Zapomniane i niedoceniane? Poznaj historie niezwykłych kobiet z regionu świętokrzyskiego

Anna Henryka Pustowójtówna

Urodziła się w 1843 roku niedaleko Lublina. Od młodzieńczych lat była wychowana w duchu niepodległościowym. Śpiewała pieśni patriotyczne i składała kwiaty w miejscach ważnych dla Polski wydarzeń. Już wtedy za swoje oddanie była ścigana przez władze rosyjskie.

Kiedy wybuchło powstanie styczniowe przedostała się do Lwowa i podążyła w kierunku Gór Świętokrzyskich. „W Staszowie przyłączyła się do oddziału Mariana Langiewicza, który mianował ją adiutantem Dionizego Czachowskiego. Ze względów obyczajowych chodziło o podporządkowanie młodej kobiety starszemu dowódcy” – pisał doktor Cezary Jastrzębski.

Wkrótce została jednak adiutantem samego generała Mariana Langiewicza. Przyjęła pseudonim Michał Smok. W całej kampanii, zakończonej bitwą pod Grochowiskami (obecny powiat pińczowski) „wykazała się nie tylko wielkim poświęceniem w ratowaniu rannych powstańców, ale też nadzwyczajną odwagą na polu bitwy, co miało miejsce zwłaszcza pod Małogoszczem (obecny powiat jędrzejowski)” – pisał doktor Jastrzębski.

W obliczu upadku powstania zmuszona została do emigracji. Zmarła w 1881 roku. Została pochowana na cmentarzu w Paryżu.