Asy
Świety Krzyz
Świety Krzyz - nasz as karo
Świety Krzyz - symbol Gór Świetokrzyskich, polozony jest na Lysej Górze, zwanej takze Lyścem. Legendy związane z tym miejscem mówią o czci oddawanej tu bóstwom. Po przyjeciu chrztu przez Polske, na szczycie góry wzniesiona zostala murowana świątynia, tym samym uszanowano pradawny zwyczaj zbierania sie ludzi na obrzedy, nadając mu jednak odmienny, chrześcijanski charakter.
Klasztor na Świetym Krzyzu powstal prawdopodobnie w 1006 roku, ufundowany przez Boleslawa II Krzywoustego. Jego nazwa pochodzi od relikwii Krzyza Świetego przechowywanych w tutejszym kościele. Istnieje wiele legend, dotyczących okoliczności przekazania relikwii Drzewa Krzyza Świetego. Jedna z nich mówi o świetym Emeryku, synu króla wegierskiego Stefana I, który mial je podarowac jako wotum dziekczynne za odnalezienie drogi podczas polowania w puszczy.
Przez kilkaset lat pobytu benedyktynów na Świetym Krzyzu, opactwo bogacilo sie i rozrastalo, mimo licznych najazdów i pozarów. Zakonnicy prowadzili szpital i przytulek oraz apteke, w której produkowali ziola i leki. Najwieksze zaslugi polozyli na polu kultury, zakladając i rozwijając slynną biblioteke, i ratując wiele zabytków polskiego piśmiennictwa, w tym najbardziej znane Kazania Świetokrzyskie. Wladze carskie zlikwidowaly opactwo benedyktynskie w 1819 roku. Od 1849 roku zespól klasztorny byl wiezieniem dla ksiezy, póLniej ciezkim wiezieniem karnym, ewakuowanym w czasie II wojny światowej. Niemcy przetrzymywali tam jenców Armii Czerwonej. Zakonników gestapo wywiozlo do Oświecimia, gdzie zgineli. W 1936 roku cześc dawnego klasztoru powierzono Misjonarzom Oblatom Maryi Niepokalanej, którzy rezydują tam do dzisiaj.
Zwiedzający zespól klasztorny na Lyścu mogą zobaczyc kościól z cennymi obrazami Franciszka Smuglewicza, kruzganki klasztorne, zakrystie, kaplice Oleśnickich, a takze Muzeum Misyjne Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej. Na Świetym Krzyzu mieści sie tez Muzeum Przyrodniczo-Leśne Świetokrzyskiego Parku Narodowego z bogatą kolekcją świetokrzyskiej fauny i flory.