Dynamika wzrostu cen w sklepach hamuje kolejny miesiąc. Za ten produkt zapłacisz mniej o ponad 1/5

Jak wynika z cyklicznego raportu „Indeks cen w sklepach detalicznych", autorstwa UCE RESEARCH i Uczelni WSB Merito, w maju tego roku codzienne zakupy w sklepach zdrożały średnio o 19,9 proc. rok do roku. W kwietniu były droższe o 20,4 proc. niż rok wcześniej, a w marcu – o 23,7 proc. rdr. To pokazuje, że dynamika wzrostu cen kolejny miesiąc z rzędu spada.

– Gospodarka, po ubiegłorocznym okresie wzrostów cen, znajduje się w trendzie malejącego poziomu podwyżek. Wpływa na to wystudzenie negatywnych nastrojów społeczno-gospodarczych w stosunku do najbliższej przyszłości. Mieszkańcy Polski oswoili się też z niepewnością płynąca zza wschodniej granicy. Istotne było wdrożenie w życie nowych kontraktów w zakresie dostaw nośników energii – mówi dr Hubert Gąsiński z Uczelni WSB Merito Warszawa.

Ceny żywności i napojów bezalkoholowych (w sumie 13 kategorii) w maju br. poszły w górę średnio o 18,4 proc. rdr. Jednocześnie przypomniano, że w kwietniu ceny wzrosły o 19,1 proc., a marcu o 23,2 proc. rdr.). Widać różnicę między tymi produktami a całą resztą, w tym art. dla dzieci, karmami dla zwierząt, chemią gospodarczą i środkami higieny osobistej.

Zdaniem eksperta, główną przyczyną mniejszej dynamiki wzrostu cen napojów i żywności jest „słabszy niż prognozowano spadek kosztów produkcji". – Ten trend pozostanie z nami na dłużej z uwagi na ustabilizowanie się światowych rynków w zakresie wszystkich nośników energii. Ponadto w obecnym okresie wiosennym wzmożona produkcja rolna silnie wpływa na spadek cen żywności – wyjaśnia.

Zdaniem dr Agnieszki Gawlik z Uniwersytetu WSB Merito Opole, można oczekiwać dalszych spadków dynamiki cen w sklepach, o ile „sytuacja na międzynarodowym rynku się nie zmieni i nie dojdzie do nieprzewidzianych szoków podażowych".

– Stabilnie schodzimy ze szczytu drożyzny w Polsce. Gospodarka powoli zmierza w kierunku dalszego hamowania wzrostu cen. Tonowanie nastrojów społecznych przy udziale szeregu instytucji państwowych doprowadzi do stabilizacji cen i utworzenia gruntu pod luzowanie polityki cenowej – dodaje Gąsiński.

Analitycy z UCE Researech zwracają uwagę, że pierwszy raz od wielu miesięcy „nie wszystkie obserwowane kategorie zdrożały". W maju z tego schematu wyłamały się produkty tłuszczowe. Natomiast 16 innych grup produktowych zanotowało dwucyfrowe wzrosty – od 10,7 proc. do 40,9 proc. rdr. Dla porównania, w kwietniu podwyżki 17 kategorii kształtowały się w przedziale od 8,5 do 48,8 proc. rdr., a w marcu wzrosty wynosiły od 11,3 do 46,4 proc. rdr.

Jak wyjaśnia dr Gąsiński, spadek cen w segmencie wyrobów tłuszczowych „może mieć podstawy w niespotykanym w ubiegłych latach imporcie z Ukrainy nasion słonecznika oraz rzepaku".

– Wprowadzane nieśpiesznie restrykcje unijne dotyczące obrotu ww. produktami nie spowodują już znacznych podwyżek na polskim rynku. Pozostałe grupy produktowe są pod wpływem spirali płacowo-kosztowej. Wyhamowywanie dynamiki wzrostu cen nie nastąpi szybciej niż w IV kw. br. lub w I kw. 2024 roku. Potencjalna obniżka stóp procentowych i powrót optymizmu wśród polskich wytwórców może mieć niebagatelny wpływ na dalszy spadek cen – prognozuje.

