Dobre, bo świętokrzyskie

Gdzie kupić tradycyjne produkty:

Sklep ekologiczny przy ulicy Kościuszki w Kielcach, sklep ekologiczny przy ulicy Waryńskiego w Ostrowcu Świętokrzyskim, siedziby producentów (najczęściej gospodarstwa agroturystyczne), podczas cyklicznych imprez. Tradycyjne produkty można też skosztować w restauracji Cymes, na Rynku w Chmielniku.

Lista Produktów Tradycyjnych, którą prowadzi Ministerstwo Rozwoju Regionalnego ciągle się powiększa.

Ostatnio informowaliśmy, że w styczniu z naszego regionu na listę trafiło sześć produktów: sandomierski olej rzepakowy, karp z Wójczy, fitka kazimierska, kamcia, opatkowickie wino chlebowe i słupiański siekaniec dworski. Teraz lista wzbogaciła się o pięć również świętokrzyskich przysmaków: kiełbasę swojską z Kunowa, kiełbasę radoszycką, chleb iwański, krówkę opatowską oraz jabłka sandomierskie.

Ta elitarna lista oczywiście nie jest dostępna dla wszystkich. Żeby produkt się na nią dostał musi być wytwarzany od co najmniej 25 lat. Kolejnym, istotnym kryterium jest produkcja z surowców posiadający tradycyjny skład lub sposób produkcji. Zadaniem listy jest zwiększać zainteresowania tego typu produktami i co za tym idzie może przyczynić się do wzrostu dochodów wytwórców tradycyjnego jadła.

Lista obecnie liczy 836 produktów z terenu całej Polski. Najwięcej przysmaków na niej jest z województwa śląskiego - 111 i pomorskiego - 109, najmniej, bo po 10 znajduje się z regionu lubuskiego i zachodnio-pomorskiego. Województwo świętokrzyskie z 51 produktami na liście plasuje się po środku.
Kiełbasa swojska z Kunowa - w okresie międzywojennym na terenie gminy Kunów istniały 3 zakłady rzemieślnicze, w których mistrzowie wyrabiali wędliny swojskie. Po roku 1945 na tych terenach została powołana Gminna Spółdzielnia, która przejęła w spadku rzeźnie i otworzyła zakład, gdzie wytwarzano wędliny, w tym kiełbasę swojską. Kiełbasa jest doprawiana czosnkiem i pieprzem i wędzona drewnem dębowym, olchowym bądź drzewem owocowym.

Kiełbasa radoszycka - ta kiełbasa pamięta czasy średniowiecza. Tradycje rzeźnickie i kupieckie zakorzeniły się głęboko i przetrwały do dnia dzisiejszego. Wyrabiana jest z mięsa wieprzowego z dodatkiem pieprzu oraz czosnku. Dobrze wymieszane mięso napełniane jest w naturalne jelita, a następnie poddawane wędzeniu w ciepłym dymie przez około dwie godziny.

Chleb iwański - wyrabia się go od 40 lat w Iwaniskach. Z odpowiednio wyrobionego ciasta, ręcznie formowane zostają bochenki chleba. Następnie układane są na wcześniej przygotowanych deskach i pozostawione do wyrośnięcia na około 20 minut. Chleb iwański wypiekany jest w piecu trzonowym zbudowanym z cegły szamotowej i opalany drzewem iglastym.

Krówka opatowska - jej wyrób rozpoczął się w 1980 roku. Głównym surowcem do produkcji krówki jest mleko pozyskiwane od rolników z terenu powiatu opatowskiego. Większość czynności wykonywanych przy produkcji cukierków odbywa się ręcznie. Krówka opatowska jest wielokrotnie nagradzana na różnego rodzaju konkursach na terenie kraju jak i za jego granicami.

Jabłka sandomierskie - sady owocowe na tym terenie pierwsi założyli ojcowie cystersi przy klasztorze w Koprzywnicy. W XIX wieku praktycznie przy każdym sandomierskim dworze, zamku czy zaścianku sadzano drzewa owocowe - jabłonie. Powstawały też szkółki drzew owocowych z różnych odmian jabłoni. Obecnie, na terenie regionu sandomierskiego jabłonie zajmują powierzchnię około 11 186 hektarów.