Integracja nie dla wszystkich, czyli niesłyszący szuka pracy

Lucjan i Krystyna Zyskowscy, oboje niesłyszący, przyjechali z Suwałk do Kielc, żeby ich dzieci miały lepsze warunki do kształcenia się. Nie chcieli, żeby 16-letni Patryk i 11-letnia Ola chodzili do szkoły integracyjnej, woleli specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy dla niesłyszących. - Tu dzieci są w swoim środowisku i lepiej się uczą - tłumaczą.
Marzena Gawryluk, mama Joasi, zapisała córkę do szkoły integracyjnej w Kielcach. - Początkowe klasy podstawówki jakoś przeszła, ale później, kiedy weszły osobne przedmioty, zaczęły się problemy - opowiada.

Niesłyszącym, którzy uczą się języka polskiego tak jak każdego innego języka obcego, trudno jest skojarzyć zapisane słowo z obrazem. Z kolei nauczyciele w szkole integracyjnej nie znają języka migowego i nie są w stanie opisać dziecku tej zależności, więc dziecko niesłyszące w pewnym momencie przestaje nadążać za rówieśnikami. Przepaść pogłębia się z roku na rok. Marzena Gawryluk dopiero kiedy jej córka skończyła podstawówkę, zorientowała się, że dziecko nie zna dobrze ani języka migowego, ani polskiego. Trzeba było uzupełniać braki w gimnazjum w Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym dla Niesłyszących i Słabosłyszących w Kielcach. Teraz Joasia skończyła szkołę zawodową i jest w stanie porozumieć się i ze słyszącymi i z głuchymi, miga i mówi, bo nauczyła się tu czytać z ust.

Integracja nie dla wszystkich

Rodzice dzieci niesłyszących uważają, że integracja udaje się w przypadku dzieci poruszających się na wózkach, i z innymi schorzeniach, które nie wymagają specjalnego przygotowania nauczycieli w zakresie komunikowania się z uczniami. - W klasie integracyjnej jest 20 osób, z czego pięcioro ze specjalnymi potrzebami. Co może zrobić jeden nauczyciel i ile uwagi im poświęci? W ośrodku szkolno-wychowawczym klasy liczą po sześć osób, z każdym dzieckiem pracuje się indywidualnie. Przy takiej edukacji nasze dzieci mogą zdobyć wykształcenie, nauczyć się zawodu, zdać maturę - przekonują rodzice.
Od września niesłyszącym będzie trudniej, bo Ministerstwo Edukacji zlikwidowało technika uzupełniające. Teraz uczeń niesłyszący będzie musiał wybrać albo zawodówkę albo technikum i nie będzie miał możliwości dokończenia edukacji w przystosowanej dla siebie szkole. - Pozostanie mu szkolnictwo otwarte, gdzie sobie nie poradzi, bo nie ma u nas asystentów osoby niepełnosprawnej znających język migowy - tłumaczą nauczyciele.

Niesłyszący szuka pracy

Absolwenci ośrodka odbywali praktyki w kieleckich kawiarniach i restauracjach. - Mieli bardzo dobre opinie. Niesłyszący są bardzo sumienni, obowiązkowi, niekonfliktowi. Trzeba tylko pokonać barierę stereotypów - mówi Marta Jagniątkowska, dyrektor Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Kielcach.
Kilku uczniów tego ośrodka skończyło studia wyższe pedagogiczne. Odbywali staż w ośrodku finansowany przez Unię Europejską. Niestety, nie ma dla nich szans na pracę, od 1 września ośrodki szkolno-wychowawcze będą musiały ograniczyć działalność w związku z likwidacją szkolnictwa uzupełniającego.

Niesłyszący, mimo dzielącej ich bariery chcą uczestniczyć w życiu społecznym. I chcą pracować. - I mogą to robić, jeśli stworzy im się do tego warunki. Zabieramy naszych uczniów do teatru, na wystawy, do instytucji publicznych. Świetnie się tam odnajdują, jeżeli odpowiednio się ich do tego przygotuje - podkreśla Marta Jagniątkowska.
Na debacie licealistów z prezydentem Kielc niesłyszący uczniowie zapytali Wojciecha Lubawskiego, czy w Kielcach jest praca dla niesłyszących. Miał spore trudności z udzieleniem odpowiedzi. I nie chodziło o barierę językową.