Czas pracy a sprawy osobiste

Nawiązując stosunek pracy, pracownik zobowiązuje się do świadczenia pracy na rzecz pracodawcy - pod jego kierownictwem i w miejscu i czasie przez niego wyznaczonym, a pracodawca - do wynagradzania go za pracę. Ale są sytuacje, gdy pracodawca płaci także za czas niewykonywania pracy. Jest tak, gdy pracownik w czasie pracy zmuszony jest załatwić swoje sprawy prywatne. Przepisy prawa pracy określają, w jakich przypadkach pracodawca zobowiązany jest zwolnić pracownika od pracy i kiedy przysługuje mu z tego tytułu wynagrodzenie, a kiedy zwolnienie jest bez prawa do wynagrodzenia, nie jest to więc decyzja uznaniowa pracodawcy. Dotyczy to ślubu pracownika, urodzenia dziecka czy zgonu pogrzebu najbliższej rodziny. W innych przypadkach związanych z załatwianiem spraw osobistych w czasie pracy, zależy to od pracodawcy i powinno być unormowane w regulaminie pracy firmy. Regulaminy pracy przewidują taką możliwość, pod warunkiem, że później odpracuje on nieobecność.

Innym rozwiązaniem jest wprowadzenie 60-minutowej przerwy w pracy, która oznacza, że każdy pracodawca może wprowadzić godzinną przerwę, by pracownicy mogli załatwić swoje sprawy. Za ten czas nie otrzymują oni jednak wynagrodzenia, bo nie jest on wliczany do czasu pracy. Trzeba też pamiętać, że jeśli pracownik będzie miał w tym czasie wypadek, to nie będzie to wypadek przy pracy.

Wyjście do sądu

Gdy pracownik w czasie pracy musi wziąć udział w rozprawie sądowej, pracodawca ma obowiązek zwolnić go na ten czas od pracy jedynie wówczas, gdy otrzyma on wezwanie do stawienia się przed organem administracji rządowej lub samorządu terytorialnego, sądem, prokuraturą, policją albo organem prowadzącym postępowanie w sprawach o wykroczenia. Jeżeli obecność pracownika na rozprawie nie jest obowiązkowa, pracodawca nie musi zwolnić go od pracy, nawet jeśli to sprawa wytoczona z powództwa pracownika.

Opieka nad dzieckiem

Przepisy prawa pracy przewidują też prawo do wolnego od pracy w wymiarze dwóch dni w roku kalendarzowym dla pracownika wychowującego przynajmniej jedno dziecko w wieku do lat 14. Za te dni przysługuje mu prawo do wynagrodzenia. Wymiar zwolnienia nie zależy ani od wymiaru etatu ani od okresu zatrudnienia. Jeżeli oboje rodzice lub opiekunowie są zatrudnieni, prawo do wykorzystania opieki przysługuje tylko jednemu z nich.