Rozpoczęły dzień „Tamte rytmy” podczas których Nina Stiller, znakomita żydowska wokalistka, która wystąpiła przed publicznością w sobotę, zaprosiła na na warsztaty interpretacji żydowskich piosenek i ruchu scenicznego. Zajęcia odbyły się w sali baletowej Resursy.
O godzinie 10 rozpoczęło się pierwsze zwiedzanie autokarem Szlaku Pamięci Żydów Radomskich „Ślad” z przewodnikiem. Autokar ruszył z placu przy ulicy Bożniczej. Następnie goście Spotkań z USA i Izraela a także radomianie odwiedzili wszystkie miejsca trasy szlaku. Na trasie znajdują się synagoga przy ulicy Podwalnej i Bóżniczej, duże getto przy ulicy Wałowej, obóz pracy przy ulicy Szwarlikowskiej, szpital starozakonny przy ulicy Limanowskiego 23), dawny szpital psychiatryczny przy Placu Stare Miasto, siedziba stowarzyszenia „Ezra” przy ulicy Traugutta 52, siedziba Żydowskiej Gminy Wyznaniowej przy ulicy Żeromskiego 9, dom starców przy ulicy Warszawskiej, małe getto w rejonie ulic Słowackiego i Złotej, obóz pracy przy ulicy Śląskiej i cmentarz żydowski przy ulicy Towarowej. Tablice przypominające historię żydowskiej społeczności w Radomiu zawierają archiwalne zdjęcia oraz krótkie informacje w języku polskim, angielskim i hebrajskim
Na cmentarzu żydowskim przy ulicy Towarowej odsłonięta została tablica upamiętniająca Chaima Kinclera, ostatniego przewodniczącego „Beit Radom” w Izraelu. Jego sylwetkę przypomniał wiceprezydent Karol Semik, który też dokonał uroczystego odsłonięcia tablicy. Zmarły w 2011 roku w Tel Awiwie w Izraelu Chaim Kincler, radomianin, założyciel i przewodniczący Stowarzyszenia Żydów Wychodźców z Radomia był absolwentem liceum imienia Chałubińskiego. Zaraz po wybuchu wojny wyjechał z bratem na Wschód. Był jakiś czas na Syberii, pracował i studiował. Po wojnie wrócił do Polski, dostał pracę w Ministerstwie Ziem Odzyskanych, ale zaraz znalazł się po drugiej stronie żelaznej kurtyny, gdzie organizował przerzut Żydów na Bliski Wschód. Sam wyjechał tam w 1948 i bił się z bronią w ręku o państwo Izrael. Przez długie lata, z wiadomych względów, nie mógł przyjechać do Polski. Ale tęsknił: założył w Izraelu Stowarzyszenie Żydów Wychodźców z Radomia.
Do Radomia przyjechał w połowie lat 80. tych. Społeczność dawnych żydowskich mieszkańców Radomia, dziś rozsiana po świecie, od dawna starała się o budowę lapidarium - pomnika z macew. Chaim KIncler rozpoczął starania o budowę takiego pomnika na cmentarzu żydowskim. Dzięki zaangażowaniu władz Radomia, sponsorów z Izraela, służby więziennej Polski i Izraela, pomnik powstał. Odsłonięto go w 2010 roku. Chaim Kincler był odznaczony przez prezydenta Radomia medalem Bene Merenti Civitas Radomiensis.
Po odsłonięciu tablicy odbył się koncert romskiego zespołu „Bathale Manasha”. To warszawska grupa grająca muzykę żydowską i bałkańską. Wybór tej grupy nie był przypadkowy. W radomskim getcie przebywała grupa Romów, których tak jak Żydów Niemcy skazali na zagładę. Pamięć o tym kultywują obecni romscy mieszkańcy Radomia, którzy od lat opiekują się cmentarzem żydowskim - są najbliższymi sąsiadami kirkutu.
„Ślad” zakończył się wieczorem na placu przy ulicy Bóżnicznej. Wyświetlono o film „Klejnot w Koronie”-opowieść o historii Żydów w Radomiu począwszy od legendarnej Esterki aż po Zagładę. Wiele miejsca film poświęca codziennemu życiu Żydów w latach 30 tych. Grała„Bathala Manasha”.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
