Irysy to ozdoba ogrodu od wiosny do zimy

Są niskie lub wysokie, o różnych kolorach kwiatów, niektóre odmiany mogą rosnąć w wodzie. To irysy, które mogą być ozdobą każdego ogrodu już od późnej wiosny. Właściwa ich polska nazwa to kosaciec.

Są kosaćce miniaturowe o wysokości zaledwie kilku centymetrów, ale są również egzemplarze osiągające 150 centymetrów wzrostu. Gama barw kwiatów jest również szeroka, od ciemnogranatowych niemal czarnych przez brązy, fiolety, błękity, bordo do odmian pomarańczowych, żółtych, różowych i białych. Występują też odmiany o oliwkowej zieleni. Kwiaty pojawiają się w różnych porach: wiosną, latem, jesienią a nawet zimą ale nie w naszym klimacie.

Różne gatunki

Irysy mają też gatunki wodne, które rosną w oczku wodnym. Należy do nich kosaciec żółty, gładki, wielobarwny. Najlepiej posadzić je w płytkich akwenach do 30 centymetrów głębokości lub na brzegu głębszych stawów. Dobrze komponują się z kaczeńcem, języczką, krwawnicą lub pełnikiem.

Blisko akwenów, ale nie bezpośrednio w wodzie, warto posadzić kosaćce syberyjskie, które rozrastają się w duże kępy i świetnie nadają się na kwiaty cięte, gdyż długo zachowują świeżość.

Na skalniakach dobrze prezentują się irysy niskie. Możemy posadzić tam kosaćce cebulowe np. popularnego kosaćca żyłkowatego lub kłączowe np. miniaturowego kosaćca bródkowego.
Irysy można sadzić również na rabatach pośród innych pięknie kwitnących gatunków. Najlepiej prezentują się wśród liliowców, ostróżek, piwonii szałwi maków.
Na takie stanowiska najlepiej nadają się kłączowe kosaćce bródkowe: wysokie od 60 do 120 centymetrów i pośrednie od 40 do 70 centymetrów wysokości. Ich zaletą jest dekoracyjne ulistnienie, które daje efekt ozdobny także po przekwitnięciu rośliny.
Na rabatach cebulowych można posadzić irysy cebulowe tzw. kosaćce holenderskie. Przedłużą one atrakcyjność kompozycji ponieważ rozkwitają pod koniec maja i przez cały czerwiec, gdy tulipany, narcyzy i szafirki kwitnienie mają za sobą. Na taką rabatę nadaje się także kosaciec angielski i Danforda.

Pielęgnacja

To przede wszystkim systematyczne usuwanie przekwitłych kwiatów i łodyg aby nie dopuścić do zawiązywania się nasion. Liście zdrowe należy obrywać po zwiędnięciu zimą albo wiosną. Gdy kwiaty są coraz mniejsze a kwitnienie mniej obfite, to nadeszła pora na przesadzenie kępy. Najlepiej zrobić to 4-6 tygodnie po przekwitnięciu roślin. Rozrośniętą kępę należy podzielić przez oderwanie zdrowych młodych odrostów z jednym wachlarzem liści. Górną część wachlarza należy skrócić do około 25 centymetrów a korzenie przyciąć do podobnego wymiaru. Kłącza sadzi się płytko / 2 - 5 centymetrów/ i niezbyt gęsto, odmiany niskie co 20 - 30 centymetrów , wysokie co 45-60 centymetrów. Kosaćce kłączowe najlepiej przesadzać wczesną wiosną lub w sierpniu. Egzemplarze świeżo zakupione i uprawiane w pojemnikach można sadzić przez cały sezon. Inaczej postępujemy z kosaćcami cebulowymi. Te sadzi się głębiej /6 - 8 centymetrów/ i w mniejszej rozstawie, około 5 centymetrów.

Zalecane jest zasilanie roślin latem 1-2 razy płynnymi nawozami organicznymi albo mineralnymi.