Jednak zdaniem autorów raportu, największym zaskoczeniem jest fakt, że art. tłuszczowe potaniały o 3,9 proc. rdr. – Ceny masła zmniejszyły się o 21,6 proc., a olej zdrożał tylko o 0,4 proc., patrząc rok do roku – wskazano. Dr Gawlik zauważa, że produkty tłuszczowe, a zwłaszcza oleje roślinne, długo były jednymi z najsilniej drożejących produktów. W maju wyraźnie staniały wszystkie rodzaje oleju, ponieważ ich podaż na rynkach światowych była duża.

– Oprócz powyższego powodu, na spadek cen w tej kategorii wpłynęło też to, że w sklepach bardzo zmniejszył popyt na artykuły tłuszczowe. Retailerzy musieli zareagować na krytyczną sytuację i zacząć obniżać regularne ceny. Jednak wkrótce ten trend się odwróci i wzrosty znowu będą na poziomie 10-15 proc. rdr. – prognozują eksperci z UCE Research.

Warzywa zanotowały średni wzrost cen o 39,9 proc,. rdr. Rekordową podwyżkę zanotowała marchew – o 133,6 proc. rdr. Cebula poszła w górę o 106,9 proc.

– Wysokie ceny dotyczą głównie warzyw z ubiegłego roku. Tak jest m.in. w przypadku cebuli. Na szczęście na rynku będzie pojawiać się coraz więcej nowalijek, których zwiększona podaż powinna korzystanie wpłynąć na ceny na tym rynku. Niestety spadek dynamiki podwyżek będzie hamowany przez rosnące koszty działalności rolniczej, w tym wysokie ceny nawozów – analizuje dr Gawlik.

Na drugim miejscu w zestawieniu znalazła się chemia gospodarcza – 32,6 proc. rdr., z czego najbardziej zdrożał ręcznik papierowy – o 42,9 proc. rdr. Jest to spowodowane wysokimi cenami celulozy, która jest wykorzystywana do ich produkcji. – Do wysokich cen papieru trzeba się przyzwyczaić, zwłaszcza w kontekście nowych regulacji UE, dotyczących ograniczenia wylesiania i degradacji lasów – zwraca uwagę dr Gawlik.

Na trzeciej pozycji w rankingu najbardziej drożejących kategorii są karmy dla zwierząt (31,9 proc. rdr.). Czwarte miejsce zajmują dodatki spożywcze (25,5 proc. rdr.). Z kolei TOP 5 zestawienia zamykają art. dla dzieci (24,6 proc. rdr.). W relacji rocznej istotnie zdrożały napoje (21,4 proc.), wędliny (16,5 proc.), używki (15,9 proc.), pieczywo (15,7 proc.), nabiał (14,5 proc.) oraz , a środki higieny osobistej (13,7 proc.).

Najmniejszy wzrost cen w całym zestawieniu zaliczyło mięso (10,7 proc. rdr.). Nieco bardziej od mięsa zdrożały produkty sypkie, bo (11,9 proc. rdr.). Ceny cukru już nie idą tak szybko w górę, jak wcześniej. W maju wzrost wyniósł 36,1 proc. rdr. Z kolei mąka potaniała o 7,5 proc. rdr.

– Ograniczenia podaży największych światowych producentów, tj. Indii, Chin i Francji, a także rosnące koszty produkcji, w tym wynagrodzeń, magazynowania i opakowań, wskazują na to, że w najbliższej perspektywie dynamika wzrostu cen cukru nie osłabnie – wyjaśnia Gawlik - dodaje, że znaczenie będzie miał też wzmożony sezonowy popyt na ten produkt w miesiącach letnich. – Z kolei taniejącą w Polsce mąkę wspiera zwiększenie podaży zbóż z Ukrainy – podkreśla i zauważa, że jest to niekorzystne dla krajowych producentów,.

Owoce też zanotowały stosunkowo niewielki wzrost, bo na poziomie 11,7 proc. rdr. – Na ich ceny wpływa rosnąca podaż owoców sezonowych na krajowym rynku. Łatwo to zaobserwować na przykładzie truskawek, które sukcesywnie tanieją – podsumowuje ekspertka.

Najnowszy ranking miejsc na wakacje 2023. Te kierunki wybieramy najchętniej