Kobiety unikają badań cytologicznych

Kuleje edukacja zdrowotna. Takie są wyniki najnowszego raportu Siemensa dotyczącego korzystania przez Polki z badań cytologicznych w ramach profilaktyki chorób nowotworowych.

Z większym entuzjazmem do badań cytologicznych, pozwalających na wczesne wykrycie raka szyjki macicy, podchodzą Polki z wyższym wykształceniem, mieszkanki dużych miast, o wyższym standardzie życia. Gorzej badają się mieszkanki małych ośrodków, o niskim statusie społecznym i ekonomicznym. Ogółem tylko 30 proc. Polek robi sobie cytologię.

NIE DO ROZMOWY

- Kobiety w ogóle nie rozmawiają między sobą o badaniach profilaktycznych, w tym o cytologii, przeszkadza im brak poszanowania intymności, część wstydzi się ginekologa i wolałaby, żeby to badanie mogły samodzielnie wykonywać położne - cytuje wyniki raportu Jadwiga Zapała, specjalista do spraw promocji zdrowia w Ośrodku Prewencji Pierwotnej Nowotworów Świętokrzyskiego Centrum Onkologii.

Raport pokazał też, że w polskich szkołach kuleje edukacja zdrowotna w zakresie pierwotnej profilaktyki nowotworów. - Młodzież nie wie, że tak prostym sposobem, jak samobadanie piersi, czy jąder można wykryć nowotwór. Kiedy mówimy im o konieczności regularnych badań, wybuchają śmiechem - opowiada Jadwiga Zapała.

BADANIA RATUJĄ ŻYCIE

Nieświadomość młodzieży przekłada się na brak odpowiedzialności za swoje zdrowie u osób dorosłych. Mimo, że Świętokrzyskie Centrum Onkologii posiada własny cytomammobus, który prowadzi badania w małych miejscowościach, duże zainteresowanie nimi było tylko w 2009 roku. Z roku na rok liczba badanych pań maleje. - Wydawałoby się, że skoro cytomammobus przyjeżdża do pacjentek, wystarczy tylko przyjść i zbadać się. Niestety, kobiety zostawiają te badania na ostatnią chwilę, i dopiero jak już kończymy dyżur zaczynają zgłaszać się - zauważa Dorota Węglińska, koordynator terenowej pracowni mamnmocytologii. - W Ostrowcu Świętokrzyskim mamy do przebadania w ramach programu około 10 tysięcy kobiet, dziennie powinno zgłaszać się 60-80 pań, a przychodzi najwyżej 30. A przecież badania są bezpłatne i niejednokrotnie mogą uratować życie - dodaje.

Doktor Arkadiusz Chil, ginekolog ze Świętokrzyskiego Centrum Onkologii, szef Wojewódzkiego Ośrodka Koordynującego Program Populacyjny Profilaktyki Raka Szyjki Macicy wyjaśnia, że niska frekwencja na badaniach wcale nie oznacza, że kobiety się nie badają. - Wiele pań korzysta z gabinetów ginekologicznych działających poza rejestrem programu populacyjnego. W 2009 roku w ramach programu wykonaliśmy 30 000 badań cytologicznych, a liczba badań zrobionych poza nim sięgała nawet 60 000. Prawdziwa zgłaszalność na badanie cytologiczne sięga w naszym regionie nawet 70 procent - mówi.

W województwie świętokrzyskim program profilaktyki raka szyjki macicy cieszy się największą popularnością wśród kobiet po 50 roku życia. Spośród dojrzałych pań bada się nawet - 40-50 proc., w 25 roku życia - powyżej 35 proc., w wieku 25-35 lat - do 25 proc. - Problem jednak polega na tym, że część pań wykonuje cytologię częściej niż co trzy lata, ale jest też duża grupa kobiet, które badają się sporadycznie raz na 10 lat, albo rzadziej - zauważa dr Chil.

GMINY MAJĄ ZACHĘCIĆ

Od kilku miesięcy gminy z województwa świętokrzyskiego uczestniczą w programie "Zdrowa gmina", którego celem jest zachęcenie mieszkańców do korzystania z profilaktycznych badań przeciwnowotworowych i prowadzenie edukacji zdrowotnej. Badania są finansowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia i Narodowy Program Zwalczania Chorób Nowotworowych. Na kilka dni przed zamknięciem listy swój akces zgłosiły tylko trzy gminy - pisaliśmy o tym w "Echu Dnia". Obecnie w programie bierze udział 48 gmin z naszego województwa, ale odsetek przebadanych pań wcale nie wygląda imponująco.

Spośród 6 województw biorących udział w konkursie najwyższy średni wzrost zgłaszalności na badania mammograficzne odnotowało województwo opolskie - 3,75 proc., a na badania cytologiczne województwo lubelskie - 0,52 proc. Województwo świętokrzyskie po pierwszym miesiącu trwania konkursu zarejestrowało wzrost na cytologię - 0,14 proc. Najwyższy wzrost zgłaszalności na badania mammograficzne odnotowała gmina Raków - 11,59 proc., a na badania cytologiczne gmina Morawica - 2,45 proc. Gmina, która do końca sierpnia odnotuje najwyższy wzrost frekwencji na badania wśród 6 województw, będzie miała największe szanse na wygranie 100 tysięcy złotych.

- Niestety, nawet w tym programie nikt nie prowadzi edukacji zdrowotnej, nie uświadamia kobietom, że nie wystarczy przebadać się raz w życiu, ale że trzeba robić to systematycznie - podsumowuje Jadwiga Zapała.