Dramatyczne wzrosła liczba mieszkańców Świętokrzyskiego z zaawansowanym rakiem. To pokłosie pandemii

W Świętokrzyskim Centrum Onkologii w Kielcach regularnie odbywają się „Białe Soboty” z profilaktyką onkologiczną. Badania jednak można wykonać również w inne dni, do czego zachęcają lekarze. Mimo to, liczba pacjentów nie zadowala. - Zgłaszalność zawsze była niewystarczająca i taka jest w dalszym ciągu. Jeśli chodzi o cytologię to jest ona na poziomie 17 procent wszystkich uprawnionych osób i jest to próg poniżej naszych oczekiwań. W skali kraju zgłaszalność wynosi 11 procent, więc obie te liczby są zbyt małe, ale u nas jest lepiej o około 50 procent – podkreśla doktor Leszek Smorąg, kierownik Zakładu Profilaktyki Onkologicznej Świętokrzyskiego Centrum Onkologii w Kielcach.

Pandemia i rok 2020 był czarnym czasem dla profilaktyki. - Udział w programach profilaktycznych był szokująco niski. W tej chwili odrabiamy te straty, aczkolwiek mamy teraz pacjentki z wyższym stopniem zaawansowania choroby, właśnie dlatego, że wcześniej się nie zgłosiły. Wyjście z sytuacji popandemicznej zajmie nas nie miesiące, a lata – mówi lekarz.

Warto tu zaznaczyć, że wynik jest tym tragiczniejszy, że wcześnie wykryty rak szyjki macicy jest w 100 procentach wyleczalny. - Jeżeli zmiana jest wykryta na etapie bezobjawowym podczas badań profilaktycznych to jest całkowicie wyleczalna.

Słowo „bezobjawowym” nie jest użyte bez powodu, ponieważ wiele pacjentek używa słów: „Nie badałam się, bo nic mi się nie działo”. Natomiast jeśli chodzi o pacjentki, które zgłaszają się do nas, bo już pojawiają się objawy, to śmiertelność sięga 60 procent – mówi doktor Smorąg i dodaje, że to bardzo dużo. - Nie wynika to z tego, że źle te pacjentki leczymy. Były robione badania porównawcze umieralności pacjentek z rakiem szyjki macicy w krajach skandynawskich oraz Polsce i na tle Skandynawii faktycznie wypadaliśmy bardzo źle. Jednak kiedy zostały przeanalizowane stopnie zaawansowania, z jakim się pacjentki zgłaszały to okazało się, że do nas większość pacjentek zgłasza się, gdy ta choroba jest już na etapie objawowym. W Skandynawii i wielu innych krajach Europy pacjentki chętniej się badają i choroba jest wcześniej diagnozowana – zwraca uwagę specjalista.

W przypadku raka piersi różnica w umieralności nie jest taka duża. - Gdy u pacjentki zostaje wykryty nowotwór na podstawie badań profilaktycznych to mamy dużo większą szansę na to, że leczenie będzie się odbywało nieinwazyjnie i uda nam się zachować atrybut kobiecości, jakim jest pierś. Te pacjentki wychodzą ze spotkania z rakiem mniej okaleczone – dodaje lekarz.

To wszystko potwierdza jedynie fakt, że regularne badania profilaktyczne mogą uratować życie. Cytologia powinna być wykonywana raz na trzy lata w grupie kobiet w wieku 25-59 lat. Mammografia co dwa lata w grupie wiekowej 50-69 lat, chyba że u pacjentki w pierwszym stopniu pokrewieństwa (u mamy, siostry, córki) wystąpił rak piersi – wtedy badanie powinno być wykonywane raz w roku. - Namawiam również do samobadania piersi, które doprowadza do tego, że trafia do nas pacjentka z nowotworem w niskim stopniu zaawansowania – zaznacza doktor Leszek Smorąg.

Świetne efekty przeniosła „Biała sobota” po świętach wielkanocnych. Wykonano ponad 70 badań. Największą popularnością cieszyła się profilaktyczna mammografia (41 badań). Ogromnym zainteresowaniem cieszyły się również badania laryngologiczne w Programie profilaktyki nowotworów głowy i szyi, które w sobotę przeprowadzał doktor Jakub Spałek z Kliniki Otolaryngologii, Chirurgii Głowy i Szyi. Od początku tego programu przebadaliśmy już ponad 9 000 osób. Około 20 procent zostało skierowanych na diagnostykę pogłębioną. U 80 osób stwierdzono nowotwór na wczesnym etapie rozwoju. - Program spełnił swoje zadanie, bo dzięki tym badaniom mogliśmy uratować zdrowie i życie pacjentom, którzy nie podejrzewali u siebie choroby nowotworowej - mówi doktor Jakub Spałek. Program profilaktyki nowotworów głowy i szyi trwa do końca tego roku. Na badania powinny się zgłosić szczególnie osoby z grup ryzyka: palące papierosy, spożywające regularnie alkohol, mające zwiększone ryzyko infekcji wirusem HPV. Z badania mogą skorzystać osoby w wieku 40-65 lat.

Dwadzieścia pań skorzystało z profilaktycznej cytologii.

Kolejna „Biała Sobota”, która będzie już 28 maja. W programie: mammografia w Programie profilaktyki raka piersi - rejestracja na badanie: 607 77 88 88, cytologia w Programie profilaktyki raka szyjki macicy- rejestracja na badanie: 609 99 00 33, nasofiberoskopia w Programie profilaktyki nowotworów głowy i szyi- rejestracja na badanie: 41 36 74 653.

Z powyższych badań można również skorzystać codziennie od poniedziałku do piątku w Świętokrzyskim Centrum Onkologii. Wystarczy zarejestrować się telefonicznie.