Bliźniąt wciąż u nas przybywa. Doktor Grzegorz Świercz: "Pacjentki reagują szokiem, ale i radością"

Czy to prawda, że z roku na rok rodzi się coraz więcej bliźniąt?
Statystycznie bliźniaki występują raz na osiemdziesiąt ciąż, ale rzeczywiście w ostatnich latach mamy zdecydowany wzrost częstotliwości występowania tego zjawiska. Wiąże się to z dwiema przyczynami. Po pierwsze, jest to kwestią rodzących, troszkę starszych kobiet. Jest to przyczyną coraz większego prawdopodobieństwa, że rozwinie się u niej ciąża bliźniacza. Druga sprawa jest taka, że coraz więcej pacjentek jest leczonych z powodu niepłodności, więc stosujemy leki, które stymulują jajeczkowanie. Czasem te jajeczkowania są mnogie, dlatego częściej dochodzi do ciąży bliźniaczej.

Dlaczego ciąża bliźniacza jest „trudniejsza” dla pacjentek niż w przypadku, gdyby nosiły w brzuchu jedno dziecko?
Mimo że dzieci jest dwójka, to wszystkie patologie ciąży są znacznie więcej niż dwukrotnie częstsze. Uwarunkowane jest to wieloma czynnikami hormonalnymi, immunologicznymi i anatomicznymi. Macica „nie nadąża” za rozwojem płodów, jest mocniej rozciągnięta i dlatego częściej zdarzają się porody przedwczesne oraz odpłynięcia wód płodowych przed terminem. Może się zdarzyć również tak, że między łożyskami obydwu płodów powstaną połączenia żylno-tętnicze i wtedy jedno dziecko „okrada to drugie”. Obrazując, większa część krwi jest kierowana do jednego z bliźniąt, co jest oczywiście niebezpieczne i istnieje nawet poważne zagrożenie obumarcia płodu. Między innymi dlatego ciąże bliźniacze powinny być monitorowane znacznie częściej niż ciąże jednopłodowe. Warto jednak wiedzieć, że medycyna i opieka perinatalna w ostatnich latach zrobiła tak duży postęp, że jesteśmy sobie w stanie naprawdę dobrze radzić z prowadzeniem ciąż mnogich. Bardzo często udaje nam się donosić ciąże bliźniacze do terminu.

Pan pierwszy widzi, że zamiast jednego dziecka, jest na przykład dwójka i przekazuje tę wiadomość pacjentce. Jest duża radość?
Dzisiaj w związku z rozwojem ultrasonografii bardzo wcześnie wykrywamy, że jest dwójka lub więcej dzieci. Ja pracuje na tyle długo, że jeszcze pamiętam, gdy było to zaskoczeniem dopiero przy samym porodzie. Mało tego zdarzają się też sytuacja i szok jest jeszcze większy, że pacjentki zgłaszają się na badanie bardzo wcześnie – w niespełna szóstym tygodniu – i widzimy wtedy pęcherzyk ciążowy nie widząc jeszcze pola płodowego. I mówimy wtedy pacjentce, że po prostu jest w ciąży. A kiedy za dwa tygodnie przychodzi na kolejne USG to okazuje się, że mamy do czynienia z ciążą bliźniaczą. Wtedy to zazwyczaj jest spore zaskoczenie, ale kobiety raczej bardzo miło reagują na taką informację, a już idealna jest wiadomość, że mamy do czynienia z ciążą bliźniaczą i jedno z dzieci jest płci męskiej, a drugie żeńskiej. Oczywiście choć radość jest wielka to zawsze przestrzegamy pacjentki, że ciąża bliźniacza jest ciążą trudniejszą. Niemniej, potrafimy już sobie dobrze radzić z tymi trudnościami. Bo pamiętajmy, że bliźniaki dojrzewają wcześniej niż dzieci z ciąż jednopołodowych, co jest akurat korzystne, ponieważ porody z ciążą bliźniaczą zdarzają się często przed terminem.

A czy ciąża bliźniacza jest uwarunkowana genetycznie?
Nie można jednoznacznie powiedzieć, że się to dziedziczy, natomiast na pewno większa skłonność jest do ciąż bliźniaczych w rodzinach, gdzie one występowały w poprzednich pokoleniach.