Dziś Dzień Ojca. Jaki jest współczesny tata?

- Mimo zmian kulturowych i obyczajowych dotykających polską rodzinę instytucja ojca trzyma się, choć podlega przemianom - mówi profesor Kazimierz Pospiszyl, psycholog, familiolog, wykładowca Wszechnicy Świętokrzyskiej.

Ten dzisiejszy ojciec jest bliżej związany ze swoim dzieckiem od pierwszych dni życia. Bez obaw i z dość dużą wprawą przejmuje opiekę nad niemowlęciem. To nie tylko zasługa urlopu "tacierzyńskiego", ale efekt odchodzenia polskiej rodziny od patriarchatu, czyli modelu, w którym głową rodziny jest mężczyzna - ojciec. - Dziś kobieta i mężczyzna uzupełniają się w przywództwie rodzinnym, co stawia rodzinę na wyższym szczeblu cywilizacyjnym - ocenia familiolog.
Polski ojciec zszedł z piedestału autorytetu, dziś jest bardziej tatą, do którego można się przytulić, z którym można się pobawić, on wybaczy, zrozumie, obroni, wszystko załatwi. - To nie do końca jest dobre, bo buduje w dziecku przekonanie, że świat jest prosty i przyjazny, a tak nie jest - uważa profesor Pospiszyl.

Często polski ojciec jest tatą nieobecnym, świątecznym, bo to przede wszystkim mężczyźni wyjeżdżają na emigrację zarobkową.

Jest ojcem zabiegającym o uczucie dziecka, coraz bardziej świadomym, podejmującym się trudu samotnego wychowywania dziecka. Coraz częściej po rozwodzie walczy o prawa do opieki nad dzieckiem.

Jednak mimo tych przemian społeczno-obyczajowych ojciec wciąż jest potrzebny dziecku jako gwarancja harmonijnego rozwoju psychospołecznego - podkreśla profesor Pospiszyl.
Przeprowadzone w 2013 roku na polecenie Kancelarii Senatu badania na temat roli ojca i postawy Polaków wobec ojcostwa wskazują, że dzieci, które miały słaby kontakt z ojcem lub nie miały go wcale, są bardziej skłonne do podejmowania ryzykownych zachowań. Problemy z nauką i przemocą rówieśniczą nastolatków zdarzają się częściej w rodzinach, gdzie w dzieciństwie brakowało bliskości lub akceptacji ojca. Depresja i lęk wśród nastolatków występuje częściej u osób, które mają konfliktową relację z ojcem i nie doświadczają wsparcia od ojca. Przytulanie przez ojca i zdrowy kontakt fizyczny z ojcem wiąże się z wyższą samooceną nastoletnich dziewcząt. Mężczyźni, którzy mieli w dzieciństwie dobrą relację z ojcem lepiej radzą sobie z sytuacjami problemowymi i stresem w dorosłości. Zaburzenia osobowości i zaburzenia jedzenia zdarzają się częściej wśród kobiet, które czuły się odrzucane przez ojców. Dla rozwoju dziecka ważniejsza jest jakość relacji z ojcem niż ilość poświęcanego przez ojca czasu i wysiłku. Ojcowie częściej niż matki zachęcają dzieci do niezależności i podejmowania ryzyka.

Badania przeprowadzone wśród gimnazjalistów wskazują, że 85 procent jako najważniejszego przewodnika życiowego wskazało na matkę, zaś 64 procent jako drugą najważniejszą osobę w życiu i otoczeniu wymieniło ojca. Na trzecim miejscu znalazła się babcia.