W Muzeum imienia Malczewskiego w Radomiu otwarto wystawę "Socrealizm. Sztuka w służbie propagandy"

Na wernisaż przyszło wielu widzów zainteresowanych taką formą powrotu do przeszłości. Wszystkich powitał Leszek Ruszczyk, dyrektor Muzeum imienia Malczewskiego.

Następnie kuratorzy wystawy: Damian Jendrzejczyk i Krzysztof Skarżycki, przybliżyli założenia ekspozycji.

Wystawa opowiada o zjawisku socrealizmu, który jako kierunek w sztuce dominował w latach pięćdziesiątych XX wieku. Jako jedyny i słuszny został ogłoszony podczas IV Zjazdu Delegatów Związku Polskich Artystów Plastyków w Katowicach w czerwcu 1949 roku.

Nowa sztuka miała wzorować się na ukształtowanej w latach 1925-34 sztuce radzieckiej, która według założeń Stalina miała być narodowa w formie oraz socjalistyczna w treści.

Ekspozycja została podzielona na pięć części. W pierwszej prezentowane są prace najważniejszych przedstawicieli tego nurtu, którymi byli zarówno ortodoksyjni wyznawcy nowej sztuki, tacy jak Juliusz Krajewski, czy Włodzimierz Zakrzewski, jak i uznani przedwojenni artyści jak Wojciech Weiss, Zbigniew Pronaszko czy Xawery Dunikowski.

- Na wystawie pokazujemy również prace młodych wówczas artystów, początkowo naiwnie wierzących w słuszność założeń realizmu socjalistycznego, którzy w późniejszych latach odegrają bardzo ważną rolę w sztuce polskiej - tłumaczyli komisarze. - To obrazy Andrzeja Wróblewskiego, Aleksandra Kobzdeja, Wojciecha Fangora, Alfreda Lenicy, czy Aliny Szapocznikow.

Dokonania artystów zostały podzielone ze względu na wiodące tematy socrealizmu: praca, industrializacja, zmiany zachodzące na polskiej wsi, walka o pokój, walka z analfabetyzmem, odbudowa kraju po zniszczeniach wojennych, portrety przodowników pracy, portrety przywódców partyjnych oraz malarstwo historyczne.

Kolejną cześć wystawy stanowią prace artystów, którzy odrzucili formułę socrealizmu, milczeli lub tworzyli „do szuflady” wyrzucając się poza nawias oficjalnej sztuki. Pokazane są tu prace artystów nieprzejednanych, takich jak Władysław Strzemiński, Maria Jarema i Jonasz Stern

Osobnym akcentem ekspozycji jest wzornictwo przemysłowe. Są prace projektantów związanych ze Spółdzielnią Artystów Ład, takich jak Jan Kurzątkowski, Władysław Wincze, Olgierd Szlekys, czy Helena Bukowska. Projekty te są stylistycznie bardzo daleko od oficjalnej estetyki realizmu socjalistycznego.

Jest też możliwość obejrzenia oryginalnych plakatów propagandowych z wczesnych lat 50- tych, autorstwa najwybitniejszych przedstawicieli polskiej szkoły plakatu: Henryka Tomaszewskiego, Józefa Mroszczaka, Tadeusza Trepkowskiego, Waldemara Świerzego, Wojciecha Fangora, Romana Cieślewicza, Eryka Lipińskiego oraz Waleriana Borowczyka.

Kolejną częścią wystawy jest socrealizm w sztuce ludowej. Są to prace na papierze oraz wycinanki z typowymi dla realizmu socjalistycznego tematami, jak walka o pokój, walka ze stonką ziemniaczaną czy walka z analfabetyzmem.

Jest to pierwsza prezentacja dzieł o tej tematyce w Radomiu od czasu Salonów Zimowych z pierwszej połowy lat 50-tych XX wieku. Na wystawie znajduje się ponad 120 muzealiów z takich dziedzin sztuk plastycznych jak malarstwo, rzeźba, plakat, grafika oraz wzornictwo przemysłowe.

Wystawa będzie czynna do końca roku.