Góry Świętokrzyskie po raz kolejny stały się areną wielkich odkryć geologicznych. Niektórzy wciąż jeszcze pamiętają zainteresowanie, jakie przed kilku laty wzbudził tetrapod, którego ślady znaleziono w kopalni dolomitu w podkieleckiej gminie Zagnańsk. Teraz tetrapoda zdetronizował dunkleosteus, czyli drapieżna ryba znaleziona we wsi Płucki, w gminie Łagów - 35 kilometrów od stolicy regionu. Obu odkryć dokonał pochodzący z Kielc doktor Piotr Szrek, geolog z Państwowego Instytutu Geologicznego, wspólnie z innymi naukowcami. Wyjątkowa ryba pływała w morzu, które mieściło się tu jeszcze 370 milionów lat temu.
W Płuckach, na skraju doliny, znajduje się stanowisko w formie niewielkiej odkrywki; zostało ono stworzone przez badaczy geologii i paleontologii. Miejsce to słynie z zapisanej w widocznym profilu skalnym granicy pięter dewońskich. To jedyne takie stanowisko w Europie Środkowej.
Poznajmy dunkleosteusa
Odnaleziony w Łagowie dunkleosteus to drapieżna ryba. W obrębie tego rodzaju znane są gatunki, których przedstawiciele osiągali niewielkie rozmiary - do kilkunastu centymetrów, ale i prawdziwi giganci. Dunkleosteusy były rybami morskimi aktywnie polującymi na inne zwierzęta. Zamieszkiwały głównie morza dawnych kontynentów północnych, głównie szelfy Laurussji, czyli obecnej Europy i części Ameryki Północnej. Maksymalne rozmiary, jakie mogły osiągać dunkleosteusy, to nawet 20 metrów długości. Mogą to być zatem pierwsze w historii kręgowców wielkie drapieżniki i jedne z większych w historii życia w ogóle. Co ciekawe ryby te imponowały nie tylko wielkością - badania dowodzą, że siła nacisku szczęk tych stworzeń mogła wynosić nawet 2 tony. Dane te sugerują, że mogły to być jedne z największych i najgroźniejszych morskich drapieżników w historii życia na Ziemi.
Lokalne znaleziska doktora Piotra Szreka to pierwsze pewne szczątki dunkleosteusa, na które natrafiono w Europie. Geolog już 20 lat temu znalazł ślady tych drapieżnych ryb, ale dopiero wykopaliska prowadzone w ostatnich latach oraz współpraca z innymi poszukiwaczami skamieniałości pozwoliły na skompletowanie informacji i materiału dotyczących dunkleosteusa, które z kolei zaowocowały kompleksową identyfikacją.
Znaleziona w Łagowie pradawna pancerna ryba to najstarsza przedstawicielka gatunku odkryty w Europie, a zarazem jeden z największych drapieżników w ogóle. Naukowcy szacują, że długość tylko jej głowy to ponad 60 centymetrów.
Opisy polskich okazów można już znaleźć w czasopiśmie naukowym Estonian Journal of Earth Sciences. Niebawem obszerny, kompleksowy artykuł na ich temat autorstwa doktora Piotra Szreka ukaże się również w magazynie National Geographic.
Doskonała okazja dla gminy
Dzięki odkryciu dunkleosteusa Łagów może sporo zyskać. To nie tylko doskonały powód do odwiedzenia gminy przez naukowców, ale i magnes na turystów. Co ciekawe, już teraz pojawiły się pierwsze plany dotyczące promocji okazu i samego regionu.
- Jako gospodarze terenu, na którym dokonano tego wielkiego znaleziska, myślimy nad tym, jak wykorzystać je do promocji gminy. Chcemy na bazie tego odkrycia stworzyć coś, co zainteresowałoby turystów. Na razie w planach mamy ścieżkę dydaktyczną, ale rozważamy też stworzenie miejsca, w którym mogłyby być wystawiane eksponaty związane z rybą pancerną, ale i inne geologiczne skarby, jakie znajdywane są w naszej gminie - mówi burmistrz Łagowa, Paweł Marwicki.
Jak uzupełnia włodarz gminy, taki obiekt najprawdopodobniej będzie się mieścił w budynku dawnej łaźni żydowskiej, w której później funkcjonował komisariat. Robocza nazwa przedsięwzięcia to Centrum Przyrodnicze Prehistorii. Obecnie gmina rozważa skąd pozyskać dofinansowanie. Zarys projektu już powstał i zapowiada się interesująco - być może w przyszłości zobaczymy tam eksponaty, które dotąd oglądaliśmy w Geoparku i o wiele więcej.
POLECAMY RÓWNIEŻ:
Studniówki 2018. Zobacz najpiękniejsze dziewczyny
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
