrzeżach Serocka w pobliżu rezerwatu w Jadwisinie, Centrum Konferencyjne i SPA "Narvil". Duży, zajmujący 38 tys. m², kompleks o ładnej architekturze, ciekawie wkomponowany w otoczenie. Z 32 (!) nowocześnie wyposażonymi salami konferencyjnymi, ogromną salą balową oraz 332 pokojami z 664 łóżkami.

W centrum tym sale konferencyjne noszą nazwy rzek. Na parterze światowych, na I piętrze europejskich i na II p. polskich. Jest w nim również basen, korty tenisowe, plaża itp. Inwestorem jest spółka ( jej nazwa ma zostać ujawniona jesienią ) polska. I jak dowiedzieliśmy się, aż do końca października niemal wszystkie miejsca są już zarezerwowane